สารคดี ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๑๙๔ เดือน เมษายน ๒๕๔๔ "โลกของเฟิน"
หน้าปกสารคดี ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๑๙๔ เดือน เมษายน ๒๕๔๔
นิตยสารสารคดี Feature Magazine
นิตยสารสำหรับครอบครัว
www.sarakadee.com
ISSN 0857-1538
  ฉบับที่ ๑๙๔ เดือน เมษายน ๒๕๔๔
ส า ร บั ญ
โลกใบใหญ่
โลกใบเล็ก
ขุดทองทัวร์อวกาศ
ขุดทองทัวร์อวกาศ
ทีวีกับอัลไซเมอร์
ทีวีกับอัลไซเมอร์
อ่านเอาเรื่อง
ย้าย หรือ ไม่ย้าย : กรณีธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ - ศูนย์รังสิต
สัตว์-พรรณพืช
เต่ามะเฟืองเว้นวรรค ฤดูวางไข่ ๒๕๔๔
เกร็ดข่าว
ของเล่นใบมะพร้าว สร้างความสุข ด้วยสองมือ
ชนกลุ่มน้อย
สิ้นขุนส่า ยังมีเจ้ายอดศึก
ต่างประเทศ
(คลิกดูภาพใหญ่)
ตาลีบัน การทำลาย และความหมาย ของพระพุทธรูปบามิยัน
สะกิดตา-สะกิดใจ
บุคคลในข่าว
(คลิกดูภาพใหญ่)
"ขุนพันธรักษ์ราชเดช" ตำนานที่มีลมหายใจ ของมือปราบ
คนไทยค้นพบ
โฮยาชนิดใหม่ Hoya thailandica O. Thaithong
หนังสือบนแผง
โลกบันเทิง
ภาพยนตร์
Hannibal อาหาร และการวิ่งหนีอดีต
โลกธรรมชาติ และวิทยาการ
โลกวิทยาการ
อัศวประวัติ
ส่องจักรวาล
สังเกตดาวเคราะห์ (ตอนที่ ๒) ดาวเสาร์ และดาวพฤหัสบดี
คอลัมน์ประจำ - ปกิณกะ
เชิญดอกไม้
คลิกอ่านต่อ
ดอกหน้าแมว
เรื่องจากปก
เรื่องเด่นในฉบับ
สารคดีพิเศษ
Special Attractions
จากบรรณาธิการ
Feature@ Sarakadee.com
โลกรายเดือน
บ้านพิพิธภัณฑ์
ของขวัญจากเชียงใหม่
เพื่อความเข้าใจ ในแผ่นดิน
เรือนมนิลา ริมฝั่งน้ำย่านกุฎีจีน
อีกหนึ่งมรดก ทางวัฒนธรรม ที่กำลังถูกลืม
บันทึกนักเดินทาง
ความตายของควายป่า
สัมภาษณ์
มกุฏ อรฤดี
ถึงเวลาแล้ว ที่ประเทศไทย จะต้องมี "สถาบันหนังสือแห่งชาติ"
คิดสร้างต่างสรรค์
คลิกอ่านต่อ
สองพี่น้องตระกูลไรต์ ผู้ติดปีกให้มนุษยชาติ
บทความพิเศษ
มอง "หญิงชาย"
ในเกมคอมพิวเตอร์
ข้างครัว
ปากท้องของฝรั่งเศส
เสียงจากอุษาคเนย์
Singlish vs English
ภาษากับความเป็นชาติ ของสิงคโปร์
สยามร่วมสมัย
แท่นประหารชีวิต
ศิลปะ
(คลิกดูภาพใหญ่)
สงัด ปุยอ๊อก : ชีวิตในงาน
เที่ยวทั่วไทยไปกับ "นายรอบรู้"
เที่ยวทั่วไทยไปกับ นายรอบรู้
เฮโลสาระพา
ย้าย หรือ ไม่ย้าย : กรณีธรรมศาสตร์ท่าพระจันทร์-ศูนย์รังสิต
เรื่องจากปก
(คลิกดูภาพใหญ่) โลกของเฟิน

