สารคดี ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๑๙๗ เดือน กรกฎาคม ๒๕๔๔ "หุ่นจีนไหหลำในเมืองไทย"
หน้าปกสารคดี ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๑๙๖ เดือน มิถุนายน ๒๕๔๔
นิตยสารสารคดี Feature Magazine
นิตยสารสำหรับครอบครัว
www.sarakadee.com
ISSN 0857-1538
  ฉบับที่ ๑๙๗ เดือน กรกฎาคม ๒๕๔๔
ส า ร บั ญ
โลกใบใหญ่
โลกใบเล็ก
นมโค้กกระป๋อง
นมโค้กกระป๋อง
กระถางดอกไม้ให้ชาวสิงคโปร์
กระถางดอกไม้ ให้ชาวสิงคโปร์
อ่านเอาเรื่อง
ยกเลิกพระราชบัญญัติสุรา ๒๔๙๓ ทางออกของปัญหา "เหล้าพื้นบ้าน" ?
พิพิธภัณฑ์
พิพิธภัณฑ์มดแห่งแรก ในประเทศไทย
โบราณชีววิทยา
คลิกดูรายละเอียด
ไดโนเสาร์มีขนชนิดใหม่
เกร็ดข่าว
ซ้อมอพยพหนีไฟ ความปลอดภัยเบื้องต้น ในโรงเรียน
สะกิดตา-สะกิดใจ
ธรรมชาติ-สิ่งแวดล้อม
แม่น้ำโขงถึงฆาต ? ระเบิดแก่ง ให้เรือเดินตลอดปี
คนไทยค้นพบ
คลิกดูรายละเอียด
ด้วงมูลสัตว์ชนิดใหม ่ในประเทศไทย
การแพทย์-สาธารณสุข
มหันตภัยไข้เลือดออก
ที่นี่มีอะไร
หนังสือบนแผง
โลกบันเทิง
คนกับหนังสือ
ฌอง-ปาทริก ม็องแช็ตส์ : ผู้พลิกโฉม นวนิยายสืบสวนฝรั่งเศส
โลกธรรมชาติและวิทยาการ
ส่องจักรวาล
(คลิกดูภาพใหญ่)
ส่องดาวอังคาร (ตอน ๒)
ส่องดาวอังคาร ในเมืองไทย
โลกวิทยาการ
(คลิกดูภาพใหญ่)
ดาวหาง 
ดาวที่ให้กำเนิด และทำลายล้างชีวิต
คอลัมน์ประจำ - ปกิณกะ
เชิญดอกไม้
คลิกอ่านต่อ
ดอกสาบเสือ
เรื่องจากปก
เรื่องเด่นในฉบับ
สารคดีพิเศษ
Special Attractions
จากบรรณาธิการ
โลกรายเดือน
บ้านพิพิธภัณฑ์
(คลิกดูภาพใหญ่)
อัลบัมภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ ในรัชกาลที่ ๕ งานวัดเบญจมบพิตร พ.ศ. ๒๔๔๗
เขียนถึงสารคดี
Feature@ Sarakadee.com
ห้องภาพวัดปรินายก
ของดี ? มีแล้วรวย
เพื่อความเข้าใจในแผ่นดิน
(คลิกดูภาพใหญ่)
ครูบาศรีวิชัย กับการสืบสาน ภูมิปัญญาล้านนา
สัมภาษณ์
ดร. สุเนตร ชุตินธรานนท์
ไทยมองพม่า และพม่ามองไทย
เสียงจากอุษาคเนย์
การเมืองเรื่องเพศ ในอุษาคเนย์
สยามร่วมสมัย
ผ้าหน้าโขน
ข้างครัว
เผ็ด, ร้อน
ศิลปะ
(คลิกดูภาพใหญ่)
มัลติเพิล อาร์ต : พาหนะแห่งการสื่อสารของ โจเซฟ บอยส์
บทความพิเศษ
เพศสถานะกับครัว
เฮโลสาระพา
เที่ยวทั่วไทยไปกับ "นายรอบรู้"
เที่ยวทั่วไทยไปกับ นายรอบรู้
ยกเลิกพระราชบัญญัติสุรา ๒๔๙๓ ทางออกของปัญหา "เหล้าพื้นบ้าน" ?
เรื่องจากปก
หุ่นจีนไหหลำในเมืองไทย
ภาพปก : ประเวช ตันตราภิรมย์
หุ่นจีนไหหลำในเมืองไทย

