เรื่อง : วรรณิดา มหากาฬ
ภาพ : พระจันทร์เสี้ยวการละคร

19.00 นาฬิกา
ย่ำค่ำวันศุกร์ที่เหล่าคนละครรุ่นใหญ่ รุ่นกลาง และรุ่นใหม่กว่า 30 ชีวิตมารวมตัวกันในคาเฟ่และที่พักสไตล์ Airbnb อย่าง Bedtime Storeys
พวกเขามาทำอะไร ?
เป็นคำถามที่ผู้เขียนในฐานะนักแอบย่องสังเกตการณ์อย่างไม่แนบเนียนได้รู้คำตอบจากการเชื้อเชิญของสินีนาฏ เกษประไพ โปรดิวเซอร์และหนึ่งในผู้นำกระบวนการครั้งนี้
“เทศกาลละคร 24 ชั่วโมง”
ทำให้ผู้เขียนรีบตอบรับและมุ่งหน้าสู่ถนนเจริญรัถด้วยคำถามที่ยังอยู่ในหัวว่าพวกเขาจะทำอย่างไร ทำได้จริงๆหรือไม่
เทศกาลละคร 24 ชั่วโมงหรือ 24hr Play Festival 2025 โดยพระจันทร์เสี้ยวการละครเป็นเทศกาลที่ถูกจุดประกายมาจากคุณอรดา ลีลานุช หนึ่งในสมาชิกกลุ่มพระจันทร์เสี้ยวการละครที่เคยเข้าร่วมเทศกาลละครลักษณะนี้จากต่างประเทศ หลังการกลับมาประเทศไทยสมาชิกกลุ่มพระจันทร์เสี้ยวการละครจึงได้รับแรงบันดาลใจลองนำกระบวนการมาปรับและจัดเทศกาลนี้ขึ้นเนื่องจากมองว่าน่าจะเป็นอีกหนึ่งเวทีที่นักการละครจะได้เล่น ได้ฝึก ได้ทดลองสร้างสรรค์งานด้วยกัน
ครั้งแรกและครั้งที่สองในปี 2557 และ 2558 จัดกระบวนการและแสดงที่โรงละครพระจันทร์เสี้ยว สถาบันปรีดี พนมยงค์ ตามด้วยในปี 2561 หลังการโยกย้ายของพระจันทร์เสี้ยวการละครเทศกาลนี้ได้กลับมาจัดอีกครั้งที่ Buffalo Bridge Gallery ต่อมาปี 2563-2564 กลุ่มละครพาร์ทไทม์เธียร์เตอร์สนใจอยากเปิดเวทีทดลองจึงขอนำกระบวนการและจัดเทศกาลนี้ขึ้นที่จังหวัดเชียงใหม่
ห่างหายไปหลายปี เมื่อได้รับการสนับสนุนจาก Bedtime Storeys และมีจตุรชัย ศรีจันทร์วันเพ็ญ ผู้เขียนบทและนักการละครที่เคยเข้าร่วมกระบวนการตั้งแต่ครั้งแรกคิดถึงเทศกาลนี้จึงได้ชักชวนพระจันทร์เสี้ยวกลับมาทำ เทศกาลละคร 24 ชั่วโมงจึงเกิดขึ้นอีกครั้ง


21.00 นาฬิกา
เมื่อเลขบนหน้าปัดนาฬิกาดิจิทัลบอกเวลาสามทุ่มตรง เหมือนเป็นการกดปุ่ม “Start” ของเหล่าคนทำละคร
สินีนาฏและจตุรชัยกล่าวต้อนรับสั้นๆ อธิบายที่มาที่ไปของเทศกาลละครครั้งนี้ก่อนจะให้ทุกคนแนะนำตัวและตำแหน่งที่มาทำตามด้วยการจับฉลาก
นี่เป็นความน่าตื่นเต้นของละคร 24 ชั่วโมง เพราะเหล่าคนละครที่มารวมตัวกันนั้นไม่มีใครรู้ว่าจะได้ทำงานกับใคร ทำละครเรื่องอะไร และในครั้งนี้ที่พิเศษไปกว่าครั้งไหนคือยังไม่ทราบว่าสถานที่แสดงคือที่ใด
ไม่รวมถึงผู้ชมที่จับจองบัตรเข้ามาจนเนืองแน่นไว้แล้วว่า…จะได้ดูละครเรื่องอะไร
นักเขียนบทละครจับฉลากผู้กำกับการแสดง
ผู้กำกับการแสดงจับฉลากจำนวนผู้ที่จะมาเป็นนักแสดงและรายชื่อนักแสดง
นักแสดงจับฉลากสิ่งของที่ใช้ประกอบฉากรวมถึงสถานที่สำหรับแสดงที่แบ่งไปตามจุดต่างๆใน Bedtime Storeys
กระบวนการดำเนินไปพร้อมเข็มนาฬิกาที่ไม่หยุดนิ่ง
เมื่อได้ทีมงานละครของตัวเองก็ถึงเวลาส่งตัวนักเขียนทั้งหมดขึ้นห้องเขียนบทละคร พวกเขาจะใช้เวลาตลอดคืนวันศุกร์จนถึงเช้าวันเสาร์เพื่อสร้างสรรค์บทละครสั้นตามโจทย์ที่ได้รับ