          คงไม่มีใครปฏิเสธว่า สีเขียวหลากเฉดของเฟิน รวมทั้งรูปใบอันแปลกต่างหลากหลาย เป็นเสน่ห์ที่หาได้ยากในพรรณไม้อื่น จึงไม่แปลกอะไรที่เฟิน จะเป็นไม้ประดับยอดนิยมที่คนส่วนใหญ่คุ้นตา ในสวนสาธารณะขนาดใหญ่ หรือสวนหย่อมขนาดเล็กในคอนโดฯ กลางเมือง ก็มักจะมีสีเขียวชื่นตาของเฟินปรากฏร่วมอยู่เสมอ
          แต่นอกเหนือไปจากความงาม เฟินยังมีแง่มุมอื่น ๆ ที่น่าสนใจอีกมาก ในทางพฤกษศาสตร์ เฟินไม่เพียงเป็นพันธุ์ไม้โบราณ ที่สามารถพาเผ่าพันธุ์ของมัน ผ่านช่วงเวลาวิวัฒนาการอันยาวนาน ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงอันรุนแรงของโลก มาได้หลายยุคหลายสมัย หากยังเป็นพืชที่สามารถอยู่รอดได้ ในสภาพภูมิอากาศหลากหลายอย่างน่าอัศจรรย์ นับตั้งแต่บนเทือกเขาหินปูนเปล่าเปลือยแห้งแล้ง โขดหินริมฝั่งทะเลที่มีน้ำเค็มสาดซัด ไปจนถึงบนเขาสูงกว่า ๔,๐๐๐ เมตรที่มีสภาพอากาศหนาวเย็น
          ในทางนิเวศวิทยา เฟินหลายชนิด เช่น บัวแฉก มหาสดำ ยังถือเป็นไม้เบิกนำชั้นดี ที่ช่วยฟื้นฟูสภาพป่าที่ถูกทำลาย นอกจากนี้เฟินบางชนิด เช่น ฟิล์มมี่เฟิน ที่มีความเปราะบางอ่อนไหว ต่อสภาพแวดล้อม ยังนำมาใช้เป็นดัชนี ชี้วัดความเปลี่ยนแปลงของสภาพป่า ได้เป็นอย่างดี
          สำหรับนักกิน ยอดผักกูด และเฟินอีกหลลายชนิดพันธุ์ ก็ถือเป็นอาหารชั้นยอด ที่นำมาปรุงเป็นอาหารได้สารพัดชนิด ที่สำคัญ เฟินหลายชนิด อาทิ ผักแว่น กระแตไต่หิน ว่านลูกไก่ทอง ยังสามารถนำมาใช้ประโยชน์ทางยา เป็นสมุนไพรสำคัญ ที่ปรากฏชื่ออยู่ในตำราสมุนไพรต่าง ๆ มาแต่โบราณ
          เหล่านี้เป้นเพียงตัวอย่างเล็กน้อย ของเรื่องราวอันน่าทึ่งของเฟิน-- พืชสีเขียวที่เป็นเสทือนตัวอแทนของผืนป่า
สารคดีพิเศษ
(คลิกดูภาพใหญ่) โลกของเฟิน

          กล่าวกันว่า สีเขียวของเฟิน เป็นเสมือนตัวแทนความชอุ่มชุ่มชื้นของผืนป่า เฟินจึงเป็นหนึ่งในไม้ประดับ ที่ได้รับความนิยมสูง และกลายเป็นพันธุ์ไม้ที่คุ้นตาคนทั่วไป ทว่า...จะมีใครสักกี่คนที่รู้จักกับเฟินอย่างแท้จริง
          ปิยเกษตร สุขสถาน ผู้ศึกษาเรื่องเฟินมานานถึงแปดปี จะพาเราก้าวล่วงเข้าไปในโลกของ "เฟิน" พืชโบราณ ที่เป็นเสมือนตัวแทนของสิ่งมีชีวิตอันน่าพิศวง ที่ผ่านช่วงเวลาวิวัฒนาการ และยุคสมัยแห่งความเปลี่ยนแปลง ของโลกมายาวนานกว่ามนุษย์ และพืชสัตว์ชนิดอื่น ๆ อีกหลายเท่า

อ่านต่อคลิกที่นี้อ่านต่อคลิกที่นี้
(คลิกดูภาพใหญ่) ชนกว่าง
ชีวิตบนสังเวียนของแมลงยอดนักสู้

          เป็นเวลาช้านานมาแล้ว ที่ชายชาวเหนือรู้จักจับแมลงกว่างมาชนกัน ไม่ผิดกับการชนวัว กัดปลา หรือตีไก่ของคนถิ่นอื่น
          ประมาณเดือนสิงหาคม ถึงพฤศจิกายนของทุกปี เป็นเวลาที่กว่างลอกคราบ จากดักแด้ขึ้นจากใต้ดิน นักเลงกว่างก็จะพากันไปเสาะหากว่างลักษณะดี นำมาซุ่มฟิตซ้อมตามวิธีของตน เช่น จับไปว่ายน้ำ ตากน้ำค้าง ให้กินกลูโคส แล้วจึงค่อยนำกว่างไปชนในบ่อน
          ในบ่อนใหญ่ เซียนกระเป๋าหนัก ชนกว่างด้วยเดิมพันนับแสนบาท กว่างตัวเก่งที่ชนะมาหลายสังเวียน อาจมีค่าตัวเหยียบหมื่นบาททีเดียว
(คลิกดูภาพใหญ่) ตามรอย
สำรับแขกคลองบางหลวง

