Page 170 - Skd 361-2558-03

อครุณณุ ศสิลวปัสะด์ิ อยากให้คนอ่านมองเหน็ ศิลปะ
เหมอื นคนทม่ี ีชวี ติ จิตใจ
ชยั ยศ อิษฎว์ รพนั ธ์ุ
ไม่ใชเ่ พียงวัตถทุ ถี่ ูกมนษุ ย์สรา้ งข้ึน
เหมาะสาํ หรับอ่าน
ตอนดม่ื กาแฟยามเช้า

แเทลศะศกลิาลปศินลิไทปยะ ๓ ปีเสะโตะอจุ ิ ๒๐๑๓

เทศกาลศลิ ปะนานาชาติเสะโตะอุจิ (Setouchi International เกาะโชโดะชิมะเป็นฉากหลังน้ีเล่าความสัมพันธ์ระหว่างครูสาวกับ
ลูกศิษย์ ๑๒ คนที่ผูกพันกันผ่านช่วงเวลาแห่งความยากลําบาก
Art Festival) จดั ขน้ึ ทห่ี มเู่ กาะในทะเลเสะโตะอจุ ิ ระหวา่ งเกาะฮอนชู ของสงครามโลกครั้งที่ ๒ และฉากท่ีคุณครูขอให้ลูกศิษย์เขียน
กับเกาะชิโกะกุของญ่ีปุ่นซึ่งมีเกาะเล็กใหญ่กระจัดกระจายหลายสิบ ความเรียงว่าด้วย “ความหวังสําหรับอนาคต” นั้นเป็นประเด็นหลัก
เกาะ แตล่ ะเกาะดเู หมอื นจะคอ่ ยๆ กลายเปน็ สว่ นหนงึ่ ของโครงการ ของภาพยนตรน์ ่ันเอง
ศิลปะท่ีขยายตัวข้ึนเร่ือยๆ จากจุดเริ่มต้นที่การสร้างพิพิธภัณฑ์บน
เกาะนะโอะชมิ ะเมอื่ ค.ศ. ๑๙๙๒ ผา่ นไป ๒๐ กวา่ ป ี กจิ กรรมขยายตวั นิพันธ์ขอความร่วมมือจากคนในชุมชนสร้างผลงานด้วยการ
เปน็ ๒๖ เกาะในปลี ่าสุดคือ ค.ศ. ๒๐๑๓ แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ อนาคต และความสําคัญ
ของสภาพแวดลอ้ มธรรมชาตใิ นทอ้ งถน่ิ ตนเอง จากนนั้ เขาจงึ ตระเวน
สําหรับเทศกาลศิลปะท่ีจะจัดขึ้นใน ค.ศ. ๒๐๑๖ เร่ิมเปิดรับ ถา่ ยภาพสถานทสี่ าํ คญั ทางประวตั ศิ าสตรแ์ ละธรรมชาต ิ ถา่ ยทาํ วดิ โี อ
โครงการศลิ ปะตดิ ตงั้ แลว้ หลกั เกณฑง์ า่ ยๆ ในการเลอื กสรรคอื ตอ้ ง สัมภาษณ์คนญ่ีปุ่นห้าคนและคนไทยหนึ่งคน เพื่อนํามาสร้างสรรค ์
เป็นโครงการท่ีใช้ท่าเรือ ถนนหรือตรอกซอกซอย หรือบ้านท่ีว่างๆ ผลงานศลิ ปะ
และโครงการต้องมีความสัมพันธ์กับธรรมชาติและประวัติศาสตร ์
ของเกาะต่างๆ ในอาณาบริเวณ เหตุท่ีมีหลักเกณฑ์เช่นน้ีเพราะ ผลงานช่ือ “Memory could bring them back” จัดแสดง
ตงั้ ใจจะนาํ ศลิ ปะไปฟน้ื ฟรู กั ษาสภาพแวดลอ้ มและเสรมิ สรา้ งชวี ติ ชวี า แเkหiบbน็ บo–ตส วัมัมอีคพกั วษันารธมภ์กหาับมษทาา่ีตยญว้ังป่ีท่านุ่ ่ีเ“รแคียกวกะาวไมม่าห ส้ sวขี iัtงาeสว ํตาsหาpมรeับลcาiอfยiนcม า อื คเศมตลิ่ือ”ป เซขนิ ึ่ง้า เไsปปh็นใo–นกraหาi ร้อeยง ้อจnนoะ
ใหแ้ กเ่ กาะ จากสถานการณป์ ระชากรในพนื้ ทลี่ ดลงจนบางเกาะแทบ ระลึกถึงฉากในภาพยนตร์ข้างต้น ห้องเรียนปูพ้ืนไม้ใหม่ทั้งห้อง