07.00 นาฬิกา
เช้าวันใหม่ การติดตามผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ทำให้รู้ว่าบทละครอุ่นๆกำลังพร้อมเสิร์ฟ ในเช้านี้นักเขียนบทละครจะส่งไม้ต่อให้กับผู้กำกับการแสดงเพื่อทำงานกับตัวบทและนักแสดง ไม่ว่าจะเป็นการอ่านบทละครครั้งแรก การตีความบทละครและตัวละคร เริ่มกระบวนการซ้อมจนกระทั่งเลขหน้าปัดนาฬิกาขยับไปบอกเวลาบ่ายสามโมงตรง เหล่าทีมละครจะซ้อมแสดงแบบเหมือนจริงเพื่อให้ทีมออกแบบแสงได้ทำงานต่อ เรียกได้ว่าเป็นการทำละครที่ร่วมกันสร้างสรรค์ต่อกันทีละทอด
อีกไม่นานเวลาจะบรรจบครบ 24 ชั่วโมง
ถึงตรงนี้ ผู้เขียนที่แอบย่องไปเป็นนักสังเกตการณ์ผันตัวมาเป็นผู้ชม เฝ้ารอเวลาประตูคาเฟ่เปิดต้อนรับ
เป็นความน่าตื่นเต้นที่คาดเดาไม่ได้ว่าหลังประตูกระจกใสเราจะได้เจอกับละครเรื่องอะไรบ้าง
ในมุมของคนทำงานเองก็คงเป็นความท้าทายอย่างมาก
ผู้เขียนหลบมุมมาคุยกับสินีนาฏ เธอเล่าว่านี่เป็นการทำงานละครภายใต้โจทย์และโจทย์ที่ท้าทายที่สุดก็คือเวลาจำกัดเพียง 24 ชั่วโมง แน่นอนว่าน่าตื่นเต้นในขณะเดียวกันก็เป็นสิ่งที่ท้าทายกดดัน เหล่าคนละครจะต้องมาร่วมกันทำความรู้จัก ทำความเข้าใจเพื่อสร้างสรรค์งาน
ในมุมมองของผู้นำกระบวนการ ความท้าทายกดดันนี้จะทำให้คนทำงานก้าวข้ามข้อจำกัด เปิดประตูของความเป็นไปได้ เป็นการทำงานที่คนทำละครจะได้ค้นหาศักยภาพภายในเฉพาะตัว ด้วยความเชื่อมั่นว่าทุกคนมีของ มีเครื่องมืออยู่ในตัวที่บางทีอาจหลงลืม ไม่มั่นใจ หรือไม่รู้ว่าเครื่องมือเหล่านั้นพร้อมใช้หรือไม่
“กระบวนการที่โจทย์ของเวลาเป็นข้อจำกัดจะช่วยผลักให้ประตูเหล่านั้นของคนทำงานเปิดกว้างออกไป”



