๏ ฤาษีสุเมธนี้นั่ง ไม่ถนัด กระหย่งเท้าเข่าขัด เหลี่ยมถ้า เอี้ยวองค์อีกสองหัดถ์ ไหว้เหวี่ยง อยู่เฮย แหงนพักตร์ทีเพ่งฟ้า บอกแก้วิงเวียนฯ
พระอริยวงศมุนี
(ถอดความ)ฤๅษีสุเมธนั่งกระหย่ง (หรือกระโหย่ง คือนั่งเอาปลายเท้าตั้งลงที่พื้น) เข่าตั้งเหลี่ยมไปด้านข้าง แล้วเอี้ยวตัว เอามือประนมเหมือนไหว้ เหวี่ยงซ้ายขวาไปมา พร้อมกับแหงนหน้าขึ้นมองฟ้า ท่านี้ใช้แก้อาการวิงเวียน
ในบทละคร “รามเกียรติ์” พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ ๑ ฤๅษีสุเมธบำเพ็ญพรตอยู่ที่เขาหิมพานต์ และเป็นอาจารย์ผู้ประสิทธิ์ประสาทวิชา “สะกดทัพ” ให้แก่พญายักษ์ไมยราพ
๏ เมื่อนั้น
ไมยราพสิทธิศักดิ์ยักษา
ครั้นพระบิตุเรศมรณา
อสุราเปลี่ยวเปล่าเศร้าใจ
ให้คิดตรึกตราปรารภ
ซึ่งจะครองพิภพเป็นใหญ่
แม้นเกิดสงครามมาชิงชัย
ไม่มีฤทธิไกรจะราญรอน
จะไปหาพระสุเมธทรงญาณ
ซึ่งอยู่หิมพานต์สิงขร
คิดแล้วทรงเครื่องอลงกรณ์
บทจรขึ้นเฝ้าพระมารดา ฯ
เมื่อถวายบังคมลาพระมารดาแล้ว ไมยราพจึงตรงไปกราบนมัสการพระสุเมธฤๅษี ขอเป็นศิษย์เล่าเรียนวิชา
๏ เมื่อนั้น
พระสุเมธดาบสพรตกล้า
ได้ฟังไมยราพก็ปรีดา
จึ่งบอกเวทคาถามหามนตร์
ทั้งผูกจิตนิทราสะกดทัพ
สรรพยาเป่ากล้องล่องหน
พีธีอุปเท่ห์เล่ห์กล
คงทนกำลังกายา ฯ
…
บทความชุด “ตามรอยฤาษีดัดตน” มีต้นทางจากหนังสือ ฤาษีดัดตน มรดกภูมิปัญญาจากบรรพชน โดยตัดทอนและปรับเนื้อหาใหม่ให้เหมาะกับการเผยแพร่ในสื่อออนไลน์ รวมถึงเสริมบางประเด็นที่มีข้อมูลใหม่ หรือข้อคิดเห็นเพิ่มเติมภายหลังจากที่หนังสือตีพิมพ์แล้ว
ฤาษีดัดตน มรดกภูมิปัญญาจากบรรพชน
รางวัลชมเชย กลุ่มหนังสือสวยงาม จากการประกวดหนังสือดีเด่น ประจำปี พ.ศ. ๒๕๖๕ ของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.)
เรื่อง : ศรัณย์ ทองปาน / จิตรกรรมดิจิตัล : สุทธิชัย ฤทธิ์จตุพรชัย
สำนักพิมพ์เมืองโบราณ ๒๕๖๔
ปกแข็ง ๑๘๔ หน้า ๖๙๐ บาท
จากต้นฉบับลายเส้นฝีมือชั้นครูสมัยรัชกาลที่ ๓ อายุเกือบสองศตวรรษ คลี่คลายด้วยเทคโนโลยีดิจิตัล สอดประสานกับฝีมือศิลปินร่วมสมัย ก่อกำเนิดเป็นภาพจิตรกรรมไทยฤๅษีดัดตนชุดใหม่ที่งามวิจิตรทั้ง ๘๐ ท่า รวบรวมไว้อย่างครบครันในรูปเล่มหนังสือปกแข็ง ฤๅษีดัดตน มรดกภูมิปัญญาจากบรรพชนโดยสำนักพิมพ์เมืองโบราณ ตีพิมพ์คู่กับคำโคลงประจำภาพสำนวนดั้งเดิม และการถอดความเป็นภาษาปัจจุบัน พร้อมบทนำเสนอการศึกษาประวัติศาสตร์และความสืบเนื่องขององค์ความรู้ อันนับเนื่องเป็นหนึ่งใน “มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ”
สั่งซื้อหนังสือ
