Parkใจ ได้รับภารกิจจากท่านเป้ พระสิทธินันท์ วัดสุนันทวนาราม จ.กาญจนบุรี ให้ออกแบบกิจกรรม Deep Ecology สำหรับ 1 วัน มีเป้าหมายให้เด็ก ๆ ได้สื่อสาร ฝึกจิตอาสา และเรียนรู้ที่จะเชื่อมโยงตัวเองกับธรรมชาติอย่างใกล้ชิด กลุ่มเป้าหมายคือ เด็ก ม.4 และรุ่นพี่ จำนวน 29 คน โรงเรียนปัญญาประทีป แดนย่าโม โรงเรียนแนวพุทธปัญญานำสมัยอย่างปัญญาประทีป ที่เชื่อในการศึกษาที่เติบโตไปพร้อมกับชีวิตจริง ทั้งวิชาการ วิชาชีพ และวิชาชีวิต เพื่อให้เด็กมีปัญญาและพลังใจรับมือโลกที่เปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ ด้วยหัวใจที่มี ฉันทะ — ความยินดีที่จะทำสิ่งดีเพื่อตัวเองและผู้อื่นในสังคม และตัวแทนเด็กที่ได้รับทุนจากโรงเรียนไทรโยคมณีกาญจน์วิทยา ห้องเรียนสาขาทุ่งมะเซอย่อ อีก 5 คน
ค่ายนี้จึงไม่ได้พาเด็ก ๆ มาเพียงเดินป่า แต่เป็นการชวนพวกเขาสื่อสารและเชื่อมโยงกับธรรมชาติอย่างใกล้ชิด ณ อุทยานแห่งชาติไทรโยค ตะเข็บชายแดนไทย–พม่า เพื่อให้ “ป่า” เป็นทั้งครู และกระจกสะท้อนใจของตัวเอง
ก่อนที่สัญญาณเน็ตจะหายไปเมื่อก้าวลึกเข้าใต้เรือนยอดไม้ จึงรีบเลื่อนมือถือไถดูความเป็นไปของสังคม ภาพบ้านเรือนที่ถูกน้ำเชี่ยวพัดผ่าน เส้นทางที่ถูกตัดขาดด้วยดินสไลด์ และชุมชนที่ต้องลุกขึ้นอพยพกลางดึกจากมรสุมที่แรงเกินคาดและน้ำทะเลหนุน ข่าวมหาอุทกภัยภาคใต้ที่เกิดขึ้นอยู่ตอนนี้ คือสิ่งสุดท้ายที่ตามเรามาก่อนบอกลาหน้าจอไปอีก 5 วัน ทั้งหมดคือสัญญาณของโลกที่ผันผวนขึ้นทุกปี — โลกที่ไม่รอให้ใครทันตั้งตัว ราวกับคำกระซิบว่า ฤดูกาล…ไม่ใช่สิ่งที่คาดเดาได้อีกต่อไป
และการเดินป่าครั้งนี้… ไม่ใช่แค่การพาเด็ก ๆ ออกไปชื่นชมธรรมชาติ แต่เป็นบทเรียนที่ทำให้เราเห็นชัดว่าตัวเราคือส่วนหนึ่งของโลกใบนี้—โลกที่กำลังเปลี่ยนแปลงอยู่ทุกลมหายใจ
ขาขึ้น — เต้นรำไปกับผืนป่า
ก้าวแรกจมลงในโคลนตม โคลนเย็นนุ่มใต้ฝ่าเท้าเหมือนทักทายเบา ๆ
สายลมจอยพัดแผ่วผ่านปรอยผมบนหน้าผาก กลิ่นโปรดโชยมา — กลิ่นใบไม้เปียกฝนและดินหมักชื้นหอมอบอวล
เสียงนกร้องและลำธารไหลซ่อนอยู่ใกล้ ๆ แสงแดดลอดผ่านยอดไม้เป็นลำสว่างพราวเล็ก ๆ
ทุกลมหายใจเต็มไปด้วยความสดชื่น ใจค่อย ๆ ปล่อยวางความเร่งรีบของโลก —ไร้รอยเวลา
ทุกก้าวคือการสัมผัสความอ่อนโยนของโลก เสียงแมลงและนกร้องสอดประสานราววงดนตรีของป่า
และเสียงเตือนสติเบา ๆ จากทากตัวเล็กที่ไม่ทันรู้ตัวว่าเกาะเท้าอยู่ตั้งแต่เมื่อไร
เลือดอุ่นไหลอาบยามดึงทากอิ่มตัวออกจากผิว แดงพุ่งเหมือนเขื่อนแตก
