Page 176 - Skd 361-2558-03
P. 176
One Ton ประสบการณ ์ การเดนิ ทาง
มมุ มอง ความคดิ
วนั ชยั ตันตวิ ิทยาพทิ ักษ์
ของผคู้ รำ่� หวอดงานสารคดี
vanchaitan@yahoo.com มาร่วม ๓๐ ปี
““SFraevee AAnnwwaarr””
ทุกครั้งที่จะเดินทางไปสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ เพ่ือนผู้ ไมเ่ คารพประเพณ ี วฒั นธรรม และวถิ ชี วี ติ ของคนมสุ ลมิ ทำ� ใหค้ วาม
ขัดแย้งบานปลาย ยังไม่รวมการแสวงหาผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ
ทราบขา่ วจะแสดงความหว่ งใยวา่ “ระวงั อนั ตราย ดแู ลตวั เองดว้ ยนะ” เช่น สินค้าเถ่ือน นำ�้ มันเถื่อน ยาเสพติด ที่หากินกับการทำ� สงคราม
ภาพการรบั รขู้ องผอู้ ยหู่ า่ งไกลเหตกุ ารณม์ กั มองวา่ ดนิ แดนแหง่ นี ้ กลางเมืองนี้
คงเตม็ ไปดว้ ยเสยี งระเบดิ ควนั ไฟ และรา่ งของผบู้ าดเจบ็ และเสยี ชวี ติ การจดั งานครง้ั นเี้ พอ่ื เปน็ การเปดิ พน้ื ทใี่ หท้ กุ ภาคสว่ น ทงั้ รฐั บาล
จากความขดั แยง้ ทางการเมอื งและความเชอื่ อนั ฝงั รากลกึ มานาน ทงั้ ทหาร ตำ� รวจ ภาคประชาชน และกลมุ่ คนทมี่ คี วามเหน็ ตา่ ง ไดแ้ สดง
ยงั รนุ แรงมากข้นึ ในรอบ ๑๐ กวา่ ปีทผ่ี ่านมา ความเหน็ พดู คุยเพ่อื ปูทางไปสู่การแสวงหาสันตภิ าพ
นกแอร์ทะยานข้ึนจากสนามบินดอนเมืองมุ่งหน้าสู่หาดใหญ ่ เพราะจะช้าหรือเร็ว สงครามส่วนใหญ่ก็จบลงท่ีโต๊ะเจรจา
ในบ่ายวันศุกร์ การจราจรทางอากาศคับค่ังมาก ผู้โดยสารเต็มล�ำ สนั ติภาพ
พนกั งานตอ้ นรบั ตวั เลก็ ๆ ทำ� งานดว้ ยความเหนด็ เหนอ่ื ย เขน็ รถแจก
อาหารวา่ ง พอกนิ เสรจ็ ผมขยำ� ถงุ กระดาษดว้ ยความเคยชนิ แตพ่ ลนั ผมนง่ั ฟงั การแสดงความเหน็ ของกลมุ่ บคุ คลหลายฝา่ ย สว่ นใหญ่
เหลือบไปเห็นฝร่ังสองสามีภรรยาท่ีน่ังข้างๆ บรรจงพับถุงกระดาษ เปน็ ญาตผิ เู้ สยี ชวี ติ ในเหตกุ ารณค์ วามไมส่ งบ แตน่ ง่ั ฟงั เปน็ พเิ ศษเมอ่ื
อย่างเรียบร้อยและวางไว้บนโต๊ะรอพนักงาน
มาเกบ็ ไดย้ นิ หญงิ สาวคนหนึ่งอา่ นบทกวี
“ขอความสนั ตจิ งมแี ดท่ ุกทา่ น
หลังทักทายกัน เขาให้ค�ำตอบว่าพับถุง วันสื่อสันติ (ท่ีมองเห็น) ภาพและจับ
กระดาษเผื่อให้คนหลงั เก็บไปใชต้ อ่
ต้องไม่ได้
แต่ลึกไปกว่านั้นผมเห็นความละเอียด กระบวนการยุติธรรมมีอยู่จริงหรือไม่
