Home

 
 


นายรอบรู้ชวนเที่ยว.. กินเจภูเก็ต

อีกไม่นานก็จะถึงเทศกาลกินเจแล้ว กินเจเป็นประเพณีที่คนไทยเชื้อสายจีนให้ความสำคัญมาก ถือเป็นช่วงเวลาของการสะสมบุญ ละเว้นการฆ่าสัตว์ตัดชีวิต ชำระล้างจิตใจให้ใสสะอาด หลายจังหวัดจัดงานคึกคักใหญ่โต เชื่อว่าแฟน ๆ "นายรอบรู้" หลายคนคงเคยได้ยินกิตติศัพท์ของงานกินเจที่ภูเก็ตกันมาบ้างแล้ว ว่ายิ่งใหญ่ตื่นตาแค่ไหน แต่ถ้าใครยังไม่เคยรู้หรือยังรู้ไม่ลึก ก็ลองตาม "นายรอบรู้" มาสิ
ราวเดือนตุลาคมของทุกปี ในตัวเมืองภูเก็ต จะคึกคักด้วยบรรยากาศของเทศกาลกินเจ หรือที่คนภูเก็ตเรียกว่า "กินผัก" สำหรับปีนี้จัดในวันที่ ๑๖-๒๕ ตุลาคม คนที่นี่ให้ความสำคัญกับเทศกาลนี้มาก ด้วยส่วนใหญ่มีบรรพบุรุษเป็นชาวจีน ตลอดระยะเวลาของการถือศีลกินเจ ซึ่งเริ่มตั้งแต่วัน ๑ ค่ำ จนถึง ๙ ค่ำ เดือน ๙ (จีน) ผู้คนจะนุ่งห่มด้วยชุดสีขาว ตามร้านอาหารติดธงเหลืองกันสลอน อาคารบ้านเรือนและที่สาธารณะทั่วเมือง ประดับด้วยธงทิว และแผ่นป้ายเชิญชวนนักท่องเที่ยว กระแสกินเจนั้น แรงขนาดใครไม่กินเจก็ต้องพลอยกินไปด้วย เพราะหาอาหารประเภทเนื้อสัตว์กินลำบาก

