คำข้าว
ภาพประกอบ : “นายดอกมา”
“ถ้าไม่ใช่เพราะเพลงของเขา เราอาจไม่พบไดโนเสาร์ตัวนี้ตั้งแต่แรกก็ได้”
สกอตต์ แซมป์สัน นักโบราณชีววิทยาแห่งมหาวิทยาลัยยูทาห์ สหรัฐอเมริกา คนที่ค้นพบฟอสซิลไดโนเสาร์ชนิดใหม่ของโลก พูดประโยคข้างต้นอย่างยกความดีให้ “เขา” คนหนึ่ง
“เขา” คนนั้นไม่เคยปรากฏว่ามาช่วยใครขุดไดโนเสาร์เลยสักที อยู่ดีๆ ก็มีไดโนเสาร์เป็นชื่อตัวเองได้
ปลายทศวรรษที่แล้ว แซมป์สันและคณะนักขุดค้นชาวอเมริกันต่างมหาวิทยาลัยพากันไปปักหลักสำรวจหาฟอสซิลไดโนเสาร์ที่เกาะมาดากัสการ์ แดนอุดมสัตว์หน้าตาประหลาด ขณะขุดค้นคราใดที่ได้ฟังเพลงของวง Dire Straits คณะของแซมป์สันก็มักได้พบฟอสซิลไดโนเสาร์ครานั้น
จึงทั้งน่าและไม่น่าประหลาดใจปนกันไปที่แซมป์สันและคณะจะยกชื่อไดโนเสาร์ตัวใหม่ให้แก่มือกีตาร์นักแต่งเพลงรุ่นเก๋าเก๋าอย่าง มาร์ก คฺนอปเฟลอร์ นักร้องนำผู้เป็นพลังขับเคลื่อนวงร็อกอย่าง Dire Straits ทั้งที่ใครในคณะนักขุดอาจตั้งชื่อไดโนเสาร์ตัวนั้นตามชื่อผู้ค้นพบก็ได้
“ไม่มีอะไรที่ให้เกียรติคฺนอปเฟลอร์ได้ดีกว่าการตั้งชื่อไดโนเสาร์ตามชื่อของเขา” นั่นเป็นการยกย่องตามประสานักโบราณชีววิทยาอย่างแซมป์สัน
ในชีวิตของคฺนอปเฟลอร์เคยได้รับการยกย่องจากวงการอื่นๆ อาทิ ได้รับเครื่องราชฯ จากควีนอังกฤษ ได้รับปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ทางดนตรีจากมหาวิทยาลัย ๒ แห่ง ได้รับเลือกเป็นนักกีตาร์อันดับ ๒๗ ประเภทคลาสสิก โฟล์ก ร็อก จากการจัดอันดับ ๑๐๐ นักกีตาร์ผู้ยิ่งใหญ่ตลอดกาลของนิตยสาร Rolling Stone ฯลฯ
มาร์ก คฺนอปเฟลอร์ ผู้แต่งเพลงและเล่นดนตรีอันทำให้เกิดแรงบันดาลใจ ความฮึกเหิม ความรัก ความเศร้า ความเข้าใจ และความรู้คนนี้ เกิด ๑๒ สิงหาคม ค.ศ. ๑๙๔๙ ที่สหราชอาณาจักร พ่อเป็นสถาปนิกชาวยิวฮังการี ลี้ภัยคอมมิวนิสต์มาตั้งรกรากในบ้านเกิดเมืองนอนของแม่ซึ่งเป็นชาวอังกฤษ
มีลุงที่ชอบเล่นฮาร์โมนิกาและเปียโนแบบบลูส์สนุกสนาน คฺนอปเฟลอร์จึงซึมซับและรักดนตรี จนก่อตั้งวงของตัวเองมาแต่เด็ก มีศิลปินในดวงใจได้แก่ เช็ต แอตกินส์ จิมมี่ เฮนดริกซ์ และ สกอตตี มัวร์
