เรื่อง : รวงข้าว ตันสิน
ภาพ : รวงข้าว ตันสิน, วิจิตต์ แซ่เฮ้ง
ท่ามกลางโลกอีกใบในสวนสาธารณะที่ไร้สภาพความวุ่นวาย ฉันกำลังปั่นเจ้าสองล้อไปตามถนนของสวนนั้น ในใจคิดใคร่ครวญ “สิ่งใดหนอที่รบกวนจิตใจ ฉันไม่อาจรู้หรือเพราะมากมายหลายสิ่ง…จนบอกไม่ได้”
เคยได้ยินคำชวนว่า “ไปปั่นจักรยานที่สวนรถไฟกันไหม” หลายครั้ง แต่กลับไม่เคยย่างก้าวมาแม้แต่ครั้งเดียว วันนี้โชคชะตาคงเปิดทางให้แน่ๆ ฉันจึงได้มาขี่จักรยานอยู่ที่นี่…
“สวนวชิรเบญจทัศ” หรือสวนรถไฟ เป็นสวนสาธารณะพื้นที่ 375 ไร่ ขนาดกว้างใหญ่เพียงพอให้ผู้คนได้เข้ามาสัมผัสบรรยากาศเย็นสบาย พร้อมทิวทัศน์สีเขียวตระการตา
ขณะที่ลู่ปั่นจักรยานปรากฏเลข “2.4 km” เหล่าไม้ใหญ่ตรงข้ามเมืองจราจรจำลองที่มีสนามหญ้าตัดกึ่งกลาง ดึงดูดให้ฉันหยุดพัก ใบของไม้ต้นใหญ่สะบัดพลิ้วเหมือนเชื้อเชิญฉันให้เดินไปหา ด้วยความร้อนและเหนื่อย ฉันจึงหวังให้เจ้าไม้ใหญ่ช่วยโบกลมเย็นให้บ้าง
ภาพตรงหน้าเป็นก้ามปูต้นใหญ่ พื้นที่โดยรอบในครรลองสายตาน่าจะมีก้ามปูอยู่กว่า 60 ต้น และคาดว่าคงมีจำนวนทั้งหมดมากกว่านั้น แต่ที่เป็นต้นใหญ่มีเพียงสามต้น เมื่อก้าวเดินไปถึงกลางสนามหญ้า ฉันก็เห็นก้ามปูที่ขอเรียกขานว่า “เจ้าคุณปู่ใหญ่” ชัดเจน…นี่คือต้นก้ามปูที่ใหญ่ที่สุดในสวนรถไฟ แล้วในหัวก็มีภาพคนพิงต้นไม้แวบขึ้นมา ฉันจึงมองตรวจตราหาพื้นที่เหมาะๆ และมีสวัสดิภาพ แล้วลองลงนั่งพิงดูบ้าง จากนั้นก็ปิดมือถือ พลางหลับตา
“วุ่นวายใจเรื่องใดหนอ หรือมีหลายเรื่องราวจนไม่อาจเร่งตอบได้” ครุ่นคิดไปทีละเรื่องจนเกือบจะผล็อยหลับถ้าอากาศไม่อบอ้าว แล้วทันใดก็มีสายลมเย็นพัดมา เย็นสบายพาให้ใจสบายขึ้นด้วย นึกขอบคุณ “เจ้าคุณปู่ใหญ่” ซึ่งเป็นเหมือนผู้หลักผู้ใหญ่ในบ้านที่คอยปกปักลูกหลานให้ร่มเย็นเป็นสุข
มองดั่งนกฮูก ที่เจ้าคุณปู่ใหญ่และสหายรอบข้าง
ฉันลองใช้ผัสสะด้านการมองที่ได้เรียนรู้จาก “พี่ต้น-สุรศักดิ์ เทศขจร” กระบวนกรจาก “Parkใจ” ที่ให้สังเกตธรรมชาติด้วยการมองดั่งนกฮูก ฉันจึงรวมสายตาไปที่เจ้าคุณปู่ใหญ่ มองตั้งแต่รากแขนงที่โผล่พ้นดินขึ้นมา ไล่เรื่อยขึ้นไปตามลำต้นสูงใหญ่ เห็นเปลือกไม้ บางจุดก็เห็นแก่นไม้ข้างใน แล้วเงยมองระไปถึงยอดไม้ที่เหมือนสูงเสียดฟ้า
