เรื่อง : วรรณิดา มหากาฬ
ภาพ : ภูวมินทร์ อินดี
เราเคยมีคำถามว่าการเล่าเรื่องของผู้คนที่ไม่ได้อยู่บนโลกนี้แล้วจะสามารถบอกเล่าด้วยน้ำเสียงหรือท่าทีแบบไหนได้บ้าง
มีความคิดปลีกย่อยผุดขึ้นมามากมาย
หนึ่งคือใครจะรู้จักตัวตนของเราดีไปกว่าตัวเราเอง
สอง เราจะเล่าเรื่องของใครบางคนโดยปราศจากอคติหรือความหลงใหลได้มากน้อยเพียงใด
และสาม เรื่องเล่าเหล่านั้นยังคงเป็นความจริงแค่ไหน
พระองค์เจ้าดิลกนพรัฐ
หากเสิร์ชบนเว็บไซต์สำหรับการค้นหายอดฮิตจะพบข้อมูลปรากฏในหน้าแรกว่า
“มหาอำมาตย์ตรี พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นสรรควิไสยนรบดี เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นคนไทยคนแรกที่จบการศึกษาด้านเศรษฐศาสตร์ นับเป็นเจ้านายไทยพระองค์แรกและเป็นคนไทยคนที่ ๒ ที่จบการศึกษาในวิชาระดับปริญญาเอก พระนาม ‘ดิลกนพรัฐ’ หมายถึง ‘ศรีเมืองเชียงใหม่’… ”
แต่พูดกันตามความจริง เราแทบไม่เคยได้ยินหรือรับรู้ประวัติและเรื่องราวของพระองค์เจ้าดิลกนพรัฐเลย
Dilok Von Siam 2023 เป็นการเล่าประวัติศาสตร์ผ่านสายตาของคนรุ่นใหม่
ถึงตรงนี้คำถามตอนต้นย้อนกลับมาหาเราว่า แล้ว Dilok Von Siam 2023 เล่าเรื่องราวของพระองค์เจ้าดิลกนพรัฐด้วยน้ำเสียงแบบไหน ท่าทีแบบใด และอีกหนึ่งคำถามที่เกิดขึ้นฉับพลันคือ พวกเขาจะเล่าด้วยน้ำเสียงของใคร
ละครเปิดเรื่องโดยกล่าวถึงพระองค์เจ้าดิลกนพรัฐผู้ปลิดชีวิตตัวเองในวัยเพียง ๒๘ ปี ๒๕๔ วัน ฉากหลังคุ้นตาที่หยิบยกชิ้นส่วนสิ่งของจากงานศพมาประกอบ ตัวละครเล่าเรื่องผ่านบทเพลงรักจนถึงบทเพลงแร็ป เป็นละครซ้อนละคร เรื่องเล่าซ้อนเรื่องราว จนบางทีก็แยกไม่ออก และชั่วขณะที่เรากำลังจมดิ่งกับเรื่องราวชวนน้ำตาปริ่ม ละครก็กระตุกดึงเรากลับมาโลกความเป็นจริงอีกครั้ง
ตัวละครหนึ่งบอกเราว่านี่คือการบันทึกหนังสืออนุสรณ์ใหม่
คงด้วยเหตุนี้ Dilok Von Siam 2023 จึงไม่ได้นำเราย้อนไปยังอดีต แต่พาเดินทางเข้าสู่มิติของความตายและความทรงจำของผู้คนที่ใกล้ชิดสนิทสนมกับดิลก
เป็นการเปิดบันทึกประวัติศาสตร์มาเล่าโดยตัวละครอย่างเจ้าดารารัศมี พระยาสุริยานุวัตร
หรือแม้กระทั่งตัวดิลกเอง
ไม่ว่าจะเป็นเรื่องราวของ “ดิลก” จากคนที่อยากเล่า หรือการบันทึกเรื่องราวชีวิตโดย “ดิลก” เอง ใน Dilok Von Siam 2023 นั้นจะพบว่าคล้ายเป็นการอ่านบันทึกเหตุการณ์สำคัญในชีวิตที่ถูกเรียบเรียงและถ่ายทอดในรูปแบบใหม่
เรามีโอกาสพูดคุยกับตัวละครดิลกถึงมุมมองที่นักแสดงมองกลับไปยังดิลก ในฐานะที่ได้ใกล้ชิดกันในช่วงเวลาหนึ่ง
เขาสังเกตได้ถึงความรู้สึกแปลกแยกแตกต่างของดิลก ทั้งชื่อที่มีความหมายว่า “ศรีเมืองเชียงใหม่” แต่ไม่เคยมีโอกาสกลับไปเหยียบย่าง ณ ที่แห่งนั้น หรือกระทั่งอีกส่วนหนึ่งของความเป็นชาวสยาม ซึ่งไม่ได้รับการยอมรับ ความไม่แน่ใจว่าตัวตนที่แท้จริงของเขาเป็นใคร
ถึงอย่างนั้นเขาก็ได้ทำสิ่งที่มีคุณค่าหลายอย่าง และเป็นหนึ่งในผู้มองการณ์ไกล
กลับมาถามตัวเองในฐานะผู้ชม ว่าเรารู้จักดิลกอย่างไรและจากใครบ้าง
ปฏิเสธไม่ได้ว่าแม้จะเป็นเรื่องเล่าจากความทรงจำ-บันทึกในประวัติศาสตร์ เราก็ยังเห็นความเป็นมนุษย์ในตัวตนของดิลกที่ละครเรื่องนี้หยิบยกมา
เราเห็นความเศร้าจากการสูญเสียครั้งแรก ความคับข้องใจในตัวตน ความรับผิดชอบ การต่อสู้ อดทน ความสำเร็จ ความรัก การสูญเสียอีกครั้ง รวมถึงการที่ดิลกเลือกเล่าเรื่องราวตนเองเฉพาะด้านที่ภาคภูมิใจ
ในตอนที่ละครใกล้จบ
เมื่อเรื่องราวดำเนินมาถึงช่วงสุดท้ายของชีวิตดิลกอีกครั้ง
จริงอยู่ที่ประวัติศาสตร์อาจเล่าเรื่องราวของดิลกได้ แต่นั่นคือเรื่องจริงทั้งหมดหรือไม่
Dilok Von Siam 2023จึงไม่ได้บอกอะไรเรามากไปกว่าการทำหน้าที่เล่าบันทึก ย้ำชื่อของพระองค์เจ้าดิลกนพรัฐผู้ถูกลืมขึ้นมาให้คนรุ่นใหม่มองผ่านแว่นตาของยุคสมัยนี้ว่าเราได้รู้จักดิลกแบบไหน รู้สึกอย่างไร และเชื่อเรื่องราวของดิลกหรือไม่
เพราะท้ายที่สุด เราก็ยังสรุปเรื่องนี้ไม่ได้
จึงต้องบันทึกกันต่อไป
Dilok Von Siam 2023
A New Musical
จัดแสดงวันที่ ๒๗ เมษายน–๑๔ พฤษภาคม ๒๕๖๖
รอบการแสดง ๑๙.๐๐ น.
จัดแสดง ณ PoA White Box, Yellow Lane (Ari Soi 1)