Page 179 - Skd 365-2558-07
P. 179

http://www.yesmagazine.org/commonomics/                                                   http://www.berkshares.org/heroes
alternative-currencies-bigger-than-bitcoin-bangla-pesa-
brixton/usingbrixton.jpg/image

ทอ้ งถนิ่ มากกวา่ ธนาคารใหญๆ่  รวมทง้ั ชว่ ยลดการตกเปน็ เหยอื่ เงนิ กู้                   ชว่ งตน้ ศตวรรษที่ ๒๐  โรบนิ  วาน เอน (Robyn Van En) เกษตรกร
นอกระบบดอกเบยี้ แพงทแ่ี พรร่ ะบาดในเขตยากจนยามเศรษฐกจิ ตกตำ�่                             หญงิ ผนู้ ำ� ดา้ นเกษตรอนิ ทรยี แ์ ละผบู้ กุ เบกิ ขบวนการเกษตรกรรมชมุ ชน
นอกจากน้ีพนักงานเทศบาลกไ็ ดร้ ับเงนิ เดอื นบางส่วนเป็นเงินปอนด-์                          เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล ์ (Herman Melville) นกั เขยี นชอื่ ดงั เจา้ ของผลงาน
บรกิ ซ์ตนั และหา้ งรา้ นบางแหง่ กจ็ า่ ยภาษที อ้ งทดี่ ้วยเงนิ ตราชมุ ชน                  นวนิยายเรื่อง Moby-Dick และ นอร์แมน ร็อกเวลล์ (Norman
                                                                                          Percevel Rockwell) จิตรกรผู้มีช่ือเสียง  บุคคลเหล่าน้ีล้วนมี
    ในปี ๒๕๕๔ ระบบเงินปอนด์บริกซ์ตันเริ่มน�ำรูปแบบบริการ                                  ภมู ลิ ำ� เนาเดมิ ในแมสซาชเู ซตส ์  กระดาษทใ่ี ชพ้ มิ พธ์ นบตั รมคี ณุ สมบตั ิ
บางอย่างจากเงินตราชุมชนในแอฟริกามาใช้ น่ันคือการใช้เงินตรา                                ปอ้ งกันการปลอมแปลงเชน่ เดียวกบั เงินดอลลาร์
อิเล็กทรอนิกส์ผ่านเอสเอ็มเอส ซึ่งบริษัทห้างร้านหันมาใช้ช่องทางนี้
มากขึ้นเน่ืองจากมีค่าธรรมเนียมน้อยกว่าการใช้บัตรเดบิตและบัตร                                  การพมิ พแ์ ละใชจ้ า่ ยเงนิ ตราชมุ ชนไมใ่ ชส่ งิ่ ผดิ กฎหมายในสหรฐั -
เครดิต อีกทั้งค่าธรรมเนียมที่เก็บนั้นจะน�ำมาสะสมเป็นกองกลาง                               อเมรกิ า หากปฏบิ ตั ติ ามกฎเกณฑ ์ คอื  เงนิ ตราชมุ ชนตอ้ งเปน็ กระดาษ
เพือ่ ส่งเสริมการลงทนุ รายยอ่ ยในชมุ ชน                                                   เทา่ นนั้  ไมอ่ นญุ าตใหผ้ ลติ เปน็ เหรยี ญ เงนิ ตรานนั้ ตอ้ งไมค่ ลา้ ยคลงึ กบั
                                                                                          ธนบัตรดอลลาร์ และรายได้ใดๆ ท่ีเกิดจากการใช้จ่ายเงินตรานี้ต้อง
    แม้ปอนด์บริกซ์ตันจะมีอายุไม่มากนักและคงต้องฝ่าฟันวิกฤต                                ถูกเก็บภาษีเช่นเดียวกับเงินดอลลาร์  มีธนาคารท้องถิ่นสามแห่ง
ต่างๆ อีกมาก แต่อย่างน้อยที่สุดนอกจากช่วยสร้างความเข้มแข็งให้                             หกสาขาทร่ี บั แลกเงนิ ตราเบริ ก์ แชรส์   มลู คา่ ของเงนิ เบริ ก์ แชรส์ ผกู ตดิ
ชุมชน เงินปอนด์บริกซ์ตันยังกระตุ้นให้ประชาชนครุ่นคิดไตร่ตรอง                              กบั เงนิ ดอลลาร ์ ผตู้ อ้ งการใชเ้ งนิ เบริ ก์ แชรส์ แลกไดใ้ นอตั รา ๙๕ เซนต์
คำ� ถามสำ� คญั ในยคุ สมยั ปจั จบุ นั วา่  “เงนิ คอื อะไรและมนั มาจากไหน ?”                ต่อ ๑ เบิร์กแชร์ส ซ่ึงน�ำไปใช้จ่ายกับบริษัทห้างร้านธุรกิจท้องถิ่น
                                                                                          ประมาณ ๔๐๐ แหง่
BerkShares
    “การทดลองทางเศรษฐกจิ ทย่ี ง่ิ ใหญ”่  คอื วลที นี่ ติ ยสาร นวิ ยอรก์ -                     เงินตราชุมชนเบิร์กแชร์สเป็นเครื่องมือเพิ่มอ�ำนาจให้ระบบ
ไทมส ์ ใหค้ ำ� นยิ ามเงนิ ตราชมุ ชนของเขตเบริ ก์ เชยี รส์ ในรฐั แมสซาชเู ซตส์             เศรษฐกจิ ชมุ ชนและพฒั นาการพง่ึ พงิ ตนเองของทอ้ งถนิ่  ลดผลกระทบ
