RSVP ที่บัตรเชิญแปลว่าอะไร       สงสัยว่าภาษาอังกฤษสี่ตัว RSVP ที่มุมล่างของบัตรเชิญ แปลว่าอะไรครับ     (โทนี่ / จ. เชียงใหม่)
	RSVP ย่อมาจากภาษาฝรั่งเศสว่า repondez s'il vous plait แปลว่า โปรดตอบ      เมื่อได้รับบัตรเชิญที่มีอักษรย่อดังกล่าว ถือเป็นมารยาทที่ผู้ได้รับบัตรเชิญ จะต้องแจ้งแก่ผู้ออกบัตรเชิญว่าจะไปงานนั้นหรือไม่
	รูปร่างพิกลของหมวกพยาบาล       หมวกพยาบาลทำไมจึงมีรูปร่างเช่นนั้น และใช้สอยประโยชน์ได้จริงหรือ กับสังเกตเห็นว่าที่หมวกจะมีแถบสีดำติดอยู่ด้วย เข้าใจว่าจะบอกความหมายอะไรบางอย่าง เพราะบางคนก็ใช้แถบบาง บางคนก็ใช้แถบหนา     (ภาณุ / กรุงเทพฯ)
	หมวกนั้นบางทีก็ไม่ได้มีไว้ใส่กันแดดกันฝน แต่มุ่งประโยชน์ในด้านความสวยงาม หรือเป็นสัญลักษณ์, เอกลักษณ์บางอย่าง     บังเอิญ "ซองคำถาม" กำลังอ่านหนังสือเรื่อง คนไม่รู้หนังสือ แปลโดยบุญส่ง ชเลธร มีข้อมูลเรื่องหมวกในแง่สัญลักษณ์ จึงจะขอออกนอกเรื่องเสียหน่อย ในหนังสือเล่าว่า ในสวีเดน หมวกขาวเป็นสัญลักษณ์ของคนที่เรียนจบระดับมัธยมปลาย ซึ่งคนสวีเดนถือเป็นขั้นตอนสำคัญของชีวิต ว่าต่อไปจะเป็นผู้ใหญ่แล้ว อาจเข้าศึกษาต่อในมหาวิทยาลัย หรือออกไปทำงาน งานสวมหมวกขาวถือเป็นงานเอิกเกริกและสนุกสนาน บางเมืองจัดเป็นงานใหญ่ มีคนมาร่วมชุมนุมเป็นหมื่น พวกคนแก่ ๆ ก็จะนำหมวกขาวใบเก่าจนสีซีดของตนมาสวมกันในวันนั้นด้วย  ทีนี้มาว่ากันด้วยเรื่องหมวกพยาบาล     หมวกพยาบาลนั้นวิวัฒนาการมาจากหมวกของแม่ชีในศาสนาคริสต์ เพราะพยาบาลเริ่มต้นมาจากการที่ผู้ศรัทธาในพระเจ้า รวมกลุ่มกันทำงานช่วยเหลือดูแลผู้ป่วย ในสมัยของ ฟลอเรนซ์ ไนติงเกล (ค.ศ. ๑๘๒๐-๑๙๑๐) สตรีชาวอังกฤษผู้มีชื่อเสียงในด้านการรักษาพยาบาลแผนปัจจุบัน หมวกเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องแบบนักเรียนพยาบาลในโรงเรียนของเธอ ในราวปี ค.ศ. ๑๙๐๐ ชุดสีขาวเป็นเครื่องแบบที่กำหนดให้ผู้สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนพยาบาลสวมใส่ ถือกันว่าสีขาวเป็นสีของผู้ที่สำเร็จการศึกษาแล้ว     "ซองคำถาม" ทราบมาว่าในประเทศไทย นักศึกษาพยาบาลในบางสถาบัน เช่นวิทยาลัยพยาบาลสภากาชาดไทย จะมีพิธีรับหมวก (capping ceremony) โดยนักศึกษาชั้นปีที่ ๑ ที่ผ่านการศึกษาสองเทอมแรกแล้ว จะเข้าพิธีรับหมวกในเดือนเมษายนของทุกปี ถือเป็นพิธีที่นักศึกษาพยาบาลทุกคนให้ความสำคัญ และตื่นเต้นมากที่จะได้สวมหมวกพยาบาล เพราะหมวกสีขาวนั้นเป็นเครื่องหมายว่าได้เข้าสู่การเป็นพยาบาลโดยสมบูรณ์ "ตั้งแต่หัวจรดเท้า" และตระหนักรู้ว่าจะต้องมีความรับผิดชอบต่อวิชาชีพ และต้องเป็นนางพยาบาลที่ดีตามความคาดหวังของสังคม     ดังนั้นหมวกพยาบาลจึงเป็นหมวกอีกชนิดหนึ่งที่ใช้เป็นเพียงสัญลักษณ์ว่า ผู้ที่ใส่นั้นเป็นบุคคลซึ่งได้รับการศึกษาวิชาการพยาบาล และพร้อมที่จะให้การดูแลผู้ป่วย เมื่อหมวกนั้นไม่ได้มีไว้ใส่กันแดดกันฝน การที่มันจะมีรูปร่างแปลกออกไปบ้าง หรือดูแล้วไม่น่าจะใช้ประโยชน์ได้จริง ก็ไม่น่าเป็นเรื่องที่เราจะต้องตั้งข้อสงสัยอีกต่อไป ส่วนแถบสีดำที่อยู่บนหมวกพยาบาล พอจะใช้เป็นเครื่องสังเกตได้บ้างว่าเจ้าของหมวกนั้นจบการศึกษาระดับใด และเป็นหัวหน้าพยาบาลหรือไม่ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น พยาบาลในบ้านเรามีต้นสังกัดแตกต่างกันมากมาย เช่น สังกัดกระทรวงกลาโหม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสุข และโรงพยาบาลเอกชน ซึ่งอาจจะมีข้อกำหนดเกี่ยวกับการติดแถบบนหมวกไม่เหมือนกัน ในที่นี้ "ซองคำถาม" จะอธิบายในภาพรวม     ผู้ที่จบการศึกษาพยาบาลมีสองพวก พวกแรกคือพยาบาลระดับต้น (เรียนสองปี) เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า พยาบาลเทคนิค (TN) จะติดแถบขนาดกว้างประมาณ ๑ เซนติเมตรตลอดความกว้างของหมวก ส่วนพยาบาลวิชาชีพ (RN -เรียนสี่ปี คุณวุฒิปริญญาตรี) จะติดแถบขนาดกว้างประมาณ ๑.๕ เซนติเมตรตลอดความกว้างของหมวก และถ้าเป็นหัวหน้าพยาบาลหรือหัวหน้าหอผู้ป่วย แถบจะกว้างขึ้นอีกเล็กน้อย ในบางโรงพยาบาลอาจให้ติดแถบกว้าง ๑ เซนติเมตรสองแถบขนานกัน มีข้อสังเกตว่าโรงพยาบาลทหารบางแห่ง เช่น โรงพยาบาลภูมิพลในสังกัดกองทัพอากาศ แถบบนหมวกพยาบาลจะเป็นสีน้ำเงินแทนที่จะเป็นสีดำ      ในโรงพยาบาลบางแห่งอีกเช่นกัน อาจจะพบว่ามีพยาบาลที่ติดแถบหมวกเฉียงที่มุมด้านขวา นั่นคือตำแหน่งเจ้าหน้าที่พยาบาลหรืออาจเรียกได้ว่า ผู้ช่วยพยาบาล ซึ่งปัจจุบันมีน้อยแล้ว ในบางแห่งอาจกำหนดให้ผู้ช่วยพยาบาลสวมเครื่องแบบเสื้อปกคอบัว     ในโรงพยาบาลสังกัดทบวงมหาวิทยาลัย เช่น ศิริราช รามาธิบดี หมวกพยาบาลจะเป็นสีขาวล้วนไม่ติดแถบใด ๆ ทั้งสิ้น      อย่างไรก็ตาม ระเบียบปฏิบัติเหล่านี้อาจแตกต่างกันได้อย่างที่ "ซองคำถาม" ออกตัวไว้ในตอนต้น ถ้าข้อมูลที่เล่ามานี้ไม่ตรงกับที่ท่านเคยรู้มาก่อน ก็ขออย่าได้ว่ากัน !      ขอขอบคุณคุณจรรยา บำรุงเมือง แห่งโรงพยาบาลเลิดสินที่ช่วยค้นข้อมูลเรื่องหมวกพยาบาลให้