ร้างเนือ่ งจากเกิดปัญหาสง่ิ แวดล้อมขึ้นในชว่ งทศวรรษที่ ๑๙๗๐ เพ่ือคว้านพื้นออกเป็นวงกลมขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางวงละ ๑๕
มิลลิเมตร นําภาพถ่ายกว่า ๕๐๐ ภาพวางลงในวงกลมดังกล่าว
ความจริงไอเดียน้ีเป็นจุดเด่นของเทศกาลศิลปะที่น่ีนับตั้งแต ่ จากน้ันหยอดอีพอกซีเรซิน (epoxy resin) ทับภาพถ่ายทีละชั้น
แรกเรมิ่ งานศลิ ปะทต่ี ดิ ตง้ั ตามบา้ นเรอื นหรอื บรเิ วณตา่ งๆ ของเกาะ พรอ้ มกบั คอ่ ยๆ ปน้ั รปู เมอื่ อพี อกซฯี นนู ขน้ึ จะทาํ หนา้ ทเี่ หมอื นเลนส์
ทั้งหลาย ทั้งแบบถาวรชมได้ตลอดหรือที่จัดข้ึนเฉพาะช่วงเทศกาล ขนาดเล็กขยายภาพถ่ายท่ีติดตั้งบนพื้น ผู้ชมจะต้องถอดรองเท้า
ต่างก็อาศัยประวัติศาสตร์ของท้องถิ่นเป็นจุดเร่ิมต้นและเช่ือมโยงไป เดินเข้าห้องแล้วค่อยๆ ก้มตัวลงดูภาพถ่ายเหล่านั้น การเล่นกับ
สู่คนในปัจจุบัน ตัวอย่างชัดเจนของงานลักษณะนี้ในเทศกาลเมื่อ ประสบการณ์ชมภาพเช่นน้ีเป็นแนวทางท่ีศิลปินจงใจย้อนรําลึกถึง
ค.ศ. ๒๐๑๓ คืองานของศิลปินไทย นิพันธ์ โอฬารนิเวศน์ บนเกาะ อดีตของตัวเองช่วงเรียนต่อที่ประเทศญ่ีปุ่นกว่า ๖ ปีและใช้ชีวิต
โชโดะชิมะ (Shodoshima) บนพ้ืนแบบชาวญี่ปุ่น เม่ือหลอมรวมกับการชมวิดีโอบทสัมภาษณ์
ที่ตัดต่อความยาว ๕๘ นาที (ฉายวนไปเร่ือยๆ) งานช้ินนี้จะเหมือน
ชุมชนบนเกาะโชโดะชิมะมีเศรษฐกิจเรียบง่ายจากการประมง การคอ่ ยๆ รอื้ ฟน้ื ประสบการณ์ในอดตี เหน็ สภาพแวดลอ้ มของตวั เอง
และเกษตรกรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งการปลูกมะกอกพันธุ์ต่าง ในปจั จุบนั และเกดิ ความหวงั ไปส่อู นาคต
ประเทศ มะกอกบนเกาะเปน็ วตั ถดุ บิ ในการคดิ คน้ สตู รอาหารใหมๆ่
ท่ีสนุกสนานและเกิดผลิตภัณฑ์โอทอปทํารายได้ให้ชุมชนพอเล้ียงตัว หลังจากรับใช้ราชวงศ์ชนชั้นสูง ศาสนา บริโภคนิยม
การนํางานศิลปะจากศิลปินหลายคนเข้าร่วมเทศกาลก็เพื่อเพิ่ม ฯลฯ มานาน ต่อไปน้ีศิลปะจะหันมาทําหน้าท่ีกระตุ้นให้คน
ชีวติ ชวี าใหเ้ กาะอกี ทาง ตระหนักถึงประวัติศาสตร์ ความทรงจํา สภาพแวดล้อม
อันเป็นเจตนารมณ์ของเทศกาลศิลปะนานาชาติท่ีเสะโตะอุจิ
งานของนิพันธ์อาศัยห้องในโรงเรียนประถมฟุคุดะ โรงเรียน
ขนาดเล็กบนเกาะซ่ึงมีห้องเรียนท่ีเรียบง่ายเต็มไปด้วยความผูกพัน
ระหว่างนักเรียน ครู และโรงเรียน ศิลปินประทับใจบรรยากาศ
แหง่ ประวตั ศิ าสตรแ์ ละเวลา เสรมิ ดว้ ยความทรงจาํ สว่ นตวั จากการชม
ภาพยนตร์เรื่อง Twenty-Four Eyes ที่สร้างเม่ือ ค.ศ. ๑๙๕๔ โดย
ผู้กํากับภาพยนตร์รุ่นเก๋า Keisuke Kinoshita ในเน้ือเรื่องท่ีอาศัย

168 มนี าคม ๒๕๕๘