Page 68 - Skd 381-2559-11

 SCI-Innovation ดร. ปว๋ ย อนุ่ ใจ (ภาควิชาชวี วิทยา คณะวิทยาศาสตร ์ มหาวทิ ยาลัยมหดิ ล)

“ใน ค.ศ. ๒๐๓๐ ผลผลติ ขา้ วโพดจะลดลงรอ้ ยละ ๓๐ ในขณะทปี่ ระชากรเพมิ่ สงู ขนึ้ เปน็ เทา่ ทว ี
นน่ั คอื วกิ ฤตอาหารซง่ึ จะระบาดไปทว่ั โลก ในอกี ไมก่ ่ีปขี า้ งหนา้ นเ้ี ราอาจจะตอ้ งทนเหน็ เดก็ นอ้ ย
จโี นมอดอาหารตายในโทรทศั น”์
แก้วกิ ฤตอาหารโลก
ปรบั แตง่ (ภาพ : wikipedia)

Bjoertvedt ๑ ทางเข้าธนาคารเมล็ดพนั ธส์ุ ฟาลบาร์
๒ ภาพวาดหน้าตาของเฟจหรือไวรสั รุกรานแบคทีเรีย
๓ โครงสร้างของเอนไซม์ Cas9
ที่พรอ้ มทำ� งาน โดย Nishimasu และคณะ
๔ ศ. ดร. แครี ฟาวเลอร์ บรุ ษุ ผอู้ ยูเ่ บ้ืองหลังธนาคาร
เมลด็ พนั ธุส์ ฟาลบาร์
๕ ศ. ดร. เอมมานเู อล ชาร์เพนเทยี ร ์
(Emmanuelle Charpentier) จากมหาวทิ ยาลยั อเู มโอ
ประเทศสวีเดน หนึ่งในผ้คู น้ พบ CRISPR/Cas9
๖ ศ. ดร. เจนนิเฟอร์ ดอดนา (Jennifer Doudna)
จากมหาวิทยาลัยแคลฟิ อรเ์ นยี เบริ ก์ ลยี ์ สหรฐั อเมรกิ า
๑ หนง่ึ ในผบู้ กุ เบกิ และพฒั นาเทคโนโลย ี CRISPR/Cas9
และผู้รว่ มก่อต้งั สตารต์ อัปคาริบไู บโอไซเอนซ์