	ลมหายใจสีขาว       เมื่ออยู่ในที่หนาวจัด ๆ เวลาเราหายใจออกมา ทำไมลมหายใจของเราจึงเป็นสีขาวครับ     (เกษม จิตต์ดี / จ. นครราชสีมา)
	ร่างกายย่อมระบายความร้อนออกโดยสม่ำเสมอ และมันยังมีเครื่องจัดระบบความเย็นได้เองด้วย ในตัวบุคคลที่มีสุขภาพดี ร่างกายจะปรับอุณหภูมิให้อยู่ประมาณ ๙๘.๖ องศาฟาเรนไฮต์เสมอ (๓๗ องศาเซลเซียส) วิธีหนึ่งที่จะทำให้ร่างกายเย็นลงได้ก็คือ การที่มีไอน้ำระเหยออกมาจากปอด แต่อากาศที่ถูกสูดหายใจเข้าไปในร่างกาย ตามธรรมดามีความชื้นประมาณ ๔๐-๕๐ เปอร์เซ็นต์ เมื่อเราหายใจเอาอากาศนี้ออกมาอีกครั้งหนึ่ง มันจะมีความชื้นเต็มที่ทีเดียว ทำให้ร่างกายต้องสูญเสียความชื้นอยู่ตลอดเวลาด้วยการหายใจนี้เอง ดังนั้นในวันที่อากาศเย็นจัด เราจึงแลเห็นลมหายใจของเราระเหยออกมาเป็นไอ เพราะความชื้นในลมอุ่นที่เราหายใจออกมากระทบกับความเย็นข้างนอก ก็จะรวมตัวเป็นกลุ่มหมอกและกลายเป็นหยดน้ำเล็ก ๆ ด้วย
	จุดแดงบนหน้าผากสตรีอินเดีย       จุดสีแดงที่ผู้หญิงอินเดียแต้มกลางหน้าผาก มีความหมายว่าอย่างไร เหมือนเคยรู้มาว่าหมายถึงหญิงที่แต่งงานแล้ว แต่ผมก็เคยเห็นผู้หญิงอินเดียที่ยังเป็นวัยรุ่นอยู่เลย มีแต้มจุดสีแดงนี้เหมือนกัน ขอให้ "ซองคำถาม" ช่วยหาความหมายที่แท้จริงให้ด้วยครับ     (เอกวิทย์ / กรุงเทพฯ)
	อาจารย์อรุณ เฉตตีย์ แห่งศูนย์อินเดียศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กรุณาเล่าเรื่องนี้ให้ "ซองคำถาม" ฟังว่า      จุดแดงที่แต้มกลางหน้าผากเรียกว่า "ติกะ" (Tika) แต่ในบางครั้งอาจเรียกว่า "บินดิ" (Bindi) ซึ่งหมายถึงจุดที่เจิมบริเวณแสกผม โดยใช้นิ้วป้ายขึ้นไปตามรอยแสกผม ปัจจุบันจุดบนหน้าผากสตรีอินเดีย อาจเรียกปนกันทั้ง ติกะ และ บินดี     สตรีในศาสนาพราหมณ์ฮินดูแต่โบราณนานมา เมื่อแต่งงานแล้วจะแต้มจุดแดงที่กลางหน้าผาก เป็นสัญลักษณ์ของการมีพันธะด้านการครองเรือน ในฐานะผู้เป็นภรรยา ผู้เป็นแม่ สตรีอินเดียถือสามีเสมือนเทพ จะให้ความรักความเคารพอย่างสูง การเจิมหน้าผากจะทำในวันแต่งงาน เมื่อคู่บ่าวสาวเดินรอบกองไฟแล้ว พราหมณ์ผู้ประกอบพิธีวิวาห์ หรือผู้เป็นเจ้าบ่าวจะเจิมหน้าผากให้เจ้าสาว