เรื่องและภาพ : สุวรรณา แก้วศรี
“ไม่มีใครในโลกนี้ที่อยากเกิดมาเป็นภาระคนอื่น ไม่เป็นที่ต้องการ ไม่มีแม้ซอกหลืบเล็กไว้หลบภัย”
“คำอ้าย” เป็นชื่อของแมวหนุ่มวัยเจริญพันธุ์ที่สามารถแพร่ลูกหลานได้ไม่จำกัด…คำอ้ายเป็นแมวจรจัดอาศัยอยู่ในสถานที่ราชการแห่งหนึ่ง ตัวคำอ้ายเองไม่รู้หรอกว่าสถานที่แห่งนี้ไม่ต้อนรับมัน จะรู้ได้อย่างไรเพราะตั้งแต่เกิดชีวิตก็วนเวียนอยู่แถวนี้ เติบโต เป็นหนุ่ม จนถึงวัยติดสาว และสาวๆ ที่มันไปติดพันก็ตั้งท้องและออกลูก…วนอยู่ไม่รู้กี่รุ่น
แล้วบ่ายวันหนึ่งชีวิตของแมวจรจัดในสถานที่ราชการก็เปลี่ยนไป…มนุษย์ผู้ชายกำยำหลายคนออกจับแมวจรจัดในสถานที่ราชการแห่งนั้น แม้คำอ้ายเองจะเป็นแมวหนุ่มปราดเปรียว ค่อนข้างดุ แต่ก็มีชะตากรรมไม่ต่างจากแมวตัวอื่น มันดิ้นรนหนีสุดชีวิต เป็นครั้งแรกที่หวาดกลัวอย่างที่สุด เพราะที่ผ่านมาทุกครั้งแม้มีเรื่องกับแมวตัวผู้ กัดกันจนได้แผลมันก็ไม่เคยหนี คำอ้ายสู้ขาดใจ ไม่สนแผลเหวอะหวะตามตัว แต่สุดท้ายในยามบ่ายวันไม่ธรรมดามันก็ถูกจับ
แมวจรจัดหลายตัวทั้งตัวผู้ ตัวเมีย แมวเด็ก หนุ่ม หรือแก่ ถูกนำมารวมกันในกรงร่วม 30 ตัว แมวเด็กหลบซุกอยู่ตรงซอกกรงเพื่อหนีการโดนตบโดนกัดจากแมวโต แมวตัวเมียก็ลนลานไม่แพ้กัน การนำแมวต่างถิ่นต่างที่มาไว้ด้วยกันสร้างความเครียดให้แมวไม่น้อย ค่ำคืนนั้นสายลมหนาวพัดพาสายฝนโปรยปราย แมวหลายตัวหนาวเหน็บและหวาดกลัว
“มานี่มาเจ้าตัวเล็ก”
ท่ามกลางความมืด ลมหนาว ละอองฝน เสียงมนุษย์ผู้หญิงพูดพร้อมเปิดประตูกรงออก แมวตัวเล็ก แมวตัวเมียถูกคัดแยกออกไป กรงกระดาษหลายกล่องถูกยัดผ่านประตูเข้ามาเพื่อแยกแมวตัวผู้ไว้ตัวละกล่องไม่ให้เผชิญหน้ากัน
“ไม่เป็นไรนะ ไม่ต้องกลัว ไม่มีอะไรหรอก พรุ่งนี้ทำหมันเสร็จเดี๋ยวเขาก็ปล่อยพวกเธอ” ผู้หญิงคนนั้นพูดกับแมวทุกตัว คำอ้ายเองก็คิดว่าเธอพูดกับมันด้วย “คืนนี้พักผ่อน อย่ากัดกัน เราเป็นแมวไม่มีใครต้องการเหมือนกัน อย่าทำร้ายกัน” น้ำเสียงเรียบๆ ไม่มีแววดุดัน หลังคาผ้าพลาสติกถูกดึงขึ้นคลุมด้านบน เสียงฝนกระทบผ้าพลาสติกไม่ขาดสาย หากไม่ได้หลังคานี้พวกแมวคงเปียกปอนจนรุ่งเช้า
“ฉันกลับก่อนนะ พรุ่งนี้จะรีบมาแต่เช้า อดทนนะทุกตัว ไม่ต้องกลัว” น้ำเสียงให้กำลังใจย้ำอีกครั้ง พร้อมยื่นมือมาเกาะกรง แมวที่อยู่ในกรงไม่มีตัวไหนไม่กลัว ทุกตัวตื่นตระหนก หวาดกลัวจนตัวสั่น บางตัวถึงกับขับถ่ายเรี่ยราด แต่เมื่อถูกแยกออกตามกลุ่มตามควร พวกแมวก็สงบ ยิ่งมนุษย์ผู้หญิงรับปากว่าจะกลับมาทำให้แมวหลายตัวนิ่งเงียบ ไม่วิ่งชนกรงจนได้แผลเหมือนตอนเย็น
นั่นเป็นคืนแรกที่คำอ้ายมาอยู่ที่กรงแมวจรจัดในพื้นที่ส่วนท้ายที่เต็มไปด้วยป่าของสถานที่ราชการ…ตอนเช้าแมวทุกตัวถูกจับทำหมัน อาการมึนงงชวนเวียนหัว หรือแม้กระทั่งเดินเซชนทุกอย่างเกิดขึ้นหลังคำอ้ายรู้สึกตัว