แผนที่ ภูเก็ต (คลิกดูภาพใหญ่)
เชื่อกันว่าภูเก็ตเป็นแห่งแรกในภาคใต้ที่จัดประเพณีกินเจขึ้น โดยเริ่มตั้งแต่สมัยที่ชาวจีนจำนวนมากอพยพเข้ามาเป็นกรรมกรเหมืองแร่ (สมัยต้นรัตนโกสินทร์) ครั้งหนึ่งเกิดโรคระบาดขึ้นที่บ้านกะทู้ คณะงิ้วจากเมืองจีน ซึ่งมาเปิดการแสดงอยู่นาน จึงจัดให้มีพิธีกินเจ และสร้างศาลเจ้า หรือที่คนภูเก็ตเรียกตามสำเนียงฮกเกี้ยนว่า "อ๊าม" ขึ้น เพื่อสะเดาะเคราะห์ หลังจากนั้นโรคร้ายก็หายไป ชาวกะทู้เกิดเลื่อมใสจึงถือปฏิบัติสืบมา ไม่นานประเพณีนี้ก็แพร่หลายมากขึ้นเรื่อย ๆ ปัจจุบันในภูเก็ตมีอ๊ามใหญ่ ๆ หกแห่ง อ๊ามที่สำคัญที่สุดคือกะทู้และจุ้ยตุ่ย เพราะเก่าแก่และมีผู้มาร่วมงานมากกว่าแห่งอื่น
ในเทศกาลกินเจนี้ถ้าใครขับรถไปเที่ยว แนะนำให้ขับไปเที่ยวชมทั้งอ๊ามกะทู้และอ๊ามจุ้ยตุ่ย เพราะจะได้สัมผัสบรรยากาศที่แตกต่างกัน กล่าวคือที่อ๊ามกะทู้จะมีเสน่ห์แบบเก่า ๆ ดูอบอุ่น ด้วยที่นี่เป็นชุมชนจีนเก่าแก่ ตัวอ๊ามตั้งอยู่ที่บ้านกะทู้ อ. กะทู้ ห่างจากตัวเมืองไม่ไกล แค่ราว ๑๐ กม. โดยขับออกจากตัวเมืองทาง ถ. วิชิตสงคราม วิ่งตรงผ่านสี่แยกไทนาน เข้าทางหลวงหมายเลข ๔๐๒๐ แล้วเลี้ยวขวาตรงป้อมตำรวจเก็ตโฮ่ วิ่งตรงไปจนถึงบ้านกะทู้ จะเห็นอ๊ามตั้งเด่นอยู่ริมถนนกลางหมู่บ้าน ส่วนที่อ๊ามจุ้ยตุ่ย ซึ่งเป็นเสมือนศูนย์กลางสำคัญของการกินเจในเมืองนั้น จะเป็นบรรยากาศการกินเจของคนเมือง คือมีผู้คนมากหน้าหลายตามาร่วมพิธี กอปรกับอยู่ใกล้ตลาดซึ่งเป็นแหล่งร้านขายอาหารเจ มีผู้คนมาซื้อหาของกินอยู่มิได้ขาด ทำให้บริเวณอ๊ามจุ้ยตุ่ยดูคึกคักอยู่ตลอด อ๊ามแห่งนี้ตั้งอยู่กลางเมือง บริเวณหลังตลาดน้ำพุ แม้ไม่มีรถก็เดินมาเที่ยวชมพิธีได้ ระหว่างเที่ยวชมเกิดหิวขึ้นมา ก็เลือกกินอาหารเจแถวนั้นได้เลย สะอาด และราคาไม่แพง
ขบวนแห่พระเป็นพิธีสำคัญของเทศกาลกินเจ  (คลิกดูภาพใหญ่) การแสดงอภินิหารของเหล่าเทพด้วยการอาบน้ำมันร้อน เดินสะพานตะปู และปีนบันไดมีด (คลิกดูภาพใหญ่)ชาวบ้านอัญเชิญเทพที่ตนนับถือมารับเครื่องเซ่นและปัดเป่าสิ่งชั่วร้าย (คลิกดูภาพใหญ่)
ในเทศกาลกินเจนี้จะมีพิธีกรรมต่าง ๆ ให้ชมอยู่ตลอด พิธีใหญ่ ๆ เช่น พิธีอัญเชิญ "ลำเต้า-ปักเต้า" พิธีปีนบันไดมีด เดินสะพานตะปู พิธีลุยไฟ พิธีส่งเสด็จยกอ๋องและกิ้วอ๋อง เป็นต้น ในพิธีเหล่านี้จะมีการอัญเชิญเทพเจ้าจีน หรือที่คนภูเก็ตเรียกว่า "พระ" มาเข้าทรงในร่าง "ม้าทรง" แล้วแสดงอิทธิฤทธิ์ต่าง ๆ เป็นที่ตื่นตาแก่คนดู
พิธีใหญ่ที่ชาวบ้านและนักท่องเที่ยวต่างถิ่นทั้งไทย และเทศตั้งตารอคือการแห่พระ พิธีนี้ถือเป็นไฮไลท์ของงานเลยทีเดียว เพราะม้าทรงทั้งหมดในอ๊ามจะมารวมตัวกันครั้งใหญ่ จากนั้นตั้งขบวนแห่จากอ๊าม ผ่านตัวเมือง บ้านเรือน และย่านการค้าสำคัญ ในวันนี้เทพในร่างม้าทรงแต่ละองค์จะสำแดงอิทธิฤทธิ์ของตนอย่างเต็มที่ โดยเน้นที่การทรมานตนเอง ส่วนใหญ่จะเสียบกระพุ้งแก้มด้วยวัถตุต่างๆ ผิดแต่ของใครจะพิสดารกว่ากัน เช่น ก้านมะพร้าว โคมไฟ เป็นต้น บางองค์ก็ใช้อาวุธประจำกาย เช่น ดาบ ลูกตุ้มหนาม ฟาดฟันตามร่างกายตนเอง แต่ละอย่างล้วนน่าหวาดเสียว ขณะเดียวกันก็สร้างความฉงนฉงายให้แก่ทุกสายตาที่จับจองอยู่ และนี่เองเป็นแม่เหล็กสำคัญที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวต่างถิ่น รวมทั้งสำนักข่าวจากทั่วโลกให้มาชุมนุม จนงานกินเจภูเก็ตมีชื่อเสียงไปทั่วโลก สำหรับชาวภูเก็ตผู้ศรัทธาจะตั้งโต๊ะบูชาที่หน้าบ้าน เมื่อขบวนแห่พระผ่านมาก็จะอัญเชิญเทพ ที่ตนเคารพแวะรับเครื่องเซ่น บางบ้านเตรียมประทัดพวงใหญ่ ๆ ไว้ต้อนรับด้วย
ในเก้าวันนี้แต่ละอ๊ามจะมีพิธีต่าง ๆ เหมือนกัน แต่ต่างกันตรงรายละเอียดและกำหนดวันจัดพิธี ถ้านักท่องเที่ยวอยากรู้ว่าวันไหนมีพิธีอะไรก็ไม่ยาก แค่เดินเข้าไปถามชาวบ้านที่กินเจในอ๊าม เขาก็บอกเราได้ หรือหาอ่านจากใบกำหนดงานที่ทางจังหวัดพิมพ์แจก ในใบนี้จะบอกกำหนดการพิธีต่าง ๆ ของแต่ละอ๊ามไว้อย่างละเอียด เป็นการประชาสัมพันธ์เทศกาลกินเจที่ดีทีเดียว เพราะนักท่องเที่ยวส่วนใหญ่มักจับทิศทางไม่ค่อยถูก ไม่รู้จะดูอะไร เมื่อไหร่ หลายคนจึงพลาดโอกาสอย่างน่าเสียดาย
พิธีลุยไฟเปิดโอกาสให้ผู้ถือศีลอย่างเคร่งครัดพิสูจน์ตัวเอง (คลิกดูภาพใหญ่)เทพที่ประทับอยู่ในร่างม้าทรงกำลังแสดงอิทธิฤทธิ์ (คลิกดูภาพใหญ่)
หมายเหตุ : "นายรอบรู้" ชวนเที่ยวล่วงหน้าถึงสองเดือน เนื่องจากงานเทศกาลกินเจที่ภูเก็ต จะมีผู้เดินทางไปร่วมงานจำนวนมาก ผู้สนใจควรติดต่อจองที่พักแต่เนิ่น ๆ เพราะที่พักทุกแห่งจะเต็มแทบทุกปี
Home