       ชาวจีนที่เดินทางจากบ้านเกิดเมืองนอน มาตั้งรกรากในเมืองไทยมีอยู่หลายกลุ่ม เช่น แต้จิ๋ว ฮกเกี้ยน แคะ ไหหลำ ฯลฯ แต่ละกลุ่มต่างก็มีวัฒนธรรมประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ วัฒนธรรมประเพณีของจีนบางอย่างคนไทยก็คุ้นเคยดี บางอย่างไทยก็รับนำมาดัดแปลงเป็นของตน
       ดังเช่นหุ่นจีนไหหลำที่เห็นนี้ ถ้าบอกว่าเป็นต้นกำเนิดของหุ่นกระบอกไทย ที่นิยมเล่นเรื่องพระอภัยมณี หลายคนคงแปลกใจ และบางคนอาจจะไม่เชื่อ
       จากประวัติศาสตร์บอกเล่า เรื่องมีอยู่ว่า หุ่นจีนไหหลำมีเล่นกันมากทางภาคเหนือ เพราะเป็นถิ่นฐานของชาวจีนไหหลำที่อพยพเข้ามายังสยาม นายเหน่งซึ่งเป็นคนนครสวรรค์ ได้เห็นการแสดงหุ่นจีนไหหลำ เกิดติดใจ จึงคิดแกะหัวหุ่นขึ้นเป็นหุ่นไทย แต่ทำตัวหุ่นเลียนแบบจีนไหหลำ คือมีกระบอกเป็นแกน นายเหน่งเชิดหุ่นนี้จนมีชื่อเสียง กระทั่งมีผู้นำหุ่นนี้ลงมาเล่นที่กรุงเทพฯ และพัฒนาจนกลายเป็นหุ่นกระบอกแบบไทย ๆ ในเวลาต่อมา
       ส่วนหุ่นจีนไหหลำแท้ ๆ ยังคงมีเล่นอยู่บ้าง ตามศาลเจ้าของชาวจีนไหหลำ แต่ใช่ว่าจะหาชมกันได้ง่าย ๆ และปัจจุบันก็เหลือคณะเล่นหุ่นจีนไหหลำเพียงสองคณะเท่านั้น
       นี่อาจเป็นครั้งแรก ๆ ที่มีการบันทึกภาพหุ่นจีนไหหลำมาให้ชมกันอย่างอิ่มตา 
สารคดีพิเศษ
(คลิกดูภาพใหญ่) ก้าวแรกของนักสำรวจถ้ำ
ในโครงข่ายซับซ้อนใต้ดิน


       แม้ก้าวย่างของมนุษย์คนแรกที่ประทับไว้ใต้พิภพ อาจเทียบไม่ได้กับก้าวแรกบนดวงจันทร์ แต่มันก็นับเป็นก้าวย่างสำคัญ ในอันที่จะทำความรู้จัก และเข้าใจโลกที่เราอาศัย
       เจ็ดปีก่อน จอห์น สปีส์ นักสำรวจถ้ำชาวออสเตรเลีย เปิดโถงถ้ำมหัศจรรย์ของไทยให้ผู้อ่าน สารคดี ได้ชมกันอย่างจุใจไปแล้ว มาคราวนี้ อนุกูล สอนเอก นักสำรวจถ้ำชาวไทย จะพาเราไปเปิดพรมแดนใหม่ใต้พื้นโลก ร่วมสัมผัสชีวิต และประสบการณ์การสำรวจโถงถ้ำลึกลงไป ใต้พื้นดินหลายร้อยเมตร เพื่อตอบคำถามที่ว่า นักสำรวจถ้ำคือใคร นักสำรวจถ้ำทำอะไร และทำไมเราจึงต้องสำรวจถ้ำ 

อ่านต่อคลิกที่นี้อ่านต่อคลิกที่นี้


(คลิกดูภาพใหญ่) ชีวิตที่ต้อง "เยียวยา" ของชนกลุ่มน้อยผู้พลัดถิ่นในพม่า

       "ผมอยากจะนำความหวังไปให้คนเหล่านี้ อยากให้พวกเขาได้รู้ว่าพวกเขาไม่ได้ถูกลืม"
       ถ้อยคำเรียบง่ายของทันตแพทย์อาสาสมัคร ชาวอเมริกัน-แชนนอน อลิสสัน ที่ร่วมเดินทางไปกับคณะแพทย์ แห่งกองกำลังกะเหรี่ยงกู้ชาติ เพื่อให้การรักษาพยาบาล แก่ชนกลุ่มน้อยผู้ลี้ภัยในพม่า คงบอกเล่าถึงสถานการณ์ในราวป่า บนฝั่งซ้ายของแม่น้ำสาละวินได้เป็นอย่างดี 
       "คนเหล่านี้" ของอลิสสัน คือกลุ่ม "ผู้พลัดถิ่นในประเทศ" ซึ่งส่วนใหญ่เป็นชาวนาที่อพยพหลบหนี ออกจากหมู่บ้านมาอาศัยผืนป่าเป็นที่พำนัก หลังจากถูกคุกคามอย่างหนัก จากกองกำลังทหารพม่า เทียรี ฟาลีส์ ออกเดินทางอีกครั้ง เพื่อถ่ายทอดภารกิจภาคสนาม ของเหล่าแพทย์พยาบาลชาวกะเหรี่ยง ในพื้นที่ที่แวดล้อมไปด้วยทหารพม่า รวมทั้งชีวิตในราวป่าของผู้ลี้ภัย ในช่วงระยะเวลาสั้น ๆ ที่วันคืนอันเจ็บปวดของพวกเขา จะได้รับการเยียวยา 

