โลกเสมือน
ธัชชัย วงศ์กิจรุ่งเรือง

01เหตุการณ์น้ำท่วม ในปี ๒๕๕๔ นอกจากจะสร้างผลกระทบในประเทศไทยยังได้ให้บทเรียนสำคัญกับสังคมออนไลน์อีกด้วย เราได้เห็นประสิทธิภาพในการช่วยระดมอาสาสมัครผ่านช่องทางอินเตอร์เน็ต รวมถึงการสร้างเว็บไซต์ ให้ข้อมูลความรู้ที่เป็นประโยชน์ในช่วงน้ำท่วมกันโดยไม่คิดค่าใช้จ่ายจากผู้ชำนาญการหลายท่าน หากอีกด้านปัญหาจากเวบเครือข่ายสังคมซึ่งหลายคนเชื่อว่าจะเป็นเครื่องมือสำคัญสำหรับส่งข้อมูลข่าวสารได้ทันท่วงทีที่สุดก็ได้กลายเป็นแหล่งของการสร้างข่าวลือ และข้อมูลข่าวสารที่ล้นเกินอีกจำนวนมากด้วยเช่นกัน

มีผู้สร้างเวบไซต์, แอพพลิเคชั่นบนโทรศัพท์สมาร์ทโฟนและหน้าเพจเฉพาะกิจบนเฟซบุ๊คสำหรับติดตามสถานการณ์น้ำท่วมครั้งนี้มากมาย หลายแห่งมีแนวคิดสร้างสรรค์ หากน่าเสียดายที่หลายแห่งเน้นการพึ่งพาพลังเครือข่ายมากเกินไปโดยลืมระบบตรวจสอบข้อมูลให้น่าเชื่อถือยิ่งขึ้น และหลายแห่งก็หยุดการแจ้งข่าวสาร หรือปรับปรุงข้อมูลไปอย่างน่าเสียดาย

อย่างไรก็ตามคงต้องยอมรับว่าเว็บไซต์ต่างๆ ของภาครัฐ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเองไม่ว่าจะเป็นของศูนย์ปฏิบัติการช่วยเหลือผู้ประสบภัยน้ำท่วม (ศปภ.)(floodthailand.net), กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย(disaster.go.th), เวบไซต์ศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ(ndwc.go.th) ฯลฯ ยังมีการออกแบบที่เข้าถึงได้ยาก ให้ข้อมูลที่ไม่ตรงความต้องการของผู้ใช้ หรือให้ข่าวสารที่ทันต่อเหตุการณ์จริงๆ โดยเฉพาะในช่วงแรกของวิกฤตการณ์ซึ่งผู้คนกำลังตื่นตระหนก

ด้วยจำนวนผู้ใช้อินเตอร์เน็ตของไทยจำนวน 24 ล้านคน ปฏิเสธไม่ได้ว่ามันได้กลายเป็นช่องทางสื่อสารที่สำคัญกับคนในประเทศไปแล้ว หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงต้องนำไปปรับปรุงว่าในวิกฤตครั้งต่อไป ทำอย่างไรจึงจะใช้ช่องทางโลกออนไลน์ช่วยเผยแพร่ข้อมูลที่ถูกต้อง ถูกเผยแพร่นำเสนอในวงกว้าง อย่างเป็นเอกภาพ และสร้างประโยชน์ให้กับผู้ที่อยู่ในพื้นที่เสี่ยงหรือผู้ประสบภัยให้มากที่สุด

เวบไซต์เฉพาะกิจที่โดดเด่น
  • NOSTRA Map Service(nostramap.com/floodmap) – เว็บไซต์เฉพาะกิจของ
    Globetechบริษัทให้บริการแผนที่,  ESRI บริษัทผู้ให้บริการภูมิสารสนเทศ และกระทรวงคมนาคม นำข้อมูลแผนที่จากหน่วยงานต่างระบุตำแหน่งจุดอพยพ จุดจอดรถ เส้นทางน้ำท่วม เส้นทางเลี่ยง
  • แก้มลิง(Gamling.org) เว็บไซต์ช่วยกันอาสาเฝ้าระวังน้ำท่วมด้วยการแจ้งพื้นที่ พร้อมแสดงผลลัพธ์ผ่านแผนที่ ซึ่งสามารถนำไปพัฒนาต่อยอดได้
  • InfoAid.org เว็บไซต์รับส่ง SMS แจ้งเตือนระดับน้ำในเขตพื้นที่กรุงเทพฯ เพื่อระวังภัยฟรี จัดทำโดยบริษัท Opendream และ INOX

 

  • สถานการณ์น้ำท่วมเป็นวิกฤตที่เกิดขึ้นทั่วโลก ซึ่งสามารถดูแผนที่แสดงพื้นที่น้ำท่วมทั่วโลกได้จากเวบไซต์  Globalfloodmap.org จัดทำโดย บริษัท Map Large
  • หน้าเพจบน Facebook ที่มีผู้ติดตามสถานการณ์น้ำท่วมมากที่สุด ได้แก่ น้ำขึ้น ให้รีบบอก(277,557 คน), รู้ สู้! Flood(104,216 คน) และรู้ทันน้ำ(103,583 คน)
  • ในทวิตเตอร์ปริมาณการใช้ของคนไทยเพิ่งขึ้น ๑.๖ เท่า โดยคำสำคัญสำหรับติดตามเหตุการณ์น้ำท่วมปี ๒๕๕๔ และได้รับความนิยมสูงสุดคือ #Thaiflood
  • ฟรอสต์ แอนด์ ซัลลิแวน บริษัททำวิจัยเผยว่าการใช้งานอินเตอร์เนตในช่วงน้ำท่วมของคนไทยสูงขึ้น ๔๐ % โดยส่วนใหญ่เป็นการเข้าใช้เว็บไซต์ข่าว