คำ� ทำ� นายของศาสตราจารย ์ ดร. แคร ี ฟาวเลอร ์ (Cary Fowler) แม่พนั ธ์ุสำ� หรับการคัดเลือกผสมพนั ธ ุ์ (selective breeding) ไดอ้ ย่าง
อดีตศาสตราจารย์จากมหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์ชีวภาพนอร์วีเจียน หลากหลายในอนาคต
(Norwegian University of Life Sciences) ผกู้ อ่ ตง้ั ธนาคารเมลด็ พนั ธ์ุ ทว่าการพัฒนาสายพันธุ์จากการคัดเลือกผสมพันธุ์น้ันเชื่องช้า
สฟาลบาร์ (Svalbard Global Seed Vaught) ระหว่างการบรรยาย และควบคมุ ยาก นกั วจิ ยั จงึ พฒั นาเทคนคิ ทางพนั ธวุ ศิ วกรรมตดั ตอ่ ยนี
TED เมอื่ ค.ศ. ๒๐๐๙ ยงั คงดังกอ้ งอยู่ในเครือขา่ ยใยพภิ พ จนได้เป็น “พืชจีเอ็มโอ” (GMOs) ท่ีมีคุณลักษณะพิเศษตามต้องการ
“วิกฤตอาหารขาดแคลน” อาจเกิดขึ้นเรว็ กวา่ ทีค่ ดิ เชน่ ฝา้ ยหรอื ขา้ วโพดทผี่ ลติ โปรตนี ฆา่ แมลงทำ� ใหท้ นทานตอ่ โรคแมลง
องคก์ ารสหประชาชาตคิ าดวา่ ใน ค.ศ. ๒๐๖๐ จ�ำนวนประชากร ระบาด หรอื กลว้ ยทผ่ี ลติ สารยาหรอื วคั ซนี ในเนอื้ ชว่ ยใหค้ นทรี่ บั ประทาน
โลกจะเพม่ิ ขน้ึ จนถงึ หมื่นล้านคน ขณะทผ่ี ลผลติ การเกษตรก�ำลังได้รับ กลว้ ยสรา้ งภมู ติ า้ นทานตอ่ โรครา้ ยบางชนดิ แตป่ ญั หาคอื การดดั แปลง
ผลกระทบอย่างรุนแรงจากสภาพภูมิอากาศที่ผันแปรอันเนื่องมาจาก ยีนในพืชนั้นมีหลายข้ันตอน บางข้ันตอนต้องใช้ยีนแปลกปลอมซึ่งมัก
ภาวะโลกร้อน พืชบางสายพันธุ์จะค่อย ๆ สูญสิ้นไปพร้อมกับคุณ- เป็นยีนต้านยาปฏิชีวนะจากแบคทีเรีย กระบวนการน้ียุ่งยากซับซ้อน
ลักษณะเด่นของสายพันธุ์ เช่น กล่ิน สี รส ความทนทานดินเค็ม การ และไมแ่ ม่นย�ำ ควบคุมผลสมั ฤทธิ์ได้ยาก และมกั ใชเ้ วลานานหลายป ี
ต่อต้านแมลงศัตรูพืช เป็นต้น น้อยคนนักจะตระหนักว่าความหลาก เร่ืองแยท่ ีส่ ดุ คือไดต้ น้ พชื จีเอ็มโอซงึ่ มยี ีนจากส่ิงมีชวี ิตอนื่ เปน็ “ดเี อน็ เอ
หลายทางชวี ภาพทีเ่ ราก�ำลงั ค่อย ๆ สูญเสยี ไปอยา่ งเงียบเชียบ แปลกปลอม” (foreign DNA) หลงเหลืออยู่ในสารพันธุกรรม
น้ีอาจเป็นกุญแจส�ำคัญในการปรับปรุงพันธุ์พืชให้มวล เสมอ เชน่ ดเี อน็ เอแปลกปลอมจากยนี ตา้ นยาปฏชิ ีวนะทใ่ี ชใ้ น
มนุษยชาติก้าวข้ามผ่านวิกฤตอาหาร แต่รัฐบาลนอร์เวย์ก็ได้ ๒ ช่วงคัดเลือกต้นพันธุ์กลาย อาจถูกถ่ายทอดไปยังเชื้อจุลินทรีย์

บริจาคภูเขาซึ่งฝังตัวอยู่ใต้หิมะในเขตอาร์กติกอันหนาวเย็นตำ่� กอ่ โรคในสงิ่ แวดลอ้ ม (horizontal gene transfer) ซงึ่ จะสง่ ผล
กว่าจุดเยือกแข็งของเมืองสฟาลบาร์ (Svalbard) บวกกับทุน กระทบต่อระบบนิเวศอย่างไม่อาจคาดการณไ์ ด้
สนับสนุนก้อนโตเพื่อสร้างอุโมงค์ใต้ดินเป็นเซฟเฮาส์เก็บรักษา ความยุ่งยากและความเส่ียงในผลกระทบต่อสิ่ง
เมลด็ พืชสายพนั ธ์ุแทจ้ ากท่วั โลก แวดล้อมท�ำให้จีเอ็มโอถูกควบคุมด้วยกฎหมายอย่างเคร่งครัด
ปจั จบุ นั ธนาคารเมลด็ พนั ธส์ุ ฟาลบารเ์ กบ็ รกั ษาสายพนั ธ์ุ จนเอกชน เกษตรกร และนักพัฒนาพันธุ์พืชต่างเข็ดขยาดกับ
พืชหลายแสนชนิดจากธนาคารเมล็ดพันธุ์มากกว่า มาตรการจดั การจีเอม็ โอทรี่ ดั กุมของนานาประเทศ
๑,๗๕๐ แหง่ ทวั่ โลก นค่ี อื แหลง่ สำ� รองความหลากหลาย น่าตื่นเต้นว่าในช่วงไม่ก่ีปีมาน้ีนักวิจัยหลายกลุ่ม
ทางชีวภาพของโลกขนาดมโหฬารจนเปรียบได้กับสวน ทั้งจากมหาวิทยาลัยอูเมโอ (Umeå University) มหา
อีเดนส�ำหรับนักพัฒนาสายพันธุ์พืช เพราะจะมีพ่อพันธุ์ วทิ ยาลยั แคลฟิ อรเ์ นยี เบริ ก์ ลยี ์ (University of California

66 พฤศจิกายน ๒๕๕๙