แม้จะรักชอบดนตรี แต่เขาก็เข้าเรียนวิชาการหนังสือพิมพ์ในวิทยาลัยแห่งหนึ่ง จบแล้วได้งานเป็นนักข่าวของ Yorkshire Evening Post ก่อนเรียนต่อวิชาภาษาอังกฤษที่มหาวิทยาลัยลีดส์ แถมยังสอนหนังสือที่วิทยาลัยอีกแห่งไปด้วย ตอนนี้เองที่เขาเริ่มพบปะกับนักดนตรีท้องถิ่นและมีกิจกรรมดนตรีร่วมกัน มีคนบอกว่าที่คฺนอปเฟลอร์เขียนเพลงบัลลาดเล่าเรื่องชีวิต สังคม สิ่งแวดล้อมได้ดีเหลือเกิน ก็เพราะเคยเป็นครูและนักข่าวมาก่อน
วันหนึ่ง ขณะคุยเล่นกับเพื่อนในลอนดอน คฺนอปเฟลอร์ค้นพบ “เสียงกีตาร์ของตัวเอง” จากการใช้นิ้ว (ไม่ใช่ปิ๊ก) เล่นกีตาร์โปร่งเกือบพังตัวหนึ่งที่ถูกซ่อมไว้ให้พอใช้การได้ จากนั้น วง Dire Straits จึงเกิดขึ้นและคลอดอัลบั้ม Sultans of Swing, Communique, Making Movies, Love over Gold และ Brothers in Arms สุดยอดอัลบั้มขายดีตลอดกาล ก่อนจะยุบวงไปตามเหตุปัจจัย ระหว่างนั้น คฺนอปเฟลอร์ก็แต่งเพลงประกอบหนังดังหลายเรื่อง เช่น Local Hero, Cal, Metroland, Wag the Dog เป็นต้น
วงยุบไป แต่คฺนอปเฟลอร์ยังอยู่และออกอัลบั้มเดี่ยวในชื่อตัวเอง ได้แก่ Golden Heart, Sailing to Philadelphia, The Ragpicker’s Dream, Shangri-La ฯลฯ อัลบั้มเหล่านั้นเป็นดั่งหนังสือรวมเรื่องสั้นที่เขียนโดยผู้ใหญ่ที่เข้าใจโลกคนหนึ่ง
อนึ่ง ชื่อ Masiakasaurus knopfleri แปลว่า “สัตว์เลื้อยคลานที่ดุร้ายของคฺนอปเฟลอร์” masiaka ในภาษามาลากาซี แปลว่า ดุร้าย saurus เป็นภาษากรีก แปลว่า สัตว์เลื้อยคลาน และ knopfleri มาจากชื่อสกุลของคฺนอปเฟลอร์ แน่นอนว่าคฺนอปเฟลอร์รู้ความหมายนี้ดี และบอกกับสำนักข่าวเอพีว่า ตัวเขาเองไม่ดุอย่างนั้นเลย
ส่วนสัตว์เจ้าของชื่อเป็นไดโนเสาร์กินเนื้อ ตัวเท่าหมา แขนสั้น ยืนเดินบนสองขาหลัง วิ่งเร็วกว่านักกีฬาโอลิมปิก อยู่บนโลกเมื่อ ๗๐ ล้านปีก่อน ทั้งมีลักษณะพิเศษที่ไม่พบในไดโนเสาร์ทั่วไป คือมีฟันหน้าด้านล่างยื่นยาวออกมา ปลายเป็นขอไว้จับปลาและเหยื่อขนาดเล็ก
การค้นพบไดโนเสาร์ตัวนี้ เป็นดังจิ๊กซอว์ต่อความรู้ที่กว้างไกลไปจากตัวมันเองมาก ทั้งเรื่องวิวัฒนาการและเรื่องการแยกตัวของเกาะมาดากัสการ์