นิตยสาร สารคดี: ฉบับที่ ๒๒๑ เดือนกรกฎาคม ๒๕๔๖ นิตยสาร สารคดี: ฉบับที่ ๒๒๑ เดือนกรกฎาคม ๒๕๔๖ "มอเตอร์ไซค์ เรื่องของทุกคนบนถนน"
  นิตยสาร สารคดี: ฉบับที่ ๒๒๑ เดือนกรกฎาคม ๒๕๔๖ ISSN 0857-1538  

ดอกไม้ใหญ่ที่สุดในโลกบานครั้งแรกในเมืองไทย

  สรณรัชฎ์ กาญจนะวณิชย์ : รายงาน / บุญกิจ สุทธิญาณานนท์ : ถ่ายภาพ
(คลิกดูภาพใหญ่)       ดอก Titan Arum หรือดอกบุกยักษ์ ดอกไม้ใหญ่ที่สุดในโลก ได้บานเป็นครั้งแรกในเมืองไทยที่สวนนงนุช จังหวัดชลบุรี เมื่อวันที่ ๒๒ มิถุนายน ๒๕๔๖
      Titan Arum หรือ บุกยักษ์ มีถิ่นกำเนิดเพียงแห่งเดียวในโลก ในป่าดิบชื้นพื้นล่างในเกาะสุมาตราตอนกลาง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Amorphophallus titanum อยู่ในวงศ์ Araceae ชื่อวิทยาศาสตร์แปลเป็นภาษาไทยได้ความหมายว่า ต้น "ลึงค์ยักษ์แปลง" คือแปลงกายให้เหมือนลึงค์แต่ไม่ใช่ลึงค์ ทางสวนนงนุชได้นำเข้ามาจากสวนพฤกษศาสตร์โบกอร์ (Bogor the botanic garden) ประเทศอินโดนีเซีย เพื่อมาทดลองปลูกภายในสวนเมื่อห้าปีก่อน 

 
(คลิกดูภาพใหญ่) (คลิกดูภาพใหญ่) (คลิกดูภาพใหญ่)
 
      บุกยักษ์เป็นพืชที่มีลำต้นกลมอยู่ใต้ดินเพื่อสะสมอาหาร ดอกบุกยักษ์เริ่มงอกโผล่พ้นดินเมื่อวันที่ ๗ มิถุนายน เจริญเติบโตขึ้นวันละ ๑๐-๑๕ ซม. และดอกเริ่มบานเมื่อวันที่ ๒๒ มิถุนายน ลักษณะกลีบดอกด้านในเป็นสีแดงปนสีม่วง ดอกชนิดนี้บานแค่สองวัน ก่อนจะเหี่ยวเฉาไปตามธรรมชาติ วัดความสูงของดอกได้ ๑๓๕ ซม. และดอกบานเต็มที่วัดเส้นรอบวงได้ ๑๕๖ ซม. ขณะที่ดอกบาน จะส่งกลิ่นเหม็นเน่าคล้ายหมาตาย เพื่อล่อแมลงมาผสมเกสร ดอกส่งกลิ่นโดยปล่อยน้ำมันระเหยออกมาจากแก่นกลางดอก อบด้วยอุณหภูมิภายในดอกที่สูงกว่าข้างนอกหลายองศาเซลเซียส แล้วใช้ตัวลึงค์เป็นปล่องกระจายกลิ่นออกไป ดังนั้นความใหญ่ของดอกน่าจะเกี่ยวกับศักยภาพในการกระจายกลิ่นในพื้นที่ป่าดิบที่ไม่มีลม
      ภายในโคนดอก ประกอบด้วยดอกเล็ก ๆ จำนวนมากอยู่ภายใน โดยดอกตัวผู้อยู่ด้านบนของดอกตัวเมีย กล่าวได้ว่าดอก Titan Arum เป็นดอกรวมขนาดใหญ่ที่สุดในโลก (ดอกเดี่ยวใหญ่ที่สุดในโลก คือดอกบัวผุด) ในเกาะสุมาตรา เคยมีดอกบุกยักษ์โตเต็มที่สูงถึง ๓ เมตร วัดความกว้าง ๒ เมตร รัฐบาลอินโดนีเซียเคยตีพิมพ์ภาพดอกบุกยักษ์บนธนบัตรประจำชาติใบละ ๕๐๐ รูปี
      หลังจากบุกยักษ์ออกดอกเป็นครั้งแรกแล้ว นักพฤกษศาสตร์ไม่อาจตอบได้ว่า อีกกี่ปีบุกยักษ์ต้นนั้นจึงจะออกดอกอีกครั้งหนึ่ง