๏ พระองค์อมรเมศแก้ กายโกง ลมเสียดเสียวสลักโครง ปวดอู้ ซ่นเหนี่ยวเกี่ยวไหล่โชลง ลมแบ่ง เบาเฮย มือหนึ่งเหนี่ยวขาคู้ ขยาดถ้าระอาทำฯ
พระอริยวงศมุนี

(ถอดความ) ฤๅษีอมรเมศ แก้หลังโกง มีลมเสียดให้ปวดเสียว บรรเทาลมด้วยการเอาส้นเท้าข้างหนึ่งเกี่ยวไว้กับไหล่ (โชลง หรือ ชโลง เป็นคำเดียวกับจรรโลง หมายถึงพยุงไว้ไม่ให้เซ หรือจูง) ส่วนอีกมือหนึ่งเหนี่ยวขาให้พับไว้ ท่านี้นับว่าทำได้ยากยิ่ง (“ขยาดถ้าระอาทำ”)
ในพระราชนิพนธ์บทละคร “รามเกียรติ์” ของรัชกาลที่ ๑ ฤๅษีอมรเมศผู้อาศัยอยู่ที่เขาไกรลาส เป็นผู้แจ้งแก่พระรามว่า ทหารวานรชื่อไชยามพวาน ได้รับพรจากพระอิศวรให้เป็นผู้ถือธงชัยนำทัพพระราม
๏ เมื่อนั้น พระอมรเมศฤๅษี ได้ฟังก็แจ้งแต่เดิมที ว่าองค์เจ้าตรีโลกา ประสาทพรไชยามพวาน ถ้านารายณ์อวตารให้อาสา ถือธงนำพยุหโยธา จริงเหมือนวาจาพานร ด้วยนามเพื่อนนั้นข่มนามยักษ์ ทั้งแหลมหลักกล้าหาญชาญสมร จะเป็นศรีสวัสดิ์สถาวร แก่พระสี่กรผู้ทรงฤทธิ์ อันหมู่อสูรพาลา จะพ่ายแพัศักดาไม่ต้านติด ปราบไปได้ทั่วทศทิศ ปัจจามิตรจะราบทั้งธาตรี พระองค์จงทำตามบรรหาร พระสยมภูวญาณเรืองศรี จะมีชัยแก่ราชไพรี ทั่วไปทั้งตรีโลกา ว่าพลางอำนวยอวยพร ให้ถาวรบรมสุขา แล้วลาออกจากพลับพลา เหาะมากุฎีพระอาจารย์ ฯ
…
บทความชุด “ตามรอยฤาษีดัดตน” มีต้นทางจากหนังสือ ฤาษีดัดตน มรดกภูมิปัญญาจากบรรพชน โดยตัดทอนและปรับเนื้อหาใหม่ให้เหมาะกับการเผยแพร่ในสื่อออนไลน์ รวมถึงเสริมบางประเด็นที่มีข้อมูลใหม่ หรือข้อคิดเห็นเพิ่มเติมภายหลังจากที่หนังสือตีพิมพ์แล้ว
ฤาษีดัดตน มรดกภูมิปัญญาจากบรรพชน
รางวัลชมเชย กลุ่มหนังสือสวยงาม จากการประกวดหนังสือดีเด่น ประจำปี พ.ศ. ๒๕๖๕ ของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.)
เรื่อง : ศรัณย์ ทองปาน / จิตรกรรมดิจิตัล : สุทธิชัย ฤทธิ์จตุพรชัย
สำนักพิมพ์เมืองโบราณ ๒๕๖๔
ปกแข็ง ๑๘๔ หน้า ๖๙๐ บาท
จากต้นฉบับลายเส้นฝีมือชั้นครูสมัยรัชกาลที่ ๓ อายุเกือบสองศตวรรษ คลี่คลายด้วยเทคโนโลยีดิจิตัล สอดประสานกับฝีมือศิลปินร่วมสมัย ก่อกำเนิดเป็นภาพจิตรกรรมไทยฤๅษีดัดตนชุดใหม่ที่งามวิจิตรทั้ง ๘๐ ท่า รวบรวมไว้อย่างครบครันในรูปเล่มหนังสือปกแข็ง ฤๅษีดัดตน มรดกภูมิปัญญาจากบรรพชนโดยสำนักพิมพ์เมืองโบราณ ตีพิมพ์คู่กับคำโคลงประจำภาพสำนวนดั้งเดิม และการถอดความเป็นภาษาปัจจุบัน พร้อมบทนำเสนอการศึกษาประวัติศาสตร์และความสืบเนื่องขององค์ความรู้ อันนับเนื่องเป็นหนึ่งใน “มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ”
สั่งซื้อหนังสือ