ทีมเต่าทอง
เรื่องและภาพ : ละมุน ปฏิมิน (เต๊ะสาว) เด็กหญิงพิชญา ปฏิมิน (หัสนา)
“อัลฮัมดุลิ้ลลาฮฺ น้องทำได้แล้ว เต่าทองสีสวยตัวนั้นหันมาสบตาน้อง แล้วมองกล้อง น้องกดถ่าย ภาพคมชัด สวยงามสมใจ…อัลฮัมดุลิ้ลลาฮฺ”
ฉันได้ยินเสียงหัวเราะ ยิ้มร่า สะใจ มาแต่ไกล ๆ ของหัสนา เด็กหญิงผมยาว ผิวขาว วัย ๑๐ ขวบ ยังคงมีเสียงกล่าวขอบคุณพระเจ้า ขอบคุณอัลลอฮฺ… “อัลฮัมดุลิ้ลลาฮฺ” อีกหลายครั้ง
ในมือน้อย ๆ มีโทรศัพท์สมาร์ตโฟนพร้อมกับเลนส์หนีบที่ครอบติดกับเลนส์กล้อง ตาเล็ง จดจ่อ มองกล้อง อย่างไม่ลด ละสายตา มือซ้ายจับโทรศัพท์นิ่ง มั่นคง แขนซ้ายแนบชิดติดลำตัว ส่วนนิ้วมือเล็ก ๆ ข้างขวา จิ้มหน้าจอ ถ่าง เข้า-ออก เพื่อย่อ-ขยายตามระยะชัดของภาพตามที่ตัวเองชอบ
นิ้วชี้น้อย ๆ จี้ไปที่ตาของแมลงสีสวยในจอภาพ แล้วกดถ่ายภาพ เพื่อบันทึกอิริยาบถต่าง ๆ ของเต่าทอง บนต้นมะเขือในไร่ผักสวนครัว ปลายทุ่ง ท้ายสวนยางพารา ใกล้บ้าน ย่านปักษ์ใต้ ฝั่งอันดามัน ดินแดนอ่าวลึกถิ่นทิวเขาสวย ลือเลื่องเมืองดาบ กระบี่เมืองน่าอยู่ ผู้คนน่ารัก
หัสนาเรียนอยู่ ป. ๔ อายุ มีพี่ชายสี่คน อายุห่างจากพี่ชายคนโต ๒๓ ปี ด้วยความเป็นน้องนุชคนสุดท้อง เลยเรียกแทนชื่อตัวเองว่า “น้อง” ชอบพกโทรศัพท์มือถือติดตัวเกือบตลอดเวลา เล่นเกม ดูคลิปวิดีโอ รูปภาพ นานาสาระ ค้นหาความรู้ได้อย่างรวดเร็ว
หัสนาชอบเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ เป็นเด็ก “ไอที” ของครอบครัว ก็ว่าได้ อยู่ไม่ค่อยนิ่ง ซุกซน กระตือรือร้น มีมนุษย์สัมพันธ์กับคนรอบข้างดี
ในช่วงวันหยุดของเราสองคน ฉันชอบชวนหัสนาออกไปถ่ายรูปตามที่ต่าง ๆ ในสวนไร่ ปลายนา ละแวกใกล้บ้าน ฉันชอบถ่ายภาพวิว ทิวทัศน์ นก ก้อนเมฆ ท้องฟ้า แม่น้ำ ธรรมชาติรอบตัว
บางวันเราสองคนกลับบ้านพร้อมภาพนกมองไกล ๆ อย่างน่าค้นหา บางครั้งได้ภาพท้องฟ้าสีคราม มีก้อนเมฆเป็นรูปต่าง ๆ สวยงามตามจินตนาการ อย่างมีความสุขเต็มหัวใจ
…
ฉันเป็นคนอยู่ไม่นิ่ง อารมณ์ร้อน หงุดหงิดง่าย เลยมองหาสิ่งที่รักและสนใจที่ช่วยให้อารมณ์เย็น นิ่ง และสงบลง มุ่งมั่นที่จะทำสิ่งแตกต่าง ใช้ชีวิตอย่างสุขสงบทางใจ มีความสัมพันธ์ที่ดีกับคนรอบข้าง ทำงานทุกงานด้วยความรักอย่างมีความสุขในทุก ๆ วัน
ต่อมาฉันสนใจเรียนรู้การถ่ายภาพด้วยมือถือในระยะใกล้ ๆ จากกลุ่มผู้สนใจถ่ายภาพในกลุ่มเฟซบุ๊กและไลน์โอเพนแชต
