เรื่อง : ศรัณย์ ทองปาน
สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ฉายที่ห้องทำงานเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย ในพระบรมมหาราชวัง สมัยรัชกาลที่ ๕
ยามเยาว์เห็นโลกล้วน แสนสนุกเป็นหนุ่มสาวก็หลงสุข ค่ำเช้ากลางคนเริ่มเห็นทุกข์ สุขคู่ กันนอตกแก่จึ่งรู้เค้า ว่าล้วนอนิจจัง |
สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ
๒๔๗๗
พ.ศ. ๒๔๗๖ หนึ่งปีให้หลังจากที่ “คณะราษฎร” ทำรัฐประหารรัฐบาลสมบูรณาญาสิทธิราชย์ของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว คือช่วงเวลาแห่งความสับสนวุ่นวาย สถานการณ์เลวร้ายลงอีกในเดือนตุลาคม เมื่อ “คณะกู้บ้านเมือง” นำโดยพระองค์เจ้าบวรเดชฯ อดีตเสนาบดีกระทรวงกลาโหม นำกำลังทหารจากภาคเหนือและภาคอีสานมุ่งหน้าเข้ากรุงเทพฯ เพื่อทำปฏิวัติซ้อน ยึดอำนาจรัฐบาลคณะราษฎรถวายคืนกลับให้พระมหากษัตริย์ แม้แผนการนั้นจะล้มเหลวเมื่อกองทัพคณะกู้บ้านเมืองตกเป็นฝ่ายพ่ายแพ้และกลายเป็นที่รู้จักกันต่อมาในนาม “กบฏบวรเดช” แต่จากเหตุการณ์ดังกล่าวทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างคณะราษฎรกับพระราชวงศ์ที่ตึงเครียดอยู่แล้วเลวร้ายลงจนถึงขั้นร้าวฉาน พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๗ เสด็จฯ ไปยุโรป ด้วยเหตุผลที่แถลงอย่างเป็นทางการว่าเพื่อไปรักษาพระเนตร