ฉันเห็นเจ้าคุณปู่ใหญ่แตกต่างจากไม้อื่นตรงที่กิ่งก้านของก้ามปูต้นนี้แผ่ขยายกว้างราวกับกำลังโอบอุ้มเรา นี่อาจเป็นเหตุผลที่ต้นไม้ใหญ่ให้ความร่มเย็นมากกว่าไม้ต้นเล็ก เมื่อก้าวเข้าไปมองใกล้ๆ เห็นผิวเจ้าคุณปู่ใหญ่ขรุขระ ที่ผิวลำต้นมีมดไชเปลือกไม้เพื่อใช้เป็นที่พักพิง ส่วนเปลือกไม้ด้านล่างฉันเห็นคราบจักจั่นติดแน่นอยู่
ฉันมองเพื่อนข้างๆ เจ้าคุณปู่ใหญ่ด้วยว่ามีใครบ้าง มองระเรื่อย ไม่รีบเร่ง รู้สึกสนุกกับสิ่งที่พบเห็น อย่างฝูงอีกาที่เกาะกลุ่มบนต้นไม้ มันคงกำลังพักและพูดคุยกันอยู่กระมัง ทางซ้ายมือเห็นลานหญ้ากว้างและตามใต้ต้นไม้ใหญ่มีผู้คนมานั่งปิกนิก บ้างก็ปูเสื่อนอนเล่น ระบบนิเวศที่มองเห็นเบื้องหน้านี้เป็นคอมมูนิตี้เล็กๆ ที่สุขสงบท่ามกลางเมืองใหญ่ ฉันรู้สึกทึ่งและประทับใจจนต้องหยิบสมุดมาเขียนภาพบันทึกไว้
ฉันหยิบเปลือกไม้แห้งที่หล่นบนพื้นหญ้าขึ้นดู เปลือกด้านนอกขรุขระ พลิกอีกด้านเห็นเนื้อไม้พรุน การหลุดล่อนร่วงหล่นจากต้นของเปลือกไม้ชวนให้นึกถึงคุณตาที่จากไปแล้วแต่ฉันยังคงระลึกถึงเสมอ คุณตาโอบอ้อมอารีกับหลาน ฉันรู้สึกว่าธรรมชาติก็เป็นเช่นเดียวกับท่าน คืออยู่ใกล้แล้วใจสบาย
ต้นไม้ใหญ่เย็นสบาย ไม่ใช่เรื่องบังเอิญ
การพิงต้นไม้ใหญ่อาจไม่ใช่เรื่องบังเอิญที่ทำให้เรารู้สึกเย็นสบาย เพราะต้นไม้ที่มีเส้นผ่าศูนย์กลางของลำต้นมากจะสามารถกักเก็บคาร์บอนไดออกไซด์ได้มากถึง 42% (ข้อมูลจาก David J. Mildrexler1, Logan T. Berner, Beverly E. Law, Richard A. Birdsey and William R. Moomaw, 2020: Online) ซึ่งหมายความว่า ยิ่งวงปีของลำต้นไม้ขยายมากเท่าไร ก็จะช่วยดูดซับพลังงานความร้อนได้ดีและคายออกซิเจนออกมามากเท่านั้น จึงมีผลช่วยลดปริมาณก๊าซเรือนกระจกอย่างคาร์บอนไดออกไซด์ได้ด้วย (ข้อมูลจาก ศูนย์ภูมิอากาศ กรมอุตุนิยมวิทยา) เพราะฉะนั้นก็ไม่น่าแปลกใจว่าทำไมเราอยู่ใกล้ต้นไม้ใหญ่แล้วจึงรู้สึกเย็นสบาย หายใจปลอดโปร่งขึ้น
เมื่อธรรมชาติเชื่อมโยงเรากับใครสักคน…