ฉันพบว่าในร้านค้าออนไลน์มีอุปกรณ์เสริมในการถ่ายวัตถุระยะใกล้ที่เรียกว่า “เลนส์หนีบ” ส่วนใหญ่เลนส์เสริมจะขายเป็นชุดเดียวกันกับเลนส์มุมกว้าง ฉันเรียนรู้การเลือกซื้อเลนส์ด้วยตัวเอง เลนส์ใหญ่ ๆ จะถ่ายง่าย อาจชัดบ้าง ไม่ชัดบ้าง แล้วแต่ความนิ่งของตัวแบบ อารมณ์ ความรู้สึกและมือของฉันขณะบันทึกภาพ ส่วนเลนส์หนีบอันเล็ก ๆ ซึ่งเพื่อน ๆ ในกลุ่มว่า “ถ่ายยาก” ใครถ่ายได้ถือว่านิ่งมาก แน่มาก
สำหรับฉัน นี่คือสิ่ง “ท้าทาย” ฉันฝึกถ่ายภาพทุกวัน เริ่มต้นด้วยการถ่ายดอกไม้เล็ก ๆ จนได้ระยะภาพคมชัด สวยงาม แล้วส่งให้ครูในไลน์โอเพนแชตวิจารณ์เพื่อปรับปรุงให้ดีขึ้น พร้อมส่งให้เพื่อนที่ชอบถ่ายภาพด้วยกันติชม แนะนำ ฉันฝึกทุกวัน สม่ำเสมอ อย่างต่อเนื่องมาร่วมหนึ่งปี ฝึกจนเข้าใกล้สิ่งที่ต้องการถ่ายภาพได้มาก ซูมดูหน้าผีเสื้อ แมงปอ และมดได้เลย
ฉันชอบถ่ายภาพเต่าทอง (ด้วงเต่าลาย) ในอิริยาบถต่าง ๆ เป็นพิเศษ
ด้วงเต่าลาย หรือที่นิยมเรียกกันว่าเต่าทอง จัดเป็นแมลงปีกแข็ง มีขนาดเล็กเมื่อเทียบกับแมลงปีกแข็งทั่วไป ตัวป้อม ๆ ลำตัวอ้วนกลม มีหนวดแบบลูกตุ้ม ส่วนใหญ่ที่พบในประเทศไทยมักมีปีกสีแดง ส้ม เหลือง และมักจะแต้มด้วยสีดำเป็นจุด เมื่อหุบปีกจะจรดกับด้านหลังทำให้มองคล้ายหลังเต่า
แมลงในวงศ์นี้มีประโยชน์ทางการเกษตร จัดเป็นตัวห้ำที่มีประสิทธิภาพ ทั้งตัวอ่อนและตัวเต็มวัยกินแมลงขนาดเล็กเป็นอาหาร แต่ด้วงเต่าลายบางชนิดทำลายพืชได้
ฉันเรียนรู้และรับรู้ได้ถึงความสามารถในการมองเห็นสิ่งรอบตัวได้ลึกขึ้น
ฉันสามารถสร้างภาพถ่ายมหัศจรรย์ด้วยมือถือบวกกับเลนส์ที่ครอบติดกับเลนส์กล้องอีกที จนเกิดเป็นภาพที่สวยงาม ประทับใจ และที่สำคัญ ทำให้ฉันมีความอดทน นิ่ง มีความสุข สงบทางใจมากยิ่งขึ้น
…
บ้านหัสนาขายอาหารเช้า ฉันเป็นลูกค้าประจำ ฉันสั่งของทางข้อความ และท้ายข้อความทุกครั้ง ฉันก็จะส่งภาพแมลงเต่าทอง (ด้วงเต่าลาย) สีสันสวยงาม ในอิริยาบถ ต่าง ๆ ให้ทุกวัน
“เต๊ะสาว ภาพเต่าทองเอามาจากเว็บไซต์ไหน น้องชอบ…สวยจัง” หัสนาตั้งคำถามกับฉัน
“เต๊ะสาวถ่ายเอง” ฉันตอบพลางอมยิ้ม
“เต๊ะสาวถ่ายภาพด้วยมือถือ ถ่ายแมลงเต่าทองจากต้นมะเขือ ในไร่ ถ่ายภาพผีเสื้อแสนสวย จากต้นบานชื่นหน้าบ้าน”
