ข้อมูลอ้างอิง : เจ้าชายผัก-นคร ลิมปคุปตถาวร
เรียบเรียง : หนอนกระดึ๊บ
ภาพวาด : ธัญลักษณ์ สุนทรมัฏฐ์
สำหรับคนเมืองที่มีพื้นที่บ้านไม่มากนัก อาจมีที่ว่างตรงระเบียง ดาดฟ้า หน้าบ้าน หลังบ้านหรือข้างบ้าน ก็เพียงพอให้ตั้งกระถางปลูกผักกันแล้วละ
ลงมือกันได้เลย
หาตำแหน่งวางกระถาง :
ผักส่วนใหญ่ต้องการแดดตลอดทั้งวัน ถ้าไม่มีที่ตั้งซึ่งได้แดดเต็มวันก็หาตำแหน่งให้ได้แดดมากที่สุด อย่างน้อยก็ครึ่งวัน หรือถ้าขยันและมีเวลาก็คอยขยับกระถางตามแดดแทน ถ้าวางบนดาดฟ้า บางวันแดดอาจร้อนเกินไปจนผักขาดน้ำ ต้องช่วยขึงตาข่ายพรางแสงให้ผักบ้าง
เตรียมกระถาง :
เลือกขนาดกระถางใหญ่พอกับการเติบโตของพืช เช่น ผักกินใบ กระถางควรมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง ๔ นิ้วขึ้นไป ผักกินผลขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง ๑๐ นิ้วขึ้นไป หากเป็นภาชนะรูปทรงอื่นๆ ควรมีความลึกของก้นภาชนะตั้งแต่ ๓๐-๕๐ เซนติเมตรจึงจะสามารถปลูกผักได้ทุกชนิด หรือใช้อิฐบล็อกกั้นเป็นคอก หรือใช้กะละมังเก่าก้นแตก ลังไม้ กล่องโฟม มาดัดแปลงก็ได้
เตรียมดิน :
ใช้ดินถุงที่ซื้อจากร้านขายต้นไม้ก็สะดวก ถ้าจะเพิ่มส่วนผสมให้ดินดีปลูกผักงามขึ้น ใช้สูตรตามนี้เลย
- ดินร่วนหรือดินถุง ๑ ส่วน
- ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอกเก่า ๑ ส่วน
- แกลบเผา หรือขุยมะพร้าว หรือเศษใบไม้แห้ง (กระถินณรงค์ ก้ามปู หูกระจง มะขาม หางนกยูง) ๑ ส่วน
ผสมคลุกเคล้าให้เป็นเนื้อเดียวกัน รดน้ำให้มีความชื้นพอปั้นเป็นก้อนได้ แต่ไม่แฉะจนน้ำไหลเยิ้ม บ่มดินไว้ในที่ร่มหรือในถุงสัก ๑ สัปดาห์ รับรองว่าแจ๋วแน่นอน แต่ถ้าไม่มีเวลาจะไม่ทำก็ได้ ไม่ว่ากัน
เตรียมเมล็ดพันธุ์ :
ที่หาง่ายหน่อยคือเมล็ดพันธุ์ขายเป็นซอง มี ๒ ประเภท ดูสัญลักษณ์ตัวย่อบนซองคือ OP (Open-Pollinated) – เมล็ดพันธุ์ผสมเปิด ปลูกแล้วเก็บเมล็ดมาใช้ปลูกต่อได้ F1 (First Filial Generation) – เมล็ดพันธุ์ลูกผสม ถ้าเก็บเมล็ดมาปลูกต่อจะได้ลักษณะแปรปรวน ไม่เหมือนที่ปลูกในรุ่นแรก ตอนซื้ออย่าลืมดูวันหมดอายุ และเปอร์เซ็นต์การงอกว่าควรสูงกว่า ๗๐% ไม่ควรซื้อซองเมล็ดพันธุ์ที่ตากแดดตากฝน เพราะเมล็ดจะเสื่อมคุณภาพและเปอร์เซ็นต์การงอกลดลง ถ้าเปิดซองแล้วใช้ปลูกไม่หมด ต้องปิดซองให้สนิท และเก็บรักษาไว้ในตู้เย็น
การปลูกผัก :
ดูหัวข้อ “เคล็ดวิชาปลูกผัก ๗ กลุ่ม” ได้เลยครับ
การดูแล :
รดน้ำอย่างน้อยวันละ ๒ เวลา เช้าและเย็น หรือก่อนออกจากบ้าน และหลังกลับบ้าน คอยดูการเจริญเติบโตของพืชและดูว่ามีโรค หรือแมลงมากัดกินหรือเปล่า จะได้แก้ไขได้ทัน เช่น จับหนอนออกเมื่อพบกำลังกัดกินผักของเรา หมั่นเด็ดใบที่เหี่ยวหรือแก่ออก ถอนวัชพืชออกบ้างถ้ามีมากเกินไป ควรใส่ปุ๋ยคอกเก่าหรือปุ๋ยหมักทุกสัปดาห์ พร้อมกับรดน้ำผสมกับน้ำหมักชีวภาพจากเศษอาหารและสารสมุนไพรไล่แมลงอย่างง่าย เช่น พริกแกงละลายน้ำ เพื่อบำรุงรักษาให้พืชผักเราเจริญเติบโตงอกงาม
การเก็บผัก :
พอผักงามน่ากินจนอยากเก็บแล้ว อย่าเพิ่งใจร้อน (ระยะเวลาเก็บเกี่ยวขึ้นอยู่กับชนิดผัก) ทำตามนี้นะ
- เก็บผักตอนเช้า แดดไม่แรง จะทำให้ผัก กรอบ สวย น่ากินกว่าเก็บตอนบ่าย แถมยังเก็บไว้กินได้นานด้วย
- ใช้มีดตัดเฉพาะส่วนที่ต้องการมาใช้บริโภค ดีกว่าใช้มือเด็ด เพราะผักจะไม่ช้ำ
- สำหรับผักกินผลที่ไม่ได้เก็บถอนมาทั้งต้น ใส่ปุ๋ยหลังจากเก็บผักบ้างเพื่อไม่ให้ต้นโทรมไว
หาความรู้เพิ่มเติม :
การปลูกพืชหมุนเวียน การทำปุ๋ยหมัก การทำน้ำสกัดชีวภาพ
การทำสารสกัดสมุนไพรไล่แมลง สรรพคุณของผัก
การทำสวนครัวจะว่าง่ายก็ง่าย จะว่ายากก็ได้ แต่เมื่อลงมือปลูก และเฝ้าดูพืชผักที่เติบโตจากฝีมือเราเองก็ทำให้ชุ่มชื่นใจไม่เบา
