เรื่อง : อมรกิตติยา สิทธิชัย

“แมงมุมลายตัวนั้นฉันเห็นมันซมซานเหลือทน วันหนึ่งมันเปียกฝน ไหลหล่นจากบนหลังคา พระอาทิตย์ส่องแสง น้ำแห้งเหือดไปลับตา มันรีบไต่ขึ้นฟ้า หันหลังมาทำตาลุกวาว”

เพลงกล่อมเด็กที่เราร้องกันในวัยเยาว์ ทำให้ตั้งแต่เล็กจนโตฉันมองว่าแมงมุมนั้นน่ารักเหลือเกิน แม้ใครหลายๆ คนจะส่งเสียงวี้ดว้ายเมื่อเห็นมันกึ่งคลานกึ่งวิ่งอยู่บนพื้น หรือชักใยเกาะอยู่ตามมุมไหนซักมุมของบ้าน และแม้เราจะส่งมันคืนสู่ป่าอย่างไร สุดท้ายวันถัดมาเราก็จะเห็นมันกลับมาเกาะอยู่ตรงมุมเดิม

แมงมุมที่มุมบ้าน

ในแมงมุมหลากหลายสายพันธุ์ที่มีอยู่บนโลกใบนี้ มีอยู่ชนิดหนึ่งที่ชอบเหลือเกินกับการเข้ามาอยู่ในบ้าน นั่นก็คือ “แมงมุมพเนจร” (huntsman spider) เจ้าแปดขาขนาดใหญ่ตัวนี้ชื่นชอบบ้านของเรามาก เพราะมีแมลง โดยเฉพาะแมลงสาบ เหยื่ออันโอชะของมันรอคอยอยู่ มันเลยได้สมญาว่า “นักล่าแมลงสาบ” อีกชื่อหนึ่งด้วย

เแมงมุมพเนจรเป็นนักล่ายามวิกาล มีถิ่นอาศัยในป่าละเมาะ ป่าดงดิบ และป่าเบญจพรรณ เราจึงพบเจอมันได้ทั่วทุกภาคในประเทศไทย มันจะอยู่ตามเปลือกไม้หรือบนพื้นดินที่มีเศษใบไม้ ตัวของมันมีขนตามลำตัวสีน้ำตาลอ่อนสลับสีน้ำตาลเข้ม ทำให้ดูกลมกลืนไปกับแหล่งอาศัย

เมื่อเทียบกับแมงมุมชนิดอื่นที่พบในบ้าน เจ้าแปดขาชนิดนี้จะตัวใหญ่มาก ตัวผู้มีขนาดราว 1.8-2.2 เซนติเมตร ตัวเมียขนาดราว 2.4-2.7 เซนติเมตร ใหญ่กว่าตัวผู้เล็กน้อย

ตอนที่เห็นมันครั้งแรกเราอาจตกใจเพราะขนาดตัวมัน แต่ไม่ใช่แค่เราที่กลัวมัน ตัวเแมงมุมพเนจรเองก็กลัวคนมากเช่นกัน มันจึงวิ่งหนีไม่เข้ามาโจมตี เว้นแต่เราจะยื่นมือไปจับมัน

เมื่อถึงฤดูผสมพันธุ์ แมงมุมพเนจรตัวเมียจะรับบทเป็นคุณแม่ที่ดี วางไข่ทั้งหมดราว 200 ฟองในกระเปาะที่สร้างด้วยใยหนาๆ ติดอยู่หลังเปลือกไม้หรือใต้ก้อนหิน แล้วก็จะเฝ้าปกป้องไข่ทั้งวันทั้งคืนโดยไม่กินอาหารเป็นเวลา 3 สัปดาห์ กระทั่งไข่ฟักออกมาเป็นตัว

หากลองสังเกตแมงมุมพเนจรต่อไป เราจะเห็นว่ามันเลือกเดินอย่างเชื่องช้าเพื่อซุ่มรอจังหวะที่จะเข้าตะครุบเหยื่อที่เดินอยู่บนพื้นหรือเกาะตามผนังบ้านอย่างรวดเร็ว แล้วฝังเขี้ยวฉีดพิษย่อยเนื้อและดื่มกินอย่างหิวกระหาย

แมงมุมพเนจรได้ชื่อนี้ เพราะมันชอบย้ายที่อยู่ไปเรื่อยๆ และที่มันชอบเข้ามาในบ้านของเรา ก็เพราะว่าไม่ชอบอากาศหนาวซึ่งทำให้แมลงหลายชนิดต้องจำศีล และไม่ชอบฝนก็เลยหลบฝนเข้ามาในบ้านคน

แม้จะเห็นว่าเจ้าแมงมุมชนิดนี้น่ารักขนาดไหน ฉันก็ไม่เคยจับมันด้วยมือเปล่า เพราะไม่รู้มันจะกัดเอาเมื่อไร และพิษที่มันมีไว้ใช้ฆ่าเหยื่อก็อาจทำให้แสบๆ คันๆ ได้ แต่จะว่าไป แมงมุมก็มีพิษเกือบทุกชนิด แต่ความรุนแรงจากพิษของมันนั้นขึ้นอยู่กับปัจจัยของร่างกายเราเอง เช่นมีอาการแพ้หรือไม่

ถ้าคุณไม่อยากให้แมงมุมเข้ามาในบ้าน ลองไล่มันด้วยวิธีธรรมชาติ เช่น นำน้ำมันเปปเปอร์มินต์ หรือน้ำส้มสายชู หรือใบยาสูบ มาผสมน้ำแล้วฉีดพ่นรอบบ้านและตามมุมอับต่างๆ หรืออีกทางหนึ่งคือเลี้ยงเจ้าแมวเหมียว ขวัญใจทาสทั้งหลาย เพื่อช่วยไล่จับแมงมุม

ในโลกใบนี้ไม่ว่าสัตว์ชนิดไหนก็ต้องดิ้นรนเอาชีวิตรอด หาแหล่งอาหารและที่หลบภัย แมงมุมก็เช่นกัน ยิ่งถ้าบ้านของเรามีทุกอย่างเพียบพร้อม ก็จะเป็นได้ทั้งแหล่งอาหารและที่หลบภัยของมัน ดังนั้นถ้าไม่ชอบให้แมงมุมมาอยู่ในบ้าน ก็ต้องปัดกวาดเช็ดถูให้สะอาดอยู่เสมอ แมลงสาบหรือแมลงอื่นๆ จะได้ไม่เข้ามาทำรังหาอาหาร แล้วเจ้าแมงมุมก็จะไม่ตามเข้ามาอยู่ในบ้านของเรา.

ข้อมูลอ้างอิง :

มาร่วมกันเป็นส่วนหนึ่งในการสานสัมพันธ์กับธรรมชาติด้วยกันใน เฟซบุ๊กกรุ๊ป Park ใจ

ชวนสัมผัสและสื่อสารกับธรรมชาติโดย นิตยสารสารคดี นายรอบรู้ นักเดินทาง
สนับสนุนโดย เพจความสุขประเทศไทย และ ธนาคารจิตอาสา