เมื่อนักหนังสือพิมพ์ผู้ใช้นามแฝง “ทานตะวัน” เขียนหนังสือชื่อ “เจ้าพ่อกรมหลวงชุมพร” (๒๕๐๔) เขาได้รับคำบอกเล่าจากนายทหารเรือรุ่นเก่าว่า เมื่อยังทรงมีพระชนมชีพ ปลาช่อนแป๊ะซะกับเหล้าโรง “เป็นสิ่งที่พระองค์โปรดปรานมากที่สุด” ดังนั้น ผู้ที่จะบนบานศาลกล่าวกับเจ้าพ่อกรมหลวงชุมพรฯ ต้องบนด้วยแป๊ะซะกับเหล้าโรง แล้ว “จะได้ผลสมตามความมุ่งหมายเสมอ”
ความรับรู้นี้คงแพร่หลายกันในหมู่ทหารเรือมาช้านานแล้ว พลเรือเอก ประพัฒน์ จันทวิรัช บันทึกว่า แต่ไหนแต่ไรมา นิยมบนบาน “เสด็จเตี่ย” กันด้วย “ปลาช่อนแป๊ะซะ”
เมนูนี้เรียกชื่อเป็นภาษาจีนแต้จิ๋ว “แป๊ะ” แปลว่าขาว “ซะ” คือต้ม
“ปลาช่อนแป๊ะซะ” หมายถึงปลาช่อนนึ่ง แกะกินเนื้อโดยจิ้มน้ำจิ้มรสจัดๆ
เล่ากันว่าเสด็จในกรมฯ ชอบเสวยปลาช่อนแป๊ะซะเป็น “กับแกล้ม” คู่กับเหล้าโรง ๒๘ ดีกรี
แต่คุณครูประพัฒน์เสริมว่า เฉพาะกรณีตัวท่านเอง เห็นว่า ไหนๆ “เสด็จเตี่ย” ก็ทรงเป็นนักเรียนเก่าอังกฤษทั้งที จึงขอ “แถม” วิสกี้ฝรั่ง เพิ่มจากเหล้าโรงให้ด้วย
พูดถึงเรื่องนี้ “ทานตะวัน” ยังบันทึกปากคำจากความทรงจำของนายทหารเรือรุ่นเก่าไว้ด้วยว่า
“ตลอดเวลาทั้งวันพระองค์จะไม่เคยเสวยน้ำเลย นอกจากเหล้า”
ชวนให้นึกบันทึกของหลวงสังวรยุทธกิจ (สังวร สุวรรณชีพ) ขณะเป็นนักเรียนทำการนายเรือ ประจำเรือพระที่นั่ง “มหาจักรี” เมื่อราวปี ๒๔๖๔ ท่านเล่าว่าในการฝึกภาคทางทะเลปีนั้น
“…กรมหลวงชุมพรเป็นผู้บัญชาการกระบวน เราเป็นนายทหารเด็กกว่าเพื่อน ท่านใช้ให้ไปหยิบกล้อง แลใช้ให้คอยส่องจับการชักธงสัญญานของเรือในกระบวน เพื่อทูลคอยรายงานท่าน…ท่านก็บอกกับเราว่า ‘เฮ้ย อ้ายเด็ก เจ้าไปเอากระติกน้ำของข้ามาที บอกเจ้าสุวรรณเขา (เจ้ากรมของท่าน) เขารู้ เอามาให้ข้าทีโว้ย’ เราก็รีบวิ่งลงไปที่ห้องของท่าน เมื่อนำขึ้นบนสะพานแล้ว ท่านบอกกับเราว่า ‘รินโว้ย’ เราก็เปิดฝาจุกออกรินใส่จอกฝาจุก กลิ่นกระทบจมูกจึงรู้ว่า Whisky ผสม Soda ไม่ใช่น้ำธรรมดา”
หนังสือ “เจ้าพ่อกรมหลวงชุมพร” ระบุว่าเสด็จในกรมฯ ทรงดื่มแต่วิสกี้ยี่ห้อ “มันโร” โดยผสมน้ำฝน ในอัตราส่วน ๑:๑๐ เท่านั้น
พลเรือตรี กรีฑา พรรธนะแพทย์ นายทหารเรือนอกราชการผู้อุทิศตนเพื่อการศึกษารวบรวมเรื่องราวของกรมหลวงชุมพรฯ มาหลายสิบปี เคยขยายความให้ผู้เขียนฟังว่า วิสกี้ “มันโร” ตามคำบอกเล่านี้ หมายถึงสก็อตวิสกี้ยี่ห้อหนึ่ง พิมพ์ฉลากว่า Munro’s King of Kings Rare Old De Luxe Scotch Whisky บรรจุในขวดกระเบื้องทรงไหปากแคบมีหูหิ้ว ตอนบนมีน้ำเคลือบสีน้ำตาล
ใครที่คิดจะไปหามาบน “เสด็จเตี่ย” บ้าง ต้องขอบอกไว้ก่อนล่วงหน้าว่า วิสกี้ยี่ห้อนี้เลิกผลิตไปหลายสิบปีแล้ว
“เสด็จเตี่ย” กรมหลวงชุมพรฯ
บทความชุดนี้มีต้นทางจากหนังสือพระประวัติกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ของผู้เขียน คือ “ให้โลกทั้งหลายเขาลือ” (พิมพ์ครั้งแรกโดยสำนักพิมพ์สารคดี ๒๕๖๓ ราคา ๔๘๐ บาท) โดยเล่าเก็บความจากหนังสือ และเสริมบางประเด็นที่มีข้อมูล หรือความคิดเห็นเพิ่มเติมภายหลังหนังสือตีพิมพ์ออกมาแล้ว
สั่งซื้อหนังสือ