เวลาล่วงมาถึง 6 โมงเย็นที่ฉันต้องคืนจักรยานให้เจ้าหน้าที่แล้ว… การได้นั่งพิงต้นไม้และสังเกตธรรมชาติเป็นประสบการณ์ที่แสนดี ซึ่งช่วยขจัดความวุ่นวายในใจฉันออกไปได้มาก ฉันรู้สึกมีสมาธิระหว่างมองธรรมชาติและเขียนภาพไปด้วย ในสมองเหมือนไม่มีความคิดลบๆ มารบกวนเลย
ภาพที่ฉันวาดแม้ไม่สวยงามอย่างคนที่ชำนาญงานศิลป์ แต่มันก็มีความหมายต่อจิตใจ “เจ้าคุณปู่ใหญ่” พาให้ฉันระลึกถึงคุณตาผู้ล่วงลับ ภาพในมือที่ฉันเป็นผู้เขียน ก็ชวนให้นึกถึงคุณพ่อผู้มีความหมายต่อจิตใจฉันเช่นกัน คำสอนของคุณพ่อช่วยเยียวยาความทุกข์ของฉันได้เฉกเช่นธรรมชาติ
คอมมูนิตี้เล็กๆ ที่ฉันได้พบในธรรมชาติของสวนรถไฟ หลังจากพลาดโอกาสพบเจอสิ่งดีๆ อย่างนี้มาหลายครั้ง ยังสร้างความสบายใจเพื่อพร้อมใช้ชีวิตในสังคมอย่างปลอดโปร่งขึ้นอีกด้วย
ต้นก้ามปูใหญ่แห่งสวนวชิรเบญจทัศเป็นแลนด์มาร์กที่ฉันอยากชวนชาวเมืองมาพักจิตใจ วันไหนที่อ่อนล้า “เจ้าคุณปู่ใหญ่” ต้นนี้จะคอยโอบอุ้ม มอบความร่มเย็นให้ ช่วยชาร์จพลังให้เข้มแข็งขึ้น เหมือนเช่นฉันในขณะนี้ที่แม้อยู่ห่าง แต่ภาพที่เขียนบันทึกไว้ก็ทำให้นึกถึงความร่มเย็นที่ฉันได้รับในวันที่ไปเยี่ยมเยียนผู้หลักผู้ใหญ่ต้นนี้ได้
ข้อมูลอ้างอิง
- กฤตยา ศรีสรรพกิจ. (2558). เปิดใจให้ธรรมชาติ NATURE CONNECTION. กรุงเทพฯ : บริษัทมิชชั่น อินเตอร์ พริ้นท์ จำกัด.
- เรืองริน อัษรานุเคราะห์. (2566). เป้าหมายปีใหม่นี้คือ ‘พักผ่อน ทำงาน พักผ่อน ทำงาน’ เพื่อปลอบประโลมหัวใจอย่างแท้จริง. สืบค้นเมื่อ 2 เมษายน 2567, จาก https://urbancreature.co/rest-yourself/
- ศูนย์ภูมิอากาศ กรมอุตุนิยมวิทยา. ภาวะเรือนกระจก (Green House Effect). สืบค้นเมื่อ 17 มีนาคม 2567, จาก http://climate.tmd.go.th/content/article/10
- Frontiers. (2020). The biggest trees capture the most carbon: Large trees dominate carbon storage in forests. Retrieved March 17, 2024, from https://phys.org/news/2020-11-biggest-trees-capture-carbon-large.html?fbclid=IwAR3GbxKC33wPkawT9RjpODpUpuLWddliPEUyuCar5nwtWakKQ093ZJvtGsM_aem_ATbBQCL_Ks3_3K1hLX-rSaldPF73AnzSlU_VOMP754oWNuYIirzKvdhMhQOZGUOdA6TfLe6rzRH5AzIHK82GSLm