สหรฐั อเมรกิ า  เงนิ ตราชมุ ชนชอ่ื  “เบริ ก์ แชรส์ ” เรมิ่ นำ� มาใชอ้ ยา่ งเปน็           อนั เกดิ จากความผนั ผวนของระบบเศรษฐกจิ ระดบั ชาตแิ ละระดบั โลก
ทางการครั้งแรกเมื่อวันที่ ๒๙ กันยายน ๒๕๔๙  แต่การทดลอง                                    เพม่ิ การไหลเวยี นสนิ คา้  บรกิ าร และทนุ ใหอ้ ยภู่ ายในทอ้ งถนิ่ มากทสี่ ดุ
เงินตราชุมชนเบิร์กแชร์สมีมาตั้งแต่ต้นทศวรรษท ี่ ๑๙๙๐ โดยเร่ิมต้น                          เงินตราเบิร์กแชร์สเป็นหน้าเป็นตาแก่ธุรกิจท้องถ่ินที่ยอมรับเงินตรา
เหมือนโปรโมชันส่งเสริมการขายในช่วงฤดูร้อน  ลูกค้าที่ซ้ือของจาก                            ชุมชน จึงสร้างความสัมพันธ์แน่นแฟ้นระหว่างธุรกิจรายย่อยกับ
ธรุ กจิ ทอ้ งถนิ่ จะไดเ้ งนิ เบริ ก์ แชรส์ เปน็ รางวลั สะสมซง่ึ น�ำมาแลกเงนิ คนื          พลเมอื ง และชว่ ยใหธ้ รุ กจิ รายยอ่ ยแขง่ ขนั กบั ธรุ กจิ รายใหญไ่ ดม้ ากขน้ึ
ในสัปดาห์ที่ก�ำหนด  โปรโมชันน้ีได้รับความนิยมจนชาวเบิร์กเชียร์ส
บอกวา่  “อา้ ว ทำ� ไมมแี คช่ ว่ งฤดรู อ้ นละ่  ? นา่ จะสง่ เสรมิ การขายแบบน้ี                 นอกจากน้ีเงินตราเบิร์กแชร์สยังมีเป้าหมายด้านการรักษาสิ่ง
ตลอดปเี ลย”                                                                               แวดล้อม ส่งเสริมให้ใช้สินค้าที่ผลิตในท้องถ่ินตน จะช่วยลดการ
                                                                                          ใช้พลังงานน�้ำมันและก๊าซที่ส้ินเปลืองในการขนส่งระยะทางไกล
    องค์กรท่ีบริหารและพิมพ์เงินตราชุมชนเบิร์กแชร์สคือ Berk-                               อีกโสดหน่ึงด้วย
Shares Inc. ซึ่งได้รับความช่วยเหลือด้านการวิจัยและพัฒนาจาก
Schumacher Center for a New Economics องคก์ รไมแ่ สวงกำ� ไร                                   ประเทศไทยเองก็เคยมีการผลิตเงินตราท้องถิ่นใช้ น่ันคือเบี้ย
ที่พยายามส่งเสริมระบบเศรษฐกิจท้องถ่ินในรัฐแมสซาชูเซตส์  เริ่ม                             กดุ ชมุ ในเขตอำ� เภอกดุ ชมุ  จงั หวดั ยโสธร มกี ารผลติ ธนบตั รกดุ ชมุ ออก
แรกมีบริษัทห้างร้านประมาณ ๑๐๐ แห่งที่ยอมรับเงินเบิร์กแชร์ส                                ใช้จ่ายภายในหมู่บ้านห้าแห่งเมื่อป ี ๒๕๔๒  แต่น่าเสียดายที่รัฐไทย
ปัจจบุ นั มีธรุ กจิ ตอบรับเพ่ิมขนึ้ เป็น ๔๐๐ แห่ง                                         และธนาคารแห่งประเทศไทยไม่เข้าใจและไม่เล็งเห็นคุณประโยชน์
                                                                                          กลับมองว่าเงินตราชุมชนจะบ่อนท�ำลายความมั่นคงทางเศรษฐกิจ
    ธนบตั รเบริ ก์ แชรส์ มมี ลู คา่  ๑, ๕, ๑๐, ๒๐ และ ๕๐ เบริ ก์ แชรส์                    และการปกครองของประเทศ 
รปู บคุ คลบนธนบตั รประกอบดว้ ยชนเผา่ มาฮแิ คน (Mahican) ซง่ึ เปน็
ชนเผา่ อนิ เดยี นแดงพน้ื เมอื งดง้ั เดมิ ในทอ้ งถนิ่   ดบั เบลิ ย.ู  อ.ี  บ.ี  ดบู วั ส์     จึงมีค�ำสั่งระงับการใช้เบี้ยกุดชุมอย่างเป็นทางการในปี
(W. E. B. Du Bois) ผู้น�ำขบวนการสิทธิพลเมืองของคนผิวสีใน                                  ๒๕๔๓ การพฒั นาเงนิ ตราชมุ ชนในประเทศไทยจงึ ถกู ตดั ตอนลง
                                                                                          อยา่ งนา่ เสียดาย 

                                                                                                                            กรกฎาคม  ๒๕๕๘                                   179
   174   175   176   177   178   179   180   181   182   183   184