          คนต่างเชื้อชาติภาษาที่มาอาศัยอยู่บนดินแดนขวานทอง นานวันเข้าก็ผสมกลมกลืนเป็นหนึ่งเดียวกับคนไทย ที่เด่น ๆ ก็เห็นจะมีจีนและมุสลิม ทั้งสองเชื้อชาตินี้ได้ถ่ายทอดวัฒนธรรมของตนให้แก่คนไทยทั้งเรื่องกินเรื่องอยู่ จนกลายเป็นวิถีชีวิตที่คนไทยคุ้นชินกันดี
          สารคดีพิเศษเรื่องนี้ จะพาผู้อ่านไปรู้จักกับ วัฒนธรรมการกินของชาวมุสลิม ผ่านสำรับแขกคลองบางหลวง... ชุมชนมุสลิม ที่ตั้งรกรากอยู่ริมคลองในเมืองบางกอก มาตั้งแต่ครั้งอยุธยา อาหารในสำรับมีทั้งที่คนไทยเคยลิ้มรส และติดใจมาแล้ว เช่น แกงมัสมั่น แกงกุรหม่า และที่คนไทยอาจไม่ค่อยมีโอกาสได้ชิม เพราะจะปรุงในโอกาสพิเศษเท่านั้น เช่น ข้าวเหนียวเหลืองหน้าไก่ มะนิด่า ฮะหรั่ว ฮะลิส่า เป็นต้น

อ่านต่อคลิกที่นี้อ่านต่อคลิกที่นี้
Special Attractions
"Sarakadee" Vol. 17 No. 194  April 2001 Cover: Despite the fern's fragile appearance and structure, it has survived a natural process of selection against unbelievable odds, persisting in the face of constant and major environmental upheaval for over hundreds of millions of years.
Vol. 17 No. 194 April 2001
(Bigger) It's a Fern's World...

           Ferns are considered one of the weakest and most delicate of flora, because they are very easily affected by changes in the environment. Yet, it is their unrivalled ability to adapt to its environment that has kept varying types of fern alive and thriving for more than three-hundred and fifty million years. Compared to our mere four million years of existence in this world, the fern should certainly be appreciated for its impressive longevity, but are they?

Click Here to Continue Continue: click here
(Bigger) Fighter Insects!

    "The match is decided when one of them flees... if he is made to smell the female three times and still refuses to fight, it means he's lost the match..." The most prized fighter insects can command up to an astonishing hundred thousand baht. As can be gathered additionally from the numerous legal gambling dens strewn across Northern Thailand that house the fighting matches, the steady incomes that are dependent upon these tiny insects clearly reflect the popularity of the sport, over the years fast becoming more than a simple way to "pass the time".


(Bigger) A Taste of Muslim Cuisine

    The Muslim community is the largest minority group in Thailand - centuries of peaceful coexistence with Buddhist, Hindu, Christian and other Thais have enabled them to thrive and prosper here. In return, the Muslim community has culturally enriched the country with their traditions, religion, way of life and most distinctively, their cuisine. Thai cuisine owes its popularity and variety not only to such infamous dishes as Pad Thai and Tom Yum Kung, but also to the fragrant and delicious tastes of Chicken Kebab and Masaman Chicken Curry...

Click Here to Continue Continue: click here
(Bigger) Sangat Puy-auk: A Life in Work

    "I intended to teach art to kids who were truly interested... I taught them that an artist must be a fighter, I wanted to show them that art had a beginning and a destination, and I needed to explain to them that art was created in exchange for my life..." Despite his financially meager (but artistically enriching) beginnings, Sangat Puy-auk love of art allowed him both limited financial yet fulfilling creative sustenance for life - his creations - and even the opportunity to cross paths with such leading local and foreign artists as Sawat Thantisukh and Nero Yokota. In this edition of Sarakadee, we are proud to bring you Sangat Puy-auk's life in print.


เ ฮ โ ล ส า ร ะ พ า
เพื่อนหมู กระดูกปริศนา

"เพื่อนหมูฯ"