๏ พระยุทธอักขระไว้ นามยุทธ
สืบอักษรตราบสุด สี่สิ้น
นั่งสมาธิ์หัดถ์สัปรยุทธ เศียรอีก แข้งนา
เสมหะปทะต้นลิ้น ล่งล้างลำสอฯ
กรมหมื่นนุชิตชิโนรส
(ถอดความ) ฤๅษียุทธอักขระ ผู้เป็นที่มาของพยางค์ ยุทธ หนึ่งในสี่อักษร (ของนามกรุงอยุธยา) ใช้ท่านั่งขัดสมาธิ มือข้างหนึ่งดันศีรษะ มืออีกข้างดึงแข้ง เพื่อบรรเทาเสมหะในลำคอ
ยุทธอักขระ/ยุทอักขระ เป็นนามฤๅษีตนที่ ๒ ในสี่ตน ได้แก่ อัจนะคาวี-ยุทอักขระ-ทหะ-ยาคะ ที่ขอให้พระอินทร์นำพยางค์ต้นของชื่อตน (อะ-ยุท-ธะ-ยา) ไปรวมกับชื่อป่าทวาราวดีบริเวณนั้น ตั้งเป็นนามพระนครที่สร้างขึ้นใหม่ว่า “กรุงศรีอยุธยาทวาราวดี” ซึ่งต่อไปจะเป็นเมืองของพระราม ดังในบทละคร “รามเกียรติ์” ฉบับพระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ ๑ กล่าวว่า
๏ เมื่อนั้น
ทั้งสี่พระดาบสพรตกล้า
ได้ฟังโกสีย์ก็ปรีดา
จึ่งว่าป่านี้ประเสริฐนัก
ชื่อทวารวดีพนาสณฑ์
ต้นฉัตรพระศุลีเป็นหลัก
อยู่บูรพาหน้าศาลเทพารักษ์
ต้องด้วยลักขณาธานี
รูปจะบอกนามเมืองไว้
ให้เป็นมงคลเฉลิมศรี
จงเอาสมญาป่านี้
กับนามเราทั้งสี่ประสมกัน
เรียกว่ากรุงศรีอยุธยา
ทวาราวดีเขตขัณฑ์
จะเป็นที่สามโลกอภิวันท์
พระเกียรตินั้นจะทั่วแดนไตร ฯ
…
บทความชุด “ตามรอยฤาษีดัดตน” มีต้นทางจากหนังสือ ฤาษีดัดตน มรดกภูมิปัญญาจากบรรพชน โดยตัดทอนและปรับเนื้อหาใหม่ให้เหมาะกับการเผยแพร่ในสื่อออนไลน์ รวมถึงเสริมบางประเด็นที่มีข้อมูลใหม่ หรือข้อคิดเห็นเพิ่มเติมภายหลังจากที่หนังสือตีพิมพ์แล้ว
ฤาษีดัดตน มรดกภูมิปัญญาจากบรรพชน
รางวัลชมเชย กลุ่มหนังสือสวยงาม จากการประกวดหนังสือดีเด่น ประจำปี พ.ศ. ๒๕๖๕ ของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.)
เรื่อง : ศรัณย์ ทองปาน / จิตรกรรมดิจิตัล : สุทธิชัย ฤทธิ์จตุพรชัย
สำนักพิมพ์เมืองโบราณ ๒๕๖๔
ปกแข็ง ๑๘๔ หน้า ๖๙๐ บาท
จากต้นฉบับลายเส้นฝีมือชั้นครูสมัยรัชกาลที่ ๓ อายุเกือบสองศตวรรษ คลี่คลายด้วยเทคโนโลยีดิจิตัล สอดประสานกับฝีมือศิลปินร่วมสมัย ก่อกำเนิดเป็นภาพจิตรกรรมไทยฤๅษีดัดตนชุดใหม่ที่งามวิจิตรทั้ง ๘๐ ท่า รวบรวมไว้อย่างครบครันในรูปเล่มหนังสือปกแข็ง ฤๅษีดัดตน มรดกภูมิปัญญาจากบรรพชนโดยสำนักพิมพ์เมืองโบราณ ตีพิมพ์คู่กับคำโคลงประจำภาพสำนวนดั้งเดิม และการถอดความเป็นภาษาปัจจุบัน พร้อมบทนำเสนอการศึกษาประวัติศาสตร์และความสืบเนื่องขององค์ความรู้ อันนับเนื่องเป็นหนึ่งใน “มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ”
สั่งซื้อหนังสือ