เป็นการประกาศว่าหญิงผู้นั้นเป็นภรรยาอย่างถูกต้องตามประเพณี สตรีชาวอินเดียจะต้องมีจุดนี้อยู่ตราบที่สามียังมีชีวิตอยู่ และจะต้องลบออกเมื่อสามีเสียชีวิต ในกรณีที่เลิกร้างกัน สตรีผู้นั้นจะลบจุดออกได้ต่อเมื่อเป็นการเลิกร้างโดยคำสั่งของศาล หากสตรีผู้นั้นลบจุดติกะออกโดยที่สามียังมีชีวิตอยู่ หรือไม่ได้เลิกกันโดยชอบด้วยกฎหมาย จะถือว่าเป็นการกระทำสิ่งที่สังคมไม่ยอมรับ     โดยทั่วไปจุดสีแดงนี้จะทำจากมูลวัวที่นำมาเผาและบดจนละเอียด แล้วผสมกับสีแดงชาดที่ได้จากรากไม้ มูลวัวไม่ถือว่าเป็นของสกปรก เพราะวัวเป็นพาหนะของพระเจ้า และกินพืชเป็นอาหาร ผงสีนี้เรียกว่า "ผงวิภูติ" มีจำหน่ายตามร้านค้า ผงนี้อาจมีการนำไปทำพิธีก่อนนำมาใช้ก็ได้      ลักษณะของจุดติกะมีหลายแบบ เดิมนิยมจุดกลม คนที่ยังสาวจะนิยมจุดเล็กเพราะสวยงามกว่า แต่พออายุมากขึ้นอาจแต้มจุดให้ใหญ่ขึ้น ปัจจุบันมีรูปแบบจุดอื่น ๆ เช่น รูปคล้ายหยดน้ำ หรือเป็นวงกลมและมีรัศมีโดยรอบเหมือนดวงอาทิตย์ ปัจจุบันติกะพัฒนารูปแบบไปมากทั้งรูปทรงและสีสัน บางทีก็ทำเป็นสติกเกอร์เพื่อสะดวกใช้      มีข้อสังเกตว่า ในบางครั้งจุดติกะอาจไม่ใช่สัญลักษณ์ของสตรีที่แต่งงานเพียงอย่างเดียว ติกะถือว่าเป็นสิ่งมงคล ชาวอินเดียบางกลุ่มจะใช้ในโอกาสอื่น ๆ เช่นเวลาไหว้พระ พราหมณ์จะให้ผงวิภูติ ผู้รับจะนำมาเจิมเพื่อเป็นสิริมงคล แต่ก็เป็นการเจิมเพียงชั่วคราวเท่านั้น     คนที่ไม่เข้าใจวัฒนธรรมอินเดียมักเข้าใจว่า จุดแดงเป็นสัญลักษณ์ที่แสดงถึงความเป็นชาวอินเดีย จึงมักแต้มจุดแดงเวลาที่แต่งกายเป็นชาวอินเดีย เช่นนางเอกในละคร แม้ยังเป็นสาวเป็นแส้ ก็แต้มจุดแดงกับเขาด้วย นี่เป็นเรื่องของการนำมาใช้โดยไม่ศึกษาให้ถ่องแท้     อย่างไรก็ตาม แม้ว่าจุดแดงจะเป็นวัฒนธรรมของพวกพราหมณ์ฮินดู แต่สตรีชาวอินเดียที่แต่งงานแล้ว และไม่ใช่ชาวฮินดูแท้ ๆ อาจรับวัฒนธรรมนี้ไปใช้      ในชาวอินเดียบางกลุ่ม สัญลักษณ์ของสตรีที่แต่งงานแล้ว อาจเป็นการห้อยสายสร้อยสังวาลมงคล ซึ่งสามีมอบให้

ส่งคำถามที่คุณสงสัย แต่ยังไม่มีใครเคยตอบ ได้ที่นี่
108@Sarakadee.com

สำนักพิมพ์ สารคดี | สำนักพิมพ์ เมืองโบราณ | วารสาร เมืองโบราณ | นิตยสาร สารคดี
[ วิริยะบุคส์ | มีอะไรใหม่ | เช่าสไลด์ | ๑๐๘ ซองคำถาม | สั่งซื้อหนังสือ | WallPaper ]
สงวนสิทธิ์ ตามกฏหมาย CopyRight. All rights reserved.