18.00 นาฬิกา
ประตูกระจกใสเปิดรอต้อนรับผู้ชม
และคงเป็นภาพไม่คุ้นตาสำหรับผู้ได้รู้จักเทศกาลละคร 24 ชั่วโมงเป็นครั้งแรก เพราะหลังบานกระจกใสเหล่านักแสดงนั่งทำสมาธิให้เราได้เห็นกันเต็มตา ทีมงานเบื้องหลังยังคงติดตั้งอุปกรณ์บางอย่างอย่างขะมักเขม้น เป็นความใกล้ชิดที่เปิดให้ผู้ชมได้เห็นกระบวนการบางส่วนและร่วมลุ้นไปกับทีมงานให้ละคร 24 ชั่วโมงดำเนินและจบลงภายในเวลาที่กำหนด
เลยเวลาหนึ่งทุ่มตรงมาเล็กน้อย
เวลาเริ่มการแสดงจริงคาดเคลื่อนไปจากที่ทีมงานตั้งใจไว้
แต่นั่นไม่เป็นปัญหาของผู้ชมที่ตั้งตารอ
หลังบทสนทนาสั้นๆของทีมงานกับคนดู พวกเขาเริ่มละครเรื่องแรกกันที่เคาน์เตอร์บาร์ในคาเฟ่ เมื่อจบก็ขยับย้ายไปยังบันไดหนีไฟเป็นสถานที่ของเรื่องที่สอง ก่อนจะพาขึ้นบันได 5 ชั้นไปยังดาดฟ้าของเรื่องที่สาม ลงมาที่ห้องแม่บ้านของโรงแรมเพื่อดูการแสดงเรื่องที่สี่ และพาคนดูกลับมายังจุดสุดท้ายที่ใกล้กับจุดเริ่มต้นดูละครเรื่องที่ห้า เป็นการปิดฉากเทศกาล 24 ชั่วโมงในครั้งนี้

20.40 นาฬิกา
จำได้ไม่แน่นอนนัก แต่คือช่วงเวลาที่ละครจบลง
5 เรื่อง 5 รส ที่พาคนดูแตกหน่อความคิดออกไปในหลากหลายประเด็นในเวลาอันสั้น
“ในร้านกาแฟ”
เขียนบท : อรดา ลีลานุช
ผู้กำกับ : สายฟ้า ตันธนา
นักแสดง : เศรษฐ์สิริ นิรันดร, ปุณิกา หรั่งฉายา, ศรัณย์ภัทร เอี่ยมสุโร, ภคพล ที่พัก
“สู้สุดใจยัยเช็ดถู”
เขียนบท : ปวริศร กิจวานิชรุ่งเรือง
ผู้กำกับ : ธันย์รัตนราม ชีพนุรัตน์
นักแสดง : ศุภิสรา วันชาญเวช, ธนกฤต การะมัด, ณัฐวุฒิ เมืองมูล
“ดาดฟ้าฮาเฮ”
เขียนบท : นภัค ไตรเจริญเดช
ผู้กำกับ : ภูมิภัทร ปัญญาภู
นักแสดง : คานธี วสุวิชย์กิต, วัฒนชัย ตรีเดชา
“พวกเราซื้อปลาหมึกยักษ์มาจากดาร์คเว็บ”
เขียนบท : ปานมาศ ทองปาน
ผู้กำกับ : ศรายุทธ ศรีงาม
นักแสดง : กวินธร แสงสาคร, ภคมน ดาระปรารมภ์
“ประติมากรรมกระดาษ”
เขียนบท : ธนพนธ์ อัคควทัญญู
ผู้กำกับ : สวนีย์ อุทุมมา
นักแสดง : เชษฐพัทธ์ เขื่อนแก้ว, ณิชา รอดอนันต์, พริมรติ เภตรากาศ
ก่อนจะครบ 24 ชั่วโมง วงสะท้อนแลกเปลี่ยนความรู้สึกนึกคิดของผู้ชมจึงเกิดขึ้น
“แม้จะเป็นละครที่เกิดขึ้นใน 24 ชั่วโมง แต่ก็มีความสนุก ทุกเรื่องมีข้อคิดที่เชื่อมโยงกับประเด็นสังคมให้ได้คิดตามทั้งหมดเลย” หนึ่งในผู้ชมที่ได้รับชมละคร 24 ชั่วโมงครั้งแรกบอกเล่าความรู้สึกให้กับทุกคนได้ฟัง
คล้ายเป็นเครื่องยืนยันว่าพวกเขาทำสำเร็จ
ไม่ใช่เพียงภายในเวลาที่กำหนด แต่ยังสะท้อนให้เห็นว่ากระบวนการละครลักษณะนี้นอกจากจะเป็นกระบวนการที่ดึงศักยภาพภายในเฉพาะตัวของคนทำงานออกมาแล้ว เหล่าคนละครยังได้ค้นพบบางอย่าง กลั่นกรอง ปลุกปั้น และสื่อสารให้ผู้ชมได้ขบคิดหาคำตอบต่อไป
—
ขอขอบคุณ : COZOMIA Performing Arts Archive ในการสนับสนุนการค้นคว้าข้อมูล
ขอขอบคุณ : พระจันทร์เสี้ยวการละคร ในการเอื้อเฟื้อข้อมูล