หลังจากนั้นกิจกรรมดี ๆ ความพิเศษเกิดขึ้นทุกวันหยุดของสองเรา
ในช่วงเช้าวันหยุดทุกสัปดาห์ เราสองคนชวนกันไปถ่ายรูปด้วยมือถือพร้อมเลนส์เสริม เลนส์หนีบครอบเลนส์ หัสนาฝึกถ่ายภาพอยู่ระยะหนึ่ง เริ่มจากดอกไม้เล็ก ๆ หัสนาอดทนสูง นิ่งมากขึ้น มีใจจดจ่อกับสิ่งที่ต้องทำอยู่ตรงหน้า
“น้องต้องได้ภาพเต่าทองสีสวย คมชัดให้ได้” น้ำเสียงมุ่งมั่น
ในที่สุดความฝันเล็ก ๆ ของเด็กหญิงตัวน้อย ๆ ก็เกิดขึ้น หัสนาถ่ายภาพเต่าทองสีส้มลายจุด ค่อยๆ คลานบนใบมะเขือ ท่าทางสวยงาม สมใจนึก เด็กน้อยดีใจมาก กระโดดโลดเต้น วิ่งมาอวดทุกคนที่อยู่ใกล้ๆ
ที่สำคัญคุณพ่อ คุณแม่ได้ชื่นชมอย่างชื่นใจ เด็กน้อยยิ้มแก้มปริ กระโดดโลดเต้น วิ่งไปมาจนลมพัดผ่านผมปลิวพลิ้ว เสียงหัวเราะอย่างมีความสุขดังก้องทั่วท้องไร่ ปลายทุ่ง
“น้องหัสนาเก่งมาก น้องตั้งใจ น้องทำได้ทุกอย่าง” ฉันกล่าวชม
ความสำเร็จเล็ก ๆ ของเด็กน้อยเติมเต็มความสุขให้พื้นที่ชีวิต ความสุขกำลังเดินทางเคลื่อนที่มาโอบกอดหัวใจของสองเราไว้ด้วยกัน ชอบและรักที่จะทำในสิ่งเดียวกัน ทำทุกวันอย่างมีความสุข
…
ความท้าทายในการถ่ายภาพระยะใกล้เป็นเรื่องค่อนข้างยาก ทั้งความสั่นไหว ลม ความนิ่งของคนถ่ายภาพล้วนมีผลทั้งสิ้น
“เต๊ะสาว…เราออกไปถ่ายภาพกันหล่าว (อีก)” หัสนาปั่นจักรยานมาชวนฉันที่บ้าน พร้อมชวน เฟมิด้า หลานสาวตัวน้อยวัย ๔ ขวบ คราวนี้เราออกไปถ่ายภาพด้วยกันสามคน ฉัน หลาน และเหลน
ฉันเฝ้ามองสองเด็กน้อย หัสนาให้เฟมิด้าถือกล้อง (โทรศัพท์มือถือ) ฝึกจับใส่เลนส์เสริมเองด้วยมือจิ๋วผ่านนิ้วเล็ก ๆ อย่างมั่นคง เฟมิด้าชอบใจ ชวนกันเดินไปยังแปลงผักที่มีต้นมะเขือ
หัสนาเดินดุ่ม ๆ ด้อมๆ มองๆ หาแมลงเต่าทองสีสวย เมื่อพบแมลงตัวจิ๋ว น้องจะพูดด้วยสำเนียงปักษ์ใต้ น้ำเสียงรื่นหู ชวนฟัง “น้องขอถ่ายภาพสักหิดน๊า เต่าทองจ๋าอยู่นิ่งๆ ทำท่าสวยๆ หันมายิ้มมองกล้อง สบตากับน้องสักหิดนึงนะ น้องจะถ่ายให้คมชัด สวยที่สุดเลย”
หัสนาโฟกัสชัดเจน กดชัตเตอร์รัว ๆ สลับมือกับหลานสาวเฟมิด้า
บางเวลาช่วงตั้งท่าถ่ายภาพมีลมพัดมา หัสนาใช้มือซ้ายจับให้ต้นมะเขือหยุดนิ่ง แล้วมือขวาชี้ไปหน้าจอโทรศัพท์ สั่งให้เฟมิด้าโฟกัสเต่าทอง
“จิ้มๆๆ ตรงตาเต่าทองเลย”
ถ่ายภาพจนหนำใจแล้วนำมาดูด้วยกัน ตรวจสอบความคมชัด สวยงาม ถูกใจทั้งคนถ่ายและคนชม นิ้วชี้เล็ก ๆ เลื่อนหน้าจอโทรศัพท์เพื่อดูผลงาน ต่างชื่นชม หยอกเย้ากันสองคน