อ่านต่อคลิกที่นี้อ่านต่อคลิกที่นี้


(คลิกดูภาพใหญ่) หุ่นจีนไหหลำในเมืองไทย

       ที่ศาลเจ้าแม่ทับทิม เชิงสะพานซังฮี้ ฝั่งพระนคร นาน ๆ ครั้งเด็กในละแวกนั้นจะได้ชมหุ่นจีน ที่แต่งองค์ทรงเครื่องหรูหราสักทีหนึ่ง แม้อาจไม่เข้าใจเรื่องราว และเสียงพากย์เสียงร้องที่เป็นภาษาจีนไหหลำ แต่คำอธิบายคร่าว ๆ จากกง (ปู่ ตา) โผ่ (ย่า ยาย) โกไม่ (ป้า) ที่นั่งดูอยู่แถวนั้น ก็พอทำให้เด็ก ๆ ดูหุ่นจีนได้สนุก เพลิดเพลินไปกับลีลาเชิดของผู้เล่น ที่ทำให้หุ่นเคลื่อนไหวดังมีชีวิต
       แสงอรุณ กนกพงศ์ชัย แห่งมหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ จะพาไปรู้จักหุ่นจีนไหหลำ ที่มีประวัติยาวนาน แต่ครั้งชาวจีนไหหลำรุ่นแรก อพยพมายังสยาม ชมหุ่นจีนไหหลำของคณะหุ่น หนึ่งในสองคณะที่หลงเหลืออยู่ในเมืองไทย

อ่านต่อคลิกที่นี้อ่านต่อคลิกที่นี้


Special Attractions
"Sarakadee" Vol. 17 No. 197  July 2001 Cover: Both the traditional Thai 'Hun Krabok' and its Hainanese predecessor can be conveniently viewed at the National Museum in Bangkok, where records dating back to Rama the Vth reveal the introduction of puppet theater to the Kingdom. During that era, the influx of people from Thailand's 
neighboring communities ushered in many such traditions and customs that have since been adapted and integrated into mainstream Thai society.
Vol. 17 No. 197 July 2001
(Bigger) Speleologists and the Bewildering Realm of Cave Explorations

       "There's no problem... there is still enough oxygen for breathing," Dean Smart, the team leader, evenly comments. Still, everyone experiences an unnerving tightness in the air, aware that the oxygen level is lower than what is considered normal. Carefully treading further, the team becomes even more wary of their increasing discomfort, as the ill-defined pathway becomes more constricted and they are lured deeper and deeper into the cave. Yet, the instrument measuring the level of carbon dioxide present in the air reveals a 1.9 % concentration, which is still substantially lower than the life-threatening 5.5 %... 

Click Here to Continue Continue: click here


(Bigger) The Plight of Minority Refugees in Burma

       In this day and age of globalized democratic values, near universal acceptance of both human rights and the right to self-determination, Burmese citizens are still being held to a different set of rules. The military junta in power continues to deny Aung San Suu Kyi her party's rightful accession to govern, persisting in inhumane practices aimed at suppressing the country's ethnic minorities, viewed secessionist and thus, highly threatening. Since the massive 1997 military offensives in the predominantly ethnic minority areas of Burma, hundreds of thousands of Karens, Karennis, Mons and Shans have been "internally displaced," forced to wander the jungle in search of safety and shelter... 

Click Here to Continue Continue: click here


(Bigger) Hainanese Puppetry in Thailand 

    Although there are some Hainanese puppets that have been painstakingly and elaborately created for playing out Royal Palace intrigue, there is still a notable difference between the Hainainese and the Hokkien puppets, whose faces and bodies reflect an even more detailed and delicate craftsmanship. Beyond appearance, there are also differences in the type of audience the varying puppets attract. For example, during the time of Rama the Vth, the Hokkien puppets attracted the upper classes, particularly the Royal Palace. Still, the Hainanese puppets are accredited with the distinction of being the prototype for the "hun krabok," or the traditional Thai bamboo rod puppets. 

Click Here to Continue Continue: click here


(Bigger) Multiple Art: Joseph Beuys' Vehicle of Communication

    A piece of art is often valued at its original production, its single limited edition quickly consumed by a wealthy clientele - the value of appreciation is limited to one owner. A former World War II fighter pilot, Joseph Beuys (1921 - 1986) was not only one of the most innovative artists of the twentieth century, creating art by utilizing such a variety of styles as installation art, performance art and conceptual art, but also an artist who sought to bequeath his art to as large a number of enthusiasts as possible. For this German native, the most important vehicle of communication was multiple art - the mass production of a single piece of art - because it enabled him to convey and express his creative interpretations to a wider audience.


เ ฮ โ ล ส า ร ะ พ า
เพื่อนหมู ตุ๊กตาตัวสุดท้าย

"เพื่อนหมูฯ"