Click here to visit the Website
กลับไปหน้า สารบัญ
จั บ ต า ธุ ร กิ จ ก า ร พ นั น ต่ า ง ช า ติ
และการพนันในประเทศไทย
จักรพันธุ์ กังวาฬ : รายงาน/ ภาพ : สกล เกษมพันธุ์ 

จับตาธุรกิจการพนันต่างชาติ และการพนันในประเทศไทย

    ในยุคปัจจุบัน ดูเหมือน "การพนัน" ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของสังคมไทยอย่างแนบแน่น เครือข่ายเจ้ามือหวยใต้ดินแพร่กระจายอยู่ทุกท้องถิ่น พร้อมผู้เล่นจำนวนมหาศาลทุกระดับชั้น บ่อนกาสิโนขนาดใหญ่กระจายรอบพรมแดนในประเทศเพื่อนบ้าน จนหลายฝ่ายเริ่มกลับมาพูดถึงความเป็นไปได้ ในการตั้งบ่อนกาสิโนถูกกฎหมายในเมืองไทย เพื่อป้องกันเงินรั่วไหลออกนอกประเทศ ในเทศกาลฟุตบอลชิงแชมป์แห่งชาติยุโรปครั้งล่าสุดช่วงเดือนมิถุนายนนี้ ประมาณกันว่าจะมีเงินแทงพนันหมุนเวียนกว่า ๕ หมื่นล้านบาท และรายได้ที่เกิดจากการพนันต่าง ๆ ทั่วประเทศไทย อาจมีมูลค่าสูงถึง ๓๖๐,๐๐๐ ล้านบาท

      สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) เป็นอีกหน่วยงานหนึ่งที่ตระหนักถึงผลกระทบจากการพนัน ที่จะมีต่อสังคมไทย จึงได้จัดงานแถลงข่าวเรื่อง "อุตสาหกรรมการพนัน : ไทย อังกฤษ สหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย และมาเลเซีย" ขึ้น ณ ห้องประชุม ๑ สกว. เมื่อวันที่ ๗ มิถุนายนที่ผ่านมา โดย ศาสตราจารย์ ดร. ผาสุก พงษ์ไพจิตร เมธีวิจัยอาวุโส สกว. พร้อมคณะผู้วิจัยประกอบด้วย รองศาสตราจารย์ ดร. กนกศักดิ์ แก้วเทพ และผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. นวลน้อย ตรีรัตน์
    ทีมวิจัยได้ตระเวนศึกษาหาความรู้ เกี่ยวกับการบริหารจัดการบ่อนกาสิโนจากหลายประเทศ ทั้งสหรัฐอเมริกา อังกฤษ ออสเตรเลีย มาเลเซีย และประเทศไทย เพื่อเปรียบเทียบและทำความเข้าใจ กับความซับซ้อนของการบริหารจัดการบ่อนกาสิโน 
    ศ. ดร. ผาสุก กล่าวถึงรูปแบบกาสิโนแต่ละประเทศว่า "มีหลาย ๆ ประเทศยอมรับความจริงว่า คนชอบเล่นการพนัน จึงอนุญาตให้เปิดบ่อนกาสิโนได้ถูกต้องตามกฎหมาย อย่างประเทศอังกฤษ นโยบายในเรื่องนี้ก็คือ จัดให้มีการเล่นการพนัน เพียงเพื่อสนองคนที่เล่นอยู่แล้ว แต่ไม่ต้องการขยายตลาด ดังนั้นที่อังกฤษเปิดให้มีการเล่นการพนันได้ แต่จำกัดเรื่องการโฆษณา ไม่อนุญาติให้ตกแต่งร้านรับแทงพนัน หรือกาสิโนให้ฟู่ฟ่าเหมือนลาสเวกัส นี่คือปรัชญาของอังกฤษ ซึ่งก็สามารถควบคุมจำนวนนักพนันไว้ได้ ที่น่าสนใจเราพบว่า อังกฤษมีกฎหมายให้ความคุ้มครองสิทธิชุมชนต่างๆ สูงมาก ก็คือว่า ถ้ามีบริษัทการพนัน ต้องการเปิดสถานกาสิโน หรือสถานรับแทงพนันขึ้นมาใหม่ในชุมชนใดชุมชนหนึ่ง จะต้องได้รับความเห็นชอบจากชุมชนนั้นเสียก่อน"