เสียงหัวเราะ ยิ้มร่า ผ่านสายตาและการได้ยินจากคนรอบข้างอย่างมีความสุข
เด็กน้อยสองคนต่างช่วยกันมองหาผีเสื้อ มด แมลงตัวเล็ก เพื่อถ่ายภาพโดยใช้โทรศัพท์มือถือเครื่องเดียวพร้อมเลนส์หนีบผลัดเปลี่ยนกันถ่ายภาพ ดูมุมกล้อง จัดสิ่งแวดล้อมรอบข้างให้เอื้อต่อการถ่ายภาพ ดูแล ช่วยเหลือกันอย่างเอื้ออาทร เห็นอกเห็นใจกัน เป็นภาพที่ประทับใจอย่างยิ่ง คนแอบมองอย่างเรารู้สึกดี ใจพองโต ยิ้มตามอย่างมีความสุขเหลือเกิน
เหมือนอยากหยุดเวลาไว้กับเรื่องราวและเหตุการณ์ดี ๆ ที่เกิดขึ้น กับช่วงเวลาผ่อนคลายแบบนี้ ประสบการณ์มีอารมณ์ร่วมที่ดี มีความสุขเล็ก ๆ น้อย ๆ ทุก ๆ วัน กับความงามของชีวิตรอบตัว
…
กิจกรรมที่เกิดขึ้นตรงหน้าเป็นไปตามวัย สอดคล้องกับพัฒนาการของเด็กปฐมวัย
คุณพ่อของหัสนาเห็นความเปลี่ยนแปลงของลูกที่มีความอดทน นิ่งมากขึ้น ใช้โทรศัพท์มือถือถ่ายภาพสวย และค้นหาสาระมากกว่าเดิม จึงเพิ่มพื้นที่เรียนรู้ พื้นที่ปลอดภัย พื้นที่ให้ลูกได้มีโอกาสเรียนรู้สิ่งใหม่ ให้เล่นอย่างเป็นอิสระกับครอบครัว มีความสนุกสนาน ไว้ใจ มีความสุข โดยชวนลูกทำแปลงผักสวนครัว ปลูกมะเขือ ถั่วฝักยาว แตงกวา ฟักทอง และปลูกข้าว ทำไร่
การเล่นไม่ใช่กิจกรรมฆ่าเวลาของเด็ก แต่เขาได้เรียนรู้ทักษะมากมาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งทักษะทางสังคมที่ต่อยอดไปเป็นการเรียนรู้ การแก้ไขปัญหา การคิดเชิงสร้างสรรค์ และการควบคุมอารมณ์ในระยะยาว
การเล่น คือ ความสุข
การเล่นอย่างมีความสุขเป็นสิทธิของเด็ก
การเล่น คือ พื้นฐานสำคัญในการดำเนินชีวิตของเด็ก
การเล่นจึงเป็น…ชีวิตของเด็ก
พื้นฐานการพัฒนาการเด็กประกอบไปด้วย Heart : จิตใจดี Head : เก่งคิด วิเคราะห์เป็น Hand:ใฝ่เรียน มีทักษะ Health:สุขอนามัยดี สุขภาพแข็งแรง และ Hi-tech : ทันสมัย ก้าวหน้า รู้เท่าทันเทคโนโลยี
การเล่นอิสระทำให้เด็ก ๆ สนุกสนาน มีส่วนร่วมออกแบบการเล่นด้วยตนเองผ่านสิ่งที่สนใจ เป็นกระบวนการเรียนรู้อย่างมีความสุขและเสริมสร้างพัฒนาการในทุกด้าน
ด้านร่างกาย การเคลื่อนไหวขณะเล่นจะทำให้กล้ามเนื้อทุกส่วนทำงานประสานกันได้ดี ส่งผลให้เกิดการพัฒนากล้ามเนื้อ
ด้านอารมณ์ ช่วยสร้างจิตใจที่ดีและปรับอารมณ์ของได้ เด็กจะรู้จักแก้ปัญหา คลายความเครียด วิตกกังวล