“ไม่เป็นไรนะคำอ้าย หลับซะ แกปลอดภัย ฉันอยู่ตรงนี้แล้ว” เสียงมนุษย์ผู้หญิงคนเดิมปลอบประโลม เอื้อมมือมาลูบหัวคำอ้ายเบาๆ จนมันผล็อยหลับ ชีวิตของแมวจรจัดมืดมนไม่รู้พรุ่งนี้จะเป็นอย่างไร ในที่สุดคำอ้ายก็รู้ว่าชีวิตมันเกิดมาผิดที่ผิดทางและไม่มีใครต้องการ
ลุงคำอ้ายผู้เสียสละของหลานแมวกรงหลายรุ่น
จากฤดูร้อนจัดท่ามกลางป่าแห้งๆ เข้าสู่ฤดูฝนที่รอบตัวเฉอะแฉะ จนตอนนี้ฤดูหนาวเริ่มมาเยือน กรงแมวจรจัดพัฒนาเป็นบ้านของพวกมัน ถึงแม้จะไม่สวยงามแต่ก็เป็นพื้นที่ปลอดภัย สะอาด ได้กินอาหาร น้ำ ได้รับวัคซีน มีบางตัวมาทีหลังก็ถูกทำหมันเพื่อป้องกันไม่ให้แพร่ลูกหลาน คำอ้ายเฝ้ามองมนุษย์ผู้หญิงที่บางวันเธอต้องทำงานหนัก บางวันนั่งทดท้อ แต่ไม่ว่าอย่างไรเธอก็ยังมาที่กรงแมวจรจัดทุกวัน
ในช่วงแรกคำอ้ายยังคงเป็นแมวฉกรรจ์ที่มีอารมณ์ดุร้าย คอยตบ กัดแมวตัวอื่น
“อ้ายอย่าทำร้ายน้องๆ หลานๆ เราเป็นแมวไม่มีใครต้องการเหมือนกัน ต้องรักกันไว้” มนุษย์ผู้หญิงมักบอกคำอ้ายเช่นนั้น
คำอ้ายเปลี่ยนไปภายในไม่ถึง 1 เดือน จากแมวหนุ่มแสนดุกลายเป็นลุงคำอ้ายผู้ใจดี ช่วยเลี้ยงหลาน คอยดูแลไม่ให้หลานๆ ลงไปวุ่นวายในตึกที่ทำงาน ให้อยู่เฉพาะในส่วนของกรงแมว คำอ้ายทำเพื่อช่วยแบ่งเบาภาระของมนุษย์ผู้หญิงคนนั้น
“วันนี้ฉันกลับไปทำงานหาเงินก่อนนะ ดูแลหลานดีๆ” ทุกวันมนุษย์ผู้หญิงจะสั่งคำอ้ายแบบนี้
ปลายเดือนพฤศจิกายน…กรงแมวจรจัดเข้าสู่ฤดูหนาว
ตลอด 9 เดือนที่ผ่านมามีคนอื่นมาที่กรงไม่กี่คน สุดท้ายทุกคนก็หายไป มีเพียงมนุษย์ผู้หญิงที่มาช่วยแยกแมวในคืนนั้นที่ยังอยู่และเทียวมาให้อาหาร ทำความสะอาดเช้าเย็น
จากบ่ายวันตื่นตระหนกจนตอนนี้เวลาล่วงไป 9 เดือน คำอ้ายยังอยู่ที่กรงแมวจรจัดที่ป่าหลังสถานที่ราชการ ช่วงกลางวันคำอ้ายจะถูกปล่อยเป็นอิสระให้ท่องเที่ยวตามชอบ แต่คำอ้ายไม่ไปที่ตึกทำงานของมนุษย์อีกแล้ว เพราะรู้ว่าพวกเขาไม่ต้องการมัน
เดี๋ยวนี้คำอ้ายช่วยเลี้ยงหลานเล็กๆ ที่ถูกแอบเอามาปล่อย ขนาดให้หลานๆ ดูดนมทั้งๆ ที่ไม่มีน้ำนม หลานๆ ผลัดเปลี่ยนมาสองรุ่น บางตัวได้บ้านไปแล้ว คำอ้ายก็ช่วยดูแลหลานที่เหลือต่อ เวลามีแมวตัวผู้พเนจรผ่านมากัดแมวที่กรง คำอ้ายก็จะกลายเป็นแมวหนุ่มแสนดุตัวเดิมที่พร้อมจะปกป้องหลานๆ ทั้งหมด
เย็นนี้คำอ้ายนั่งอยู่บนม้านั่งกับมนุษย์ผู้หญิงคนเดิม ช่วงเดือนสองเดือนมานี่มันไม่เห็นความวิตกในดวงตาของเธอเหมือนช่วงแรกๆ ที่รู้จักกัน มือที่คุ้นเคยเอื้อมมาลูบหัวคำอ้าย
“ขอบใจนะอ้ายที่ช่วยดูแลแมวตัวอื่นเวลาฉันไม่อยู่” คำอ้ายชอบสบตามนุษย์ผู้หญิงคนนี้ แม้จะพูดไม่ได้แต่มันก็เข้าใจที่อีกฝ่ายพูด “ขอบใจทุกเรื่องที่คำอ้ายทำ ทำให้ฉันเข้มแข็ง ฉันจะไม่ยอมแพ้อีกแล้ว”
มันไม่เข้าใจหรอกว่ามนุษย์ผู้หญิงยอมแพ้หรือเข้มแข็งเรื่องอะไร คำอ้ายเอนหัวไปหนุนขามนุษย์ผู้หญิง…มันรู้สึกเป็นสุข ถึงจะใช้ชีวิตเป็นแมวกรง เป็นแมวจรจัด แต่ก็ยังทำประโยชน์ให้มนุษย์คนนี้ได้