ความอ่อนโยนในหัวใจ ต่างจากผม มีแต่ขยะ
ในหวั ใจและมกั งา่ ย ในโลกนี้
เพื่อความยุติธรรมยังพ่ึงพิงได้หรือเปล่า
ละอายใจจริงๆ
จากสนามบินหาดใหญ่เรามุ่งหน้าไป ในสงั คมไทย
ปัตตานี ระหว่างทางเห็นชัดว่าด่านตรวจของ เพอ่ื สทิ ธมิ นษุ ยชนจะเกิดขึ้นได้อยา่ งไร
ทหารตำ� รวจมถี ม่ี าก แตก่ ารตรวจไมไ่ ดเ้ ขม้ ขน้ เมื่อผู้มีอ�ำนาจยังมองเพื่อนมนุษย์เป็น
นัก ไม่ถึง ๒ ชั่วโมงเราก็เข้าร่วมงาน “วันสื่อสันติภาพชายแดนใต้/
ปาตานี ครั้งท่ี ๒ สันติ (ที่มองเห็น) ภาพ” ที่คณะวิทยาการสื่อสาร ผูอ้ ่นื ทีแ่ ตกตา่ ง
มหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี (ม.อ. ปัตตานี) จัด ความหวังความฝันลมๆ แล้งๆ จะแล้งอีกนานเพียงใดใคร
โดยศูนย์เฝ้าระวังสถานการณ์ภาคใต้ ร่วมกับเครือข่ายองค์กรภาค
ประชาสังคมในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยมีผู้เข้าร่วมงาน ตอบไดบ้ า้ ง
ประมาณ ๘๐๐ คน การตีกรอบถูกขีดเส้นใหแ้ คบลง
ผมได้ความรู้เพิ่มขึ้นและหายสงสัยว่าท�ำไมเขาจึงใช้ช่ืองานว่า แล้วเราจะอยอู่ ยา่ งไรท่ามกลางผู้คนเพิ่มจ�ำนวนมากขน้ึ
ปาตานี เปดิ ปากปกป้องสิทธกิ ห็ าว่าต่อตา้ นไม่ทำ� ตาม
เมื่อได้ค�ำตอบว่า ปัตตานีเป็นช่ือที่ทางการเรียกจังหวัดปัตตาน ี ศึกษาหาความรู้เพื่อช่วยเหลือตนเองและครอบครัวก็ถูกมองว่า
แต่ปาตานีเป็นชื่อรัฐซึ่งในอดีตเป็นอาณาจักรเก่าแก่ มีอาณาบริเวณ
ครอบคลมุ พน้ื ทใี่ นจงั หวดั ปตั ตาน ี นราธวิ าส และยะลา กอ่ นกลายเปน็ ไม่รักชาติ
ส่วนหนง่ึ ของรัฐไทยในสมัยรตั นโกสนิ ทร์ แล้วเราจะมชี วี ิตปลอดภยั ไดอ้ ย่างไร
ความขัดแย้งท่ีผ่านมาตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน ส่วนหน่ึงมาจาก ได้โปรดส่งคนื ความสขุ ความยตุ ธิ รรมมาใหเ้ ราดว้ ยเถดิ
ความพยายามแยกตวั จากรฐั ไทย ในฐานะทคี่ นแถวนเ้ี คยมอี าณาจกั ร ฉันเกิดท่ีน่ี โตท่ีน่ี ฉันยังคงอยู่ท่ีน่ีชายแดนใต้ดินแดนแห่งนี้ท่ ี
ของตัวเอง ประกอบกับการปฏิบัติการของเจ้าหน้าท่ีรัฐซ่ึงอาจ
นา่ อยสู่ ำ� หรบั ฉนั
จนมาถงึ พ.ศ. ๒๕๔๗ ฉนั คดิ ฉนั ตงั้ คำ� ถาม ฉนั สงสยั ฉนั กงั วล
มันเกดิ อะไรข้นึ กบั บ้านของฉนั
จนวนั น ี้ พ.ศ. ๒๕๕๘ ๑๑ ป ี สง่ิ ทเี่ ปน็ ขอ้ กงั ขายง่ิ สบั สนยงั คงอย ู่
174 มีนาคม ๒๕๕๘