ยืนมองนิ่ง ๆ ไม่ตกใจ ไม่ผลักไส เพียงรู้ว่า
นี่คือธรรมชาติของเลือด — มันไหล เหมือนธรรมชาติของใจ — มันหวั่นไหว
หยุดฟังเสียงป่ารอบตัว ความสดชื่นของป่าไม่ได้อยู่แค่ภายนอก แต่ซึมลึกเข้าไปในใจ
รู้สึกถึงความรื่นรมย์และความสงบ เหมือนทุกสิ่งกำลังร่ายรำอย่างกลมกลืน
ระหว่างทาง — บทเรียนกลางป่า
หลังผ่านหนึ่งวันหนึ่งคืนที่ทุกคนร่วมเดินเขาขึ้นมาอย่างทรหด และสลบไปในค่ำคืนอันหนาวเหน็บ เช้าวันใหม่ กิจวัตรแรกของพวกเราคือการทำวัตรเช้า ถวายจังหัน ก่อนเข้าสู่กิจกรรมช่วงเช้าที่ทีมParkใจ เตรียมไว้ภายใต้คอนเซ็ปต์ EGO & ECO สำหรับเด็ก ๆ ผู้ปกครอง และคณะครู
ไม่กี่นาทีหลังการแนะนำตัวและเปรียบว่าตัวเองเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติจะเลือกเป็นอะไร กิจกรรม “Calling Cards” ก็เริ่มขึ้น
เด็ก ๆ เลือกภาพธรรมชาติที่ดึงดูดใจ แลกเปลี่ยนกันในวงเล็ก ๆ — พื้นที่ที่ไม่มีการตัดสิน มีแต่การฟังอย่างลึกซึ้ง
พวกเขาค่อย ๆ ถอดประสบการณ์ส่วนตัวออกมาเล่า เชื่อมโยงกับวัยเด็ก
บางคนเป็นนกฮูก บางคนเป็นต้นไม้ แสงจันทร์ หรือแม้แต่ไส้เดือน — เหตุผลของแต่ละคนเผยให้เห็นสายใยลึกซึ้งที่ผูกตัวตนเข้ากับธรรมชาติ เมื่อสะท้อนร่วมกัน จุดเชื่อมโยงยิ่งค่อย ๆ ชัดเจน และวงสนทนากลายเป็นพื้นที่ที่ทำให้ทุกคน “เห็น” กันและกันมากขึ้น
กิจกรรมถัดมา คือ “ติดผัสสะ”เด็ก ๆ ค่อย ๆ ใช้ประสาทสัมผัสทั้งห้าแตะโลกอย่างแผ่วเบา—สังเกต สัมผัส ดมกลิ่น ฟังเสียง ลิ้มรสผลไม้ ทุกอย่างทำช้า ๆ ละเอียด ราวกับคืนหัวใจกลับสู่ร่าง
รสที่คุ้นเคย เมื่อชิมอย่างตั้งใจเผยความละเอียดที่ซ่อนอยู่
ผิวสัมผัสธรรมดา เมื่อแตะอย่างละเมียดกลับรู้สึกแปลกใหม่
กลิ่นบางอย่างที่เคยเลือน ก็ผุดขึ้นมาให้ประหลาดใจ
สิ่งเดิม ๆ เมื่อลอง “ละเลียด” ใหม่ ก็ว้าวในใจได้อีกครั้ง
กิจกรรมต่าง ๆ เผยตัวออกมาตลอดวัน ราวกับชั้นของป่าที่เปิดออกทีละชั้น
กิจกรรมช่วงบ่าย หลังจากสันทนาการสลัดความเหน็ดเหนื่อยง่วงนอนออกไป ก็ค่อยๆทยอยตามมา เริ่มตั้งแต่ Sound Map ไล่มาที่ Contour Connection ทุกเครื่องมือชวนให้ละเลียดรับรู้—ช้า ๆ ด้วยร่างกายของตัวเอง
ทุกสัมผัส—สายลม แสงแดด ใบไม้—ทำให้ตระหนักว่าแท้จริงแล้ว ร่างกายคือเครื่องมือสำคัญที่สุด ที่ธรรมชาติมอบให้เรา
เมื่อร่างกายกลายเป็นสื่อกลาง ความเงียบและความเคลื่อนไหวรอบตัวเริ่มสอนเราโดยไม่ต้องใช้คำพูด
เราเห็นความรู้สึกที่ผุดขึ้น และสามารถแยกความคิดปรุงแต่งอันวุ่นวายออกจากปัญญาญาณได้
จนถึงบทเรียนลึกที่สุดของวัน: เพื่อนต้นไม้