ด้านสังคม รู้แพ้ รู้ชนะ รู้อภัย เป็นทักษะทางสังคมที่สำคัญ เด็กจะได้ฝึกเมื่อได้เล่นกับเด็กคนอื่นๆ เรียนรู้การอยู่ร่วมกับผู้อื่น เรียนรู้ที่จะแบ่งปัน ถ้อยทีถ้อยอาศัย รู้จักการรอคอย ปรับตัวเพื่อให้อยู่ในกลุ่มเพื่อนได้อย่างมีความสุข
ด้านสติปัญญา เด็กได้มีโอกาสคิด สร้างสรรค์ แสดงความเป็นตัวของตัวเอง มีความคิดริเริ่มและเสริมพัฒนาการ ความเชื่อมั่นในตนเอง รวมทั้งส่งเสริมให้เกิดจินตนาการ รู้จักยืดหยุ่น
สิ่งเหล่านี้จะเป็นพื้นฐานในการพัฒนาให้เติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีศักยภาพต่อไป
…
“อัลฮัมดุลิ้ลลาฮฺ…น้องพบแมลงแปลกประหลาดที่สุดในโลกอีกแล้ว” สองคนอาหลาน หัสนาและเฟมิด้า หัวเราะร่วน วิ่งมาอย่างดีใจ นำมือถือมาให้ฉันดู ถามว่า “สัตว์ประหลาดตัวนี้คือ…อะไร”
“จักจั่นเขา…แมลงแสนพิสดาร” เพื่อนที่ชอบถ่ายภาพด้วยกันให้ฉายา “น้องอุล…อุลตร้าแมน”
จักจั่นเขาเป็นสมาชิกในอันดับที่ใหญ่และหลากหลายของแมลงที่เรียกว่าเฮมิปเทอรา ซึ่งรวมถึงเพลี้ยจักจั่นและจักจั่น เช่นเดียวกับแมลงอื่น ๆ ในอันดับนี้ จักจั่นเขามีส่วนปากสำหรับแทงก้านพืชแล้วดูดกินน้ำเลี้ยงภายใน มันมีท่อดูดอาหารลักษณะเหมือนเข็มที่ประกบกันสองท่อคล้ายกับยุง ท่อหนึ่งสำหรับดูดของเหลว อีกท่อหนึ่งสำหรับหลั่งน้ำลายซึ่งป้องกันน้ำเลี้ยงจับเป็นก้อน
เนื่องจากพวกมันมักกินน้ำเลี้ยงพืชชนิดเดียวตลอดชีวิต จักจั่นเขาส่วนใหญ่จึงไม่เป็นภัยคุกคามต่อพืชผลสำคัญทางเศรษฐกิจเท่าใดนัก แต่อาจแพร่โรคพืชอย่างน้อยหนึ่งโรค
ห้องเรียนธรรมชาติเป็นโลกกว้างของการเรียนรู้ใหม่ มีสิ่งแปลกใหม่ให้ได้เรียนรู้อยู่ตลอดเวลา ด้วยการบันทึกผ่านมือถือเครื่องเล็กแต่ทรงพลัง สร้างความประทับใจให้กัน ผูกพันซึ่งกันและกัน สองอาหลานต่างเป็นแรงบันดาลใจต่อกัน เปิดใจเรียนรู้ตลอดชีวิต มีความสุขในการถ่ายภาพสวยร่วมกัน
เราพร้อมที่จะออกไปสร้างคุณค่า แบ่งปัน ดูแล ช่วยเหลือ ส่งต่อ รับใช้ ทำประโยชน์ให้ผู้คน ผ่านการถ่ายภาพสวยด้วยมือถือ “สองเรา…ก้าวไปด้วยกัน” อย่างมีความสุขในทุกวัน
…
กิจกรรมดีๆ ของ “ค่ายนักเล่าความสุข” ปี 3 ร่วมสร้างสรรค์เรื่องเล่าความสุข และสังคมที่มีความสุข
- มูลนิธิเล็กประไพวิริยะพันธุ์
- นิตยสารสารคดี
- เพจความสุขประเทศไทย
- สสส.
