รู้หรือ (ไม่) รู้
เหตุใดตุ๊กตาศิลาจีนตามวัด จึงถูกเรียกว่า "อับเฉา"

คำถามนี้มักได้ยินบ่อยๆ จากนักท่องเที่ยว เมื่อมักคุเทศก์อธิบายถึงตุ๊กตาจีน ที่ประดับอยู่ตามลานวัดต่างๆ ซึ่งที่มาของคำเรียกขานนี้ ก็เนื่องจากการค้าสำเภาจากไทยไปเมืองจีนนั้น สินค้าที่บรรทุกไปขายเต็มลำเรือ ส่วนใหญ่มักเป็นข้าวสาร หนังสัตว์ เขาสัตว์ ตะกั่ว ดีบุก ดินประสิว ไม้หอมชนิดต่างๆ ตลอดจนไม้สัก ไม้แดง ที่มีน้ำหนักมาก ขากลับเมื่อจำหน่ายสินค้าหมด ก็บรรทุกข้าวของจากเมืองจีนกลับมาขาย ส่วนใหญ่ได้แก่ เครื่องเหล็ก เครื่องทองเหลือง เครื่องเรือน ใบชา ถ้วยชาม และผ้าแพรพรรณชนิดต่างๆ ซึ่งมีน้ำหนักเบากว่า เมื่อเรือเบาถูกคลื่นลมแรงจะทำให้เรือโคลง จึงต้องหาเครื่องถ่วงน้ำหนักเรือหรือที่เรียกว่า อับเฉา คือใช้ตุ๊กตาศิลาจีนหรือแผ่นหินที่หาได้ง่าย และมีราคาถูกมาใส่ในท้องเรือ อันเป็นเหตุให้ตุ๊กตาและแผ่นศิลาเหล่านี้ ถูกเรียกตามศัพท์ดังกล่าว
การนำตุ๊กตา และเครื่องศิลาจีนต่างๆ เข้ามาในเมืองไทยมีมานานพร้อมๆ กับการค้าสำเภากับจีน แต่ที่ปรากฏให้เห็นตามวัดวาอารามทุกวันนี้ ส่วนใหญ่นำเข้ามาในสมัยรัตนโกสินทร์ โดยเฉพาะช่วงรัชกาลที่ ๓ ที่การค้าสำเภารุ่งเรือง และทรงมีพระราชนิยมในศิลปกรรมจีน เครื่องศิลาที่นำเข้ามา นอกจากเป็นรูปตุ๊กตาประเภทต่างๆ แล้ว ยังมีรูปแบบอื่นๆ อีก ไม่ว่าเป็นภาชนะสิ่งของเครื่องใช้ เช่น กระถางธูป แจกัน ศาลเจ้าจำลอง ฯลฯ ชิ้นส่วนทางสถาปัตยกรรม เช่น กำแพง เสามังกร ซุ้มโขลนทวาร ถะ (เจดีย์แบบจีน) เขามอ ฯลฯ ในระยะหลังมีการออกแบบโดยช่างไทย แล้วส่งไปให้ช่างจีนแกะสลักส่งเข้ามาอีกด้วย จึงไม่แปลกเลยที่บางวัด เราจะพบตุ๊กตาจีนรูปสัตว์ในเทพนิยายไทย อย่างครุฑ กินรี คชสีห์ กระทั่งรูปสตรีนุ่งห่มแบบไทย แต่หน้าตาเป็นสาวจีน