เด็ก ๆ เลือกสัมผัสเพื่อนต้นไม้ของตัวเองอย่างตั้งใจ บางคนกอดต้นไม้ บางคนแนบแก้มกับลำต้น
ความเงียบที่คนอื่นเห็นจากภายนอก แฝงไปด้วยปัญญาญานที่ผุดขึ้นภายใน
เสียงหัวเราะ รอยยิ้ม และหยดน้ำตา เมื่อผสานกับลม แสงแดด และกลิ่นใบไม้ กลายเป็นบทเรียนที่เอิบอิ่มที่สุดของวัน
เมื่อจบกิจกรรม เราล้อมวงถอดบทเรียนร่วมกัน ทุกประโยคเต็มไปด้วยความจริงใจและการค้นพบเล็ก ๆ ที่ไม่เล็กเลย บางคนกล่าวว่า ธรรมชาติไม่ได้ให้เพียงความร่มเย็น แต่สะท้อนตัวตน—ความอ่อนไหว ความแข็งแรง ความจริงใจ และความกลัวที่ซ่อนอยู่ บางคนพูดถึงความเงียบที่ทรงพลัง บางคนเห็นคุณสมบัติของ “กัลยาณมิตร” ที่งอกเงยอย่างเงียบงามท่ามกลางผืนป่า
การให้เด็ก ๆ ยืนเงียบ ๆ ข้างต้นไม้หนึ่งต้น เป็นหัวใจของการมา อาบป่า ในครั้งนี้
บทเรียนสอนให้รู้ว่า ความสัมพันธ์ระหว่างคนกับธรรมชาติไม่ใช่เรื่องไกลตัว
ธรรมชาติผุดธรรมะของมันอย่างแนบเนียน หน้าที่ของเรามีเพียงเปิดพื้นที่และดึงองค์ความรู้นั้นออกมาให้เขาเห็น—สายสัมพันธ์ระหว่างกัน ระหว่างผู้คน เหล่าสรรพสัตว์ และธรรมชาติอันยิ่งใหญ่ที่โอบกอดมนุษย์โดยไม่เลือกหน้า
“เมื่อร่างกายและใจทำงานร่วมกัน ท่ามกลางป่าเขาลำเนาไพร โลกทั้งใบก็เริ่มพูดกับเราอย่างลึกซึ้งที่สุด”
ขาลง — ไหลไปตามกระแส
ได้เวลาเดินทางกลับบ้าน ออกเดินคนเดียว นำคนอื่นไปก่อนเล็กน้อย ตามเส้นทางเดิมที่ขึ้นมา
ร่ายรำตามจังหวะของตัวเองและเนินเขา ต้นไผ่คุยกันเป็นจังหวะเบา ๆ “เป๊าะ…โป๊ะ…”
เดินไปสักพักใหญ่ จึงค่อยรู้ตัวว่า…ลืมมือถือไว้บนยอดเขา
ความเบิกบานจางหายไปทันที
เหมือนตาน้ำใสถูกเหยียบ — โคลนตมจากก้นบ่อทะลักขึ้นมา
กระแสความคิดผุดขึ้นไม่หยุด
นี่คือจังหวะที่ใจ “ตกร่อง”— ร่องเดิมของความกลัวและการผูกยึดที่เคยไหลซ้ำเป็นจังหวะ
ปล่อยใจไปกับลม เดินต่อไป
แค่สูญเสียสิ่งเล็กน้อย ยังกระเพื่อมได้ถึงเพียงนี้
ถ้าเป็นคนสำคัญในชีวิต…หัวใจจะสั่นไหวเพียงใด
ไม่ผลัก ไม่ต้าน เฝ้ามองจนความขุ่นค่อย ๆ นิ่ง
ซึมผ่านร่องหิน และเมื่อไม่ถูกกวน น้ำก็กลับมาใสเอง
สี่ชั่วโมงของการเดินลง กลายเป็นสี่ชั่วโมงแห่งการภาวนา บันเทิงและบาดลึกในเวลาเดียวกัน
ทุกก้าว ทุกลมหายใจ
เต็มไปด้วยความขอบคุณ — สำหรับเพื่อนร่วมทาง ครูบาอาจารย์
สำหรับป่าเขา ต้นน้ำ และสายลมที่โอบกอดเรา
สำหรับธรรมชาติที่เป็นครูเงียบที่ทรงพลัง
และสำหรับตัวเอง ที่ยอมเปิดใจและร่างกายเป็นสื่อกลาง
“ทุกสิ่งลอยไปตามกระแส
ใจเป็นเพียงผู้สังเกต
ขอบคุณที่ตระหนักเห็น”
. .
. .
เรื่องและภาพ ป(ร)าณี
29.11.2025