รู้หรือ (ไม่) รู้

พระอ้วนองค์นี้เป็นใครกัน

หลายคนคงสับสน ไม่รู้ว่าจะเรียกชื่อรูปเคารพที่มีรูปร่างอ้วน นั่งพุงพลุ้ย ว่าอะไรดี? เพราะบางคนก็เรียกว่า พระสังกัจจายน์ ไปถามอีกคนก็เรียกว่า พระศรีอาริย์ หรือพระศรีอารยเมตไตรย ไปค้นดูจึงถึงบางอ้อ เพราะรูปเคารพทั้งสองอยู่คนละคติความเชื่อนี่เอง จึงเรียกชื่อไม่เหมือนกัน แต่บังเอิญมีรูปกายคล้ายคลึงกันเท่านั้น

มาดูที่พระสังกัจจายน์กันก่อน ตามคติความเชื่อของเถรวาท ในพระไตรปิฎกมีกล่าวถึงพระอรหันต์สาวกองค์หนึ่ง เป็นเอตทัคคะทางการอธิบายธรรมที่ลึกซึ้งให้เข้าใจง่าย มีนามว่าพระมหากัจจายนะ ในพระไตรปิฎกไม่ได้บอกลักษณะรูปร่างเอาไว้ แต่มีนิทานที่เกิดขึ้นภายหลังเล่าไว้ว่า ท่านมีรูปกายงดงามเสียจนชายเห็นแล้วอยากมีภรรยางามเช่นท่าน ท่านสลดใจที่มีคนคิดเช่นนี้ จึงแปลงร่างกายให้เป็นพระอ้วน รูปเคารพของท่านจึงมีไรพระเกศาขมวดเป็นวงกลมอยู่ทั่วพระเศียร พระพักตร์สงบเป็นปรกติ ครองจีวรอย่างเถรวาท คือเปิดไหล่ขวาและจีวรคลุมท้อง มีผ้าคาดบ่า และพระหัตถ์ทั้งสองอุ้มท้องไว้ หรือจะแบมือวางไว้ที่เข่าก็ได้

ส่วนพระศรีอาริย์นั้น เป็นรูปเคารพของฝ่ายมหายาน ท่านเป็นพระโพธิสัตว์ มีนามว่า มิล่อฮุดหรือมิเล็กฮุด ซึ่งรอการตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าองค์ต่อไป รูปลักษณ์ของท่านอันเป็นลักษณะโดดเด่นคือ ใบหน้าที่ยิ้มแย้ม ศีรษะล้าน มักจะถือถุงย่ามและลูกประคำในมือ นั่งชันเข่าข้างหนึ่ง

แตกต่างอย่างเด่นชัดขนาดนี้ เจอพระอ้วนครั้งต่อไป คงไม่สับสนกันอีก