    กรณีนี้เราพบว่าแตกต่างจากสหรัฐอเมริกาโดยสิ้นเชิง รัฐบาลสหรัฐถือว่า อุตสาหกรรมการพนันเป็นธุรกิจรูปแบบหนึ่ง ที่เจ้าของกิจการสามารถใช้มาตรการทุกรูปแบบ ดึงดูดลูกค้าเข้ามาใช้บริการให้มากที่สุด เพราะฉะนั้น บ่อนการพนันที่สหรัฐอเมริกา โดยเฉพาะที่ลาสเวกัส จึงดูฟู่ฟ่าตระการตา อย่างไรก็ตาม ประเทศสหรัฐอเมริกากำลังประสบปัญหา จำนวนนักพนันเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว จากปรัชญาของเขาที่เป็นเสรีนิยม"
    ในประเทศออสเตรเลีย ปรัชญาอยู่ระหว่างกลาง ออสเตรเลียถือว่า" ธุรกิจการพนันเป็นอุตสาหกรรมอย่างหนึ่ง แต่จำกัดจำนวนบ่อนกาสิโน ในขณะนี้ รัฐหนึ่งจะมีบ่อนกาสิโนได้แห่งเดียว แต่เมื่อได้รับใบอนุญาติให้ตั้งบ่อนแล้ว ก็สามารถจะทำการโฆษณา หรือโปรโมชั่นได้ ออสเตรเลียกำลังประสบปัญหาจำนวนนักพนันเพิ่มขึ้น และจำนวนเงินที่ใช้จ่ายในการพนัน คิดเป็นร้อยละของรายได้ประชาชนก็เพิ่มขึ้นด้วย"
      ศ.ดร.ผาสุกมีข้อสรุปว่า ข้อค้นพบที่สำคัญบางประการในการศึกษาคือ ๑.บ่อนกาสิโนเป็นธุรกิจข้ามชาติขนาดยักษ์ ๒.ตัวธุรกิจเองมิได้สร้างรายได้ใหม่ แต่เป็นการถ่ายโอนรายได้จากกลุ่มหนึ่งไปอีกกลุ่มเท่านั้น ถ้าเปิดในย่านชุมชนและบริหารจัดการไม่ดี จะส่งผลเสียกับธุรกิจรายย่อยรอบข้าง คือดึงเงินใช้จ่ายออกจากธุรกิจรายย่อยสู่บ่อนการพนัน และมีกรณีราคาที่ดินในละแวกต่ำลงด้วย ๓.ธุรกิจการพนันมีผลเสมือนภาษีคนจน ผู้สนับสนุนการเปิดบ่อนถูกกฎหมาย มักพูดถึงแต่การดึงดูดนักพนันกระเป๋าหนัก แต่ในความเป็นจริง บ่อนกาสิโนทำรายได้เป็นกอบเป็นกำ จากนักพนันรายย่อย ที่เข้ามาเล่นตู้เกมส์มากกว่า ซึ่งส่วนใหญ่เป็นคนงานระดับล่าง รายได้น้อย และ ๔.การเปิดบ่อนถูกกฎหมายเพิ่มจำนวนนักพนันทุกกรณี ที่สำคัญคือผู้ติดการพนันชะงัดที่สุดคือรัฐบาล เพราะในช่วงเศรษฐกิจตกต่ำ คนเล่นพนันไม่ลดลงมากนัก ภาษีรายได้การพนันจึงมักกลายเป็นแหล่งรายได้รัฐที่สำคัญ ทำให้รัฐอยากจะขยายกิจการไปเรื่อยๆ ขณะเดียวกันก็จะมีนักธุรกิจล๊อบบี้อยู่เบื้องหลัง
    สำหรับการพนันในประเทศไทย คณะผู้วิจัยมีความเห็นว่า สลากกินแบ่งรัฐบาลหรือล็อตเตอรี่ และหวยใต้ดิน เป็นการพนันที่ควรได้รับการพิจารณาด้านนโยบายและการจัดการเป็นอันดับแรก เพราะมีคนเล่นเป็นจำนวนมหาศาล
    "เรามีข้อเสนอให้พิจารณาก็คือ ขณะนี้เรามีสลากกินแบ่งรัฐบาลอยู่แล้ว แต่มิได้มีระบบบริหารจัดการอย่างมีประสิทธิภาพเพียงพอ และยังไม่สามารถสนองความต้องการของผู้ซื้อ ดังนั้นจึงพบว่า หวยใต้ดินมีปริมาณวงเงินรายได้ มากกว่ารายได้ของสลากกินแบ่งรัฐบาลสองเท่ากว่า คือเราประเมินว่า รายได้ของหวยใต้ดินมีมูลค่าประมาณสองแสนล้านบาทต่อปี ขณะทีสลากกินแบ่งรัฐบาลมีรายได้สี่หมื่นล้านบาทต่อปี"
    ทุกวันนี้เราได้ปล่อยให้หวยใต้ดินแพร่ขยายไปทุกอณูของสังคม แล้วเจ้ามือหวยใต้ดินเข้าไปมีโอกาศ มีอิทธิพลต่อนักการเมือง ต่อการรณรงค์หาเสียงเลือกตั้ง ต่อการส่งคนสมัคร ส.ส. ต่อนโยบายของรัฐบาลด้วย ดังนั้นเราจึงมีความเห็นว่า ควรจะปฏิรูประบบสลากกินแบ่ง ควรมาช่วยกันคิดว่าจะทำอย่างไร จึงจะนำเงินจำนวนมหาศาลที่วนเวียนอยู่กับธุรกิจหวยใต้ดินนี้มาช่วยสังคม หรือกลับคืนสู่สังคมได้ แทนที่จะให้มันตกไปอยู่ในมือของเจ้ามือหวย ตำรวจจำนวนหนึ่ง ข้าราชการจำนวนหนึ่ง นักการเมืองจำนวนหนึ่ง แล้วก็อิทธิพลท้องถิ่นจำนวนหนึ่ง"
    ข้อเสนออีกข้อที่ตามมาก็คือ เราไม่เชื่อว่ารัฐบาลจะมีประสิทธิภาพ ในการบริหารระบบสลากกินแบ่งแห่งชาติ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เราไม่เชื่อว่ารัฐบาลจะแข่งกับเครือข่ายของหวยใต้ดินได้ เราจึงมีข้อเสนอในแปรรูปสลากกินแบ่ง โดยให้เอกชนเข้ามาทำ แล้วโดยส่วนตัวดิฉันคิดว่า ต้องให้บริษัทเดียวด้วย แต่แน่นอนกระบวนการคัดเลือก จะต้องมีความโปร่งใสอย่างสูง"ศ.ดร.ผาสุกกล่าว
    ขณะที่ ผศ.ดร.นวลน้อย ตรีรัตน์ พูดถึงการเล่นพนันฟุตบอลของเมืองไทยยุคนี้ว่า การสื่อสารทันสมัยมีส่วนทำให้การเล่นพนันบอลแพร่หลายยิ่งขึ้น อีกทั้งรูปแบบการเล่นก็หลากหลายยิ่งขึ้น
    "การพนันฟุตบอลเป็นการพนันที่ไร้พรมแดน หัวใจที่สำคัญคือการสื่อสารที่ทันสมัย มีการถ่ายทอดสดทุกแม็ทช์การแข่งขัน การพนันฟุตบอลในประเทศไทยยุคนี้จึงเฟื่องฟูมาก"
    ถึงวันนี้ตลาดการพนันฟุตบอลขยายตัวมาก จากเดิมคนเล่นส่วนใหญ่เป็นคนชั้นกลาง เป็นคนมีการศึกษา เป็นพนักงานออฟฟิศ อาจเป็นคนของรัฐด้วย เพราะพนันบอลไม่ใช่เรื่องโชคลาง เป็นเรื่องของข่าวสารข้อมูลและการวิเคราะห์ แต่ในปัจจะบันไม่เกินสองปีมานี้ ได้เกิดการพนันบอลรูปแบบใหม่ขึ้นมา คือ คือแทงพนันเป็นชุดหรือเรียกว่าฟุตบอลพูล ในหนึ่งสัปดาห์มีรายการว่าคู่ไหนแข่งบ้าง แล้วก็แจกจ่ายออกไปให้แทง การแทงแต่ละคู่ไม่ต้องใช้เงินเยอะ แล้วแทงได้หลายคู่ เพราะฉะนั้นจึงไม่น่าประหลาดใจ ที่ปัจจุบันการพนันบอลได้แพร่กระจายไปสู่คนรายได้น้อย และเยาวชน และกระจายไปสู่ชนบทมากขึ้น"
    จากการวิเคราะห์เราพบว่า รูปแบบการพนันฟุตบอล โดยผ่านระบบฟุตบอลพูล มีแนวโน้มใกล้เคียงกับหวยใต้ดิน คือเขาทำแบบเดียวกัน พิมพ์ออกมาว่ามีกี่คู่ ในแต่ละคู่มีอัตราต่อรอง แพ้ ชนะ เสมอ เวลาคนแทงก็จะจดรายละเอียดลงไป ใครเล่นคู่ไหนเพื่อเป็นหลักฐานในการรับเงิน แล้วต้องจ่ายเงินก่อน เหมือนเวลาไปแทงหวยใต้ดิน กิจกรรมตรงนี้กำลังเฟื่องฟูมากในต่างจังหวัด ที่กรุงเทพฯมีเป็นบางจุด แล้วเจ้ามือก็มีแนวโน้มว่าจะเป็นรายใหญ่ขึ้น โดยมีเจ้ามือรายย่อยลักษณะเป็นเหมือนคนเดินโพย"
    ท้ายที่สุด ศ.ดร.ผาสุก มีข้อสังเกตต่อกรณีที่มีหลายฝ่าย พยายามผลักดันให้ประเทศไทย อนุญาติให้เปิดบ่อนกาสิโนได้ถูกกฎหมายว่า
"เราพบว่า ประเทศที่เปิดบ่อนการพนัน กาสิโน ถูกกฏหมายทุกประเทศ ที่เราไปศึกษาเป็นประเทศที่พัฒนาแล้ว มีรายได้ต่อหัวในอัตราที่สูง ความแตกต่างระหว่างรายได้ของคนรวย และคนจนน้อยมาก ดังนั้น การที่จะพิจารณาถึงเรื่องนโยบายการพนัน ในประเทศด้อยพัฒนาอย่างประเทศไทย จึงต้องการการพิจารณาอย่างลึกซึ้งและรอบคอบ เพราะมีผลกระทบทางลบต่อชุมชน ต่อคนมีรายได้น้อยสุง อย่าลืมว่าการพนันเป็นภาษีของคนจน"
    "เราได้ไปคุยกับผู้ที่ดูแลเรื่องเก็บภาษีการพนันที่ประเทศอังกฤษ อเมริกา ได้ข้อมูลตรงกันว่า การดูแลเรื่องภาษีการพนันให้ได้เต็มเม็ดเต็มหน่วยนั้น เป็นเรื่องที่ยุ่งยากมาก ที่อังกฤษยอมรับว่ายังไม่สามารถแก้ใขการรั่วไหลของภาษีบ่อนกาสิโนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลองคิดดู ในกรณีของประเทศไทย จะสามารถเก็บภาษีการพนันได้มีประสิทธิภาพหรือไม่ ถ้าเรามีการเปิดบ่อนกาสิโนจริงๆ เพราะฉะนั้นความเชื่อที่ว่า รัฐบาลจะได้ภาษีนี้ต้องฟังหูไว้หู เพราะมันเป็นเรื่องยุ่งยากมากกว่าที่เราคาดคิด"
    "อีกข้อหนึ่งก็คือ ความวิตกกังวลของพวกเราที่ว่าการมีบ่อนรอบประเทศแล้ว ทำให้เงินไหลออกไป แล้วเราจะเสียประโยชน์ นี่เป็นความคิดที่ฉาบฉวย ลองพิจารณาดูสิคะว่า ธนาคารที่เข้าไปช่วยบริหารเงินที่บ่อนเหล่านี้เป็นธนาคารของใคร เป็นของคนไทยเป็นส่วนใหญ่ เพราะฉะนั้นเงินจำนวนนี้มันจะกลับมาสู่ประเทศไทยแน่นอน แล้วบ่อนบางแห่งก็มีหุ้นส่วนเป็นคนไทยด้วย เพราะฉะนั้นเราไม่ควรห่วงเรื่องนี้ จริงๆ มันอาจดีกว่าที่เราไม่ต้องควบคุม เป็นภาระของประเทศเพื่อนบ้าน ต้องควบคุมดูแลปัญหาอาชญากรรม" ศ.ดร.ผาสุก กล่าว
 สนับสนุน หรือ คัดค้าน
เงินกู้, ADB และแผนปรับโครงสร้างภาคเกษตรกรรม
โครงการ ขุดคอคอดกระ ฝันดีหรือฝันร้าย ของนักลงทุน
สารบัญ | จากบรรณาธิการ | สิบปีเขื่อนปากมูล การต่อสู้ของกบฏคนจน | คนไม้ขาว เต่ามะเฟือง | ปลาร้าไร้พรมแดน | หลงทางและปากหนัก | เชิญดอกไม้ "ดอกว่านสี่ทิศ" | โลกสีดำของเหยื่ออุตสาหกรรม | "ดอนหวาย" ตลาดโบราณริมแม่น้ำท่าจีน | จับตาธุรกิจการพนันต่างชาติ และการพนันในประเทศไทย | เฮโลสาระพา | ซองคำถาม

Ten Years' Fighting for the Mun River | Leatherback Turtles Return | Sikkim and Years of Change on the Himalayan Ridges
สำนักพิมพ์ สารคดี | สำนักพิมพ์ เมืองโบราณ | วารสาร เมืองโบราณ | นิตยสาร สารคดี
[ วิริยะบุคส์ | มีอะไรใหม่ | เช่าสไลด์ | ๑๐๘ ซองคำถาม | สมาชิก/สั่งซื้อหนังสือ | WallPaper ]
ขึ้นข้างบน (Back to Top) นิตยสาร สารคดี (Latest issue) E-mail