จักรพันธุ์ กังวาฬ

ปลายเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา เกิดเหตุการณ์รุนแรงขึ้นที่รัฐโอริสสาทางตะวันออกของประเทศอินเดีย เมื่อกลุ่มชาวฮินดูนับพันคนพร้อมอาวุธครบมือ บุกถล่มหมู่บ้านชาวคริสต์ซึ่งเป็นชนกลุ่มน้อย ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตและคริสเตียนนับหมื่นต้องเตลิดหนีภัยจากถิ่นอาศัย

รัฐโอริสสาตั้งอยู่ในเขตอ่าวเบงกอล มีผู้อยู่อาศัย ๓๖ ล้านคน ประชากรส่วนใหญ่ประมาณ ๙๔ เปอร์เซ็นต์นับถือศาสนาฮินดู ขณะมีผู้นับถือศาสนาคริสต์ ๒ เปอร์เซ็นต์ ในปี ค.ศ. ๑๙๙๙ บาทหลวงชาวออสเตรเลียและลูกชายถูกเผาทั้งเป็นโดยม็อบชาวฮินดู หลังจากนั้นความตึงเครียดระหว่างกลุ่มชนสองศาสนาก็คุกรุ่นตลอดมา

ความขัดแย้งครั้งล่าสุดเกิดขึ้นภายหลังเหตุการณ์ฆาตกรรมสวามีลักษมันนานันทะ สรัสวาติ ผู้นำทางศาสนาระดับอาวุโสสังกัดองค์กรฮินดูปีกขวาที่ชื่อ Vishswa Hindu Parishad (VHP) เชื่อกันว่าสวามีผู้นี้มีบทบาทกีดกันไม่ให้ชาวฮินดูในวรรณะต่ำเปลี่ยนไปเข้ารีต บรรดาสาวกของสวามีอ้างว่ามีคริสเตียนท้องถิ่นอยู่เบื้องหลังการฆาตกรรม แม้ว่าตำรวจยังไม่พบหลักฐานใดๆ เกี่ยวกับเรื่องนี้

๒๕ สิงหาคม ค.ศ. ๒๐๐๘ เหตุการณ์รุนแรงปะทุขึ้นที่เมืองปุลบานี ในตำบล Kandhamal ของรัฐโอริสสา ม็อบชาวฮินดูนับพันคนพร้อมอาวุธ ทั้งมีดดาบ ท่อนไม้ และปืนเถื่อน บุกโจมตีชุมชนชาวคริสต์หลายหมู่บ้าน ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย ๓๕ คน โบสถ์คริสต์ ๑๔๐ แห่งถูกทำลาย แม่ชีถูกข่มขืน และคริสเตียนราว ๕ หมื่นคนต้องหลบหนีภัยออกจากชุมชน

รัฐบาลอินเดียจัดตั้งแคมป์บรรเทาทุกข์ ๑๑ แห่งเป็นที่อยู่อาศัยชั่วคราวสำหรับผู้ลี้ภัยชาวคริสต์ราว ๒๓,๐๐๐ คน พร้อมส่งกองทหารและตำรวจมาตรึงกำลังในตำบล Kandhamal เพื่อรักษาความสงบ ขณะที่มีการประกาศเคอร์ฟิวที่เมืองปุลบานีในช่วงเวลาหกโมงเย็นถึงแปดโมงเช้า

รพินทรนาถ ประธาน ซึ่งขณะนี้อาศัยอยู่ในแคมป์บรรเทาทุกข์ เล่าว่าเขาได้แต่เฝ้ามองอย่างสิ้นหวัง เมื่อม็อบชาวฮินดูราว ๓๐๐ คนบุกมาถึง พี่ชายของเขาที่พิการถูกราดน้ำมันและจุดไฟเผาทั้งเป็น

ผู้เชี่ยวชาญหลายคนชี้ว่าเหตุการณ์รุนแรงครั้งนี้มีสาเหตุจากความขัดแย้งในเรื่องศาสนาและชาติพันธุ์ รวมทั้งเป็นการต่อสู้เพื่อแย่งชิงที่ดินและทรัพยากรธรรมชาติ