เบื้องหลัง ภาพยนตร์ที่ถ่ายทำตลอดชีวิต

ว่ากันว่าชีวิตก็เหมือนการเดินทาง บางคนอาจถึงจุดหมายที่ตั้งเป้าไว้เร็วกว่าคนอื่นทั้งที่ออกสตาร์ตพร้อมกัน ขณะที่บางคนชั่วชีวิตนี้อาจไปไม่ถึงเลยก็ได้ แต่ไม่ว่าอย่างไรทุกชีวิตล้วนต้องเดินไปตามหนทางของตนภาพยนตร์ที่ถ่ายทำตลอดชีวิต ก็เช่นกัน อาจถือเป็นการเดินทางของ ๘ เรื่องสั้นที่มาประชุมกันอย่างลงตัว  ผลงานของนักเขียนสารคดีที่ใช้เวลากว่า ๕ ปีในการเก็บข้อมูล เกลาความคิด แต้มจินตนาการ ออกมาเป็นเรื่องสั้นที่เปี่ยมด้วยถ้อยภาษาเรียบง่าย เป็นกันเอง และเล่าเรื่องชนิดหักมุมอย่างตลกร้าย

“เราเขียนโดยใช้เหตุการณ์เป็นตัวดำเนินเรื่อง เราเป็นกล้องมองมัน เหตุการณ์ในเรื่องมาจากเหตุการณ์จริงที่ต่อเติมจินตนาการเข้าไป”จักรพันธุ์ กังวาฬ เล่าเบื้องหลังการถ่ายทำกว่าจะออกมาเป็นรูปเล่มในมือผู้อ่านไว้ว่า วัตถุดิบที่หยิบมาเขียนล้วนมาจากอาชีพ หน้าที่การงาน และเกือบทั้งเล่มเป็นเรื่องของการเสพสื่อ

“เราเป็นคนทำสื่อ ประเด็นที่อยากสื่อกับคนอ่านคือสื่อมีอิทธิพลต่อสังคม เราพยายามจะบอกว่าเรื่องสั้น ข่าว สารคดี หรือเรื่องเล่าต่าง ๆ มันมีอิทธิพลต่อคน มันก่อรูปความคิดคน แล้วก็ครอบงำความคิดคน เราลำดับเรื่องจากสื่อที่เริ่มเข้ามากำกับความคิด สื่อก็มีหลายประเภท เราให้ ‘ภาพยนตร์ที่ถ่ายทำตลอดชีวิต’ อยู่ท้ายเล่มเพราะภาพยนตร์เป็นสื่อที่มีทั้งเสียง ภาพ เรื่องเล่า เพลง มันพีกสุดแล้ว มันมีผลกำกับความคิดคน มันหลอมรวม กลมกลืน สร้างตัวตนของคนได้”ในฐานะนักเขียนสารคดี จักรพันธุ์ชี้ความต่างระหว่างสารคดีกับเรื่องสั้นไว้ว่า งานสารคดีต้องเคารพความจริง แต่เรื่องสั้นอาจบิดผันให้รับใช้ประเด็นที่เราต้องการสื่อสาร

“เรื่องสั้นมันแปรรูปไปเป็นเรื่องแต่งแล้ว ยกตัวอย่างเช่นน้องคนหนึ่งไปเก็บข้อมูลเรื่องอาข่าที่ขายของอยู่ถนนข้าวสาร เช้าวันนั้นอาข่าคนนี้ถูกขโมยเงินไป ๘๐ บาท พอตกค่ำเขาก็ตามอาข่าไปขายของแล้วก็เห็นกับตาว่าอาข่าขายของไม่ได้เลย  ในความเป็นเรื่องแต่ง เรากำหนดได้ว่าอาข่าขายไม่ได้ก็ให้รู้สึกสิ้นหวัง ในอีกด้านหนึ่งถ้าเราสร้างเหตุการณ์ให้อาข่าขายของได้ ๘๐ บาทพอ ๆ กับเงินที่ถูกขโมยไป ก็อาจสื่อสารได้ว่าพระเจ้าให้รางวัลมาเพราะอาข่านับถือพระเจ้า  ขณะที่ความเป็นสารคดีเราต้องเขียนไปตามความจริง แต่เรื่องสั้นเราบิดผันได้ เพราะโดยตัวมันเองแปรรูปไปเป็นเรื่องแต่งแล้ว ต้องยอมรับในเงื่อนไขของความเป็นเรื